کتاب مبانی و زیرساخت ها در دانش مدیریت پروژه (هندبوک pmbok) اثر ساناز سعیدی ناشر فدک ایساتیس

با توجه به اهمیت انجام پر ثمر و به موقع پروژه‌های ملی و عمرانی و حتی پروژه‌هایی در سطوح پایین‌تر، دانش مدیریت پروژه به عنوان راهکاری مفید و مؤثر در این راستا بشمار می‌رود و از آنجا که گستره این دانش بسیار بسیط می‌باشد و بهره‌گیری همه جانبه از آن شاید در همه جا صورت نگیرد لذا در این مجلد سعی شد تا با بیان مبانی پایه‌ای و اصول زیر ساختی این علم گسترده تا اندازه‌ای دوستان علاقمند به آشنایی و یادگیری آنرا یاری رسانیم.

 مقدمه

 نظر به آنکه تمام دغدغه و هدف جوانان کوشا و ساعی این سرزمین مقدس اعتلای دانش و فرهنگ ملت ایران و سربلندی و پیشرفت این سرزمین عزیز در زمینه‌های علمی و فرهنگی و .. در جهت بی‌نیازی کشور عزیزمان از دانش و تجربه بیگانه می‌باشد، اینجانب نیز بر آن شدم تا در راستای همین اهداف والا و ارزشمند همچنین تعصب ملی،‌ نسبت به وظیفه و دینی که برگرده‌ی خویش احساس می‌کنم با توجه به بضاعت اندک دانش و تجربه‌ام گامی در این مسیر بردارم.
 با توجه به اهمیت انجام موفق و به موقع پروژه‌های ملی و عمرانی و حتی پروژه‌هایی در سطوح پایین‌تر، دانش مدیریت پروژه می‌تواند به عنوان بهترین راهکار در انجام موفقیت‌آمیز پروژه‌ها مطرح گردد. البته اساتید بزرگی نیز در این زمینه اقدام به آموزش و تألیفات ارزشمندی نموده‌اند که بسیار هم راهگشا و مؤثر می‌باشند.
 اما از آنجایی که اینجانب پس از اتمام تحصیلاتم در دو زمینه مهندسی صنایع و معماری و اقدام به فعالیت در همین حوزه‌ها بیش از پیش خود را محتاج درک این مفهوم عمیق می‌دیدم بر آن شدم تا پس از گذراندن دوره‌های آموزشی بسیار مفید نزد اساتید برجسته و بنام در این حوزه و مطالعه کتب و مقالات مفید یک جلد کتاب در این باب به رشته‌ی تحریر درآورده تا تحت عنوان یک hand book مفید و تلخیص شده در این حوزه در اختیار کلیه مهندسین و دانشجویانی که مشتاق آشنایی با چهارچوب اصلی و اصول اولیه این دانش سودمند می‌باشند قرار گرفته و همچنین موجبات دسترسی عزیزان به برخی از نکات اساسی در آزمون pmp نیز فراهم شود. در ضمن لازم می‌دانم تا در این مجال از کلیه‌ی کسانی که بنده را در تهیه و تألیف این مجلد ترغیب نمودند کمال قدردانی را به عمل آورم و از همسر عزیزم جناب آقای مهندس امیری که همچون همیشه مشوق پیشرفت و ترقی اینجانب بودند نیز سپاسگزارم.
 و خالی از لطف نیست که از کلیه اساتید ارجمندم در دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی که ضمن تحصیل همواره مشوق بنده در انجام امور تحقیقاتی و ارائه مطالب علمی بوده‌اند نیز کمال تشکر و قدردانی را به عمل آورم.
 امید است تلاش اینجانب در تألیف و گردآوری مطالب این مجلد یاری‌رسان علم آموزان ارجمند باشد.
 

فهرست مطالب

فصل اول PMBOK چیست؟ 1
1.1 تاثیر بکارگیری PMBOK بر پروژه چیست؟ 2
2.1 مفهوم پروژه 2
3.1 مفهوم کار عملیاتی و تفاوت آن با پروژه 3
4.1 مفهوم مدیریت پروژه 3
5.1 نقش مدیر پروژه 5
6.1 دلایل شکست پروژه‌ها 5
7.1 مفهوم طرح 5
8.1 مفهوم سبد پروژه 6
9.1 چرا سبد پروژه را مدیریت می‌کنیم؟ 6

فصل دوم مفاهیم کلی و کلیدی 9 1.2 آیا چرخه‌ی حیات پروژه با چرخه‌ی حیات محصول متفاوت است؟ 10
2.2 ذینفعان پروژه 13
3.2 ساختارهای سازمانی 13
4.2 مزایا و معایب ساختار پروژه‌ای 14
5.2 ساختار وظیفه‌ای 14
6.2 مزایا و معایب 15
7.2 سازمان ماتریسی 15
8.2 ملاک انتخاب ساختار سازمانی 18

فصل سوم فرآیندهای مدیریت پروژه 19
1.3 فرآیند اجرا 22
2.3 فرآیند نظارت و کنترل 22

فصل چهارم مدیریت یکپارچگی 25
1.4 در مدیریت یکپارچگی 26
2.4 ابزار و تکنیک 26

فصل پنجم مدیریت محدوده پروژه 29
1.5 ساختار شکست کار WBS / ساختار شکست سازمان OBS 32
2.5 خط مبنای محدوده 33

فصل ششم مدیریت زمان 35
6 .1 گام اول شناسایی فعالیت‌ها 36
6 .2 گام دوم پیش نیازها و پس نیازها 36
6 .3 گام سوم‌ برآورد منابع 37
6 .4 گام چهارم‌ برآورد مدت زمان فعالیت‌ها 38
6 .5 گام پنجم: توسعه برنامه‌ زمان‌بندی 39
6 .6 گام ششم کنترل برنامه زمان‌بندی 39
6 .7 موازنه زمان و هزینه 40

فصل هفتم مدیریت هزینه 43
1.7 گام اول برآورد هزینه 42
2.7 گام دوم تعیین بودجه 43
3.7 گام سوم کنترل هزینه 44

فصل هشتم مدیریت کیفیت 47
8 .1 گام اول 48
8 .2 گام دوم تضمین کیفیت 49
8 .3 گام سوم کنترل کیفیت 50

فصل نهم مدیریت منابع انسانی 53
1.9 گام اول انتصاب 54
2.9 گام دوم انگیزش 54
3.9 گام سوم آموزش 55
4.9 هرم نیازهای انسانی مازلر 59

فصل دهم مدیریت ارتباطات پروژه 61
1.10 گام اول شناسایی ذینفعان 63
2.10 گام دوم برنامه‌ریزی ارتباطات 64
3.10 گام سوم توزیع اطلاعات 64
4.10 گام چهارم مدیریت انتظارات ذینفعان 65
5.10 گام پنجم گزارش عملکرد 65

فصل یازدهم مدیریت ریسک 67
1.11 نقش مدیریت ریسک پروژه در مدیریت پروژه 68
2.11 گام اول برنامه‌ریزی مدیریت ریسک 70
3.11 گام دوم شناسایی ریسک 71
4.11 گام سوم آنالیز ریسک 72
5.11 روش آنالیز کیفی ریسک: روش جدول احتمال و تاثیر 75
6.11 روش‌های آنالیز کمی ریسک 76
7.11 گام چهارم پاسخ‌دهی به ریسک 77
8.11 تضمین پاسخ‌های مناسب، به موقع، اثربخش و مورد توافق 77
9.11 پروژه و مستندات پروژه 78
10.11 گام پنجم کنترل ریسک 79
11.11 ریسک‌های منفرد و ریسک کلی پروژه 80

فصل دوازدهم مدیریت تدارکات 83
1.12 ده گام در پیاده‌سازی موفق مدیریت تدارکات پروژه 84
2.12 انواع کلی تدارکات 86
3.12 گام اول: برنامه‌ریزی تدارکات 86
4.12 انواع قرارداد 87
5.12 گام دوم هدایت تدارکات 88
6.12 گام سوم اداره‌ی تدارکات 90
7.12 گام چهارم خاتمه تدارکات 91

پیوست‌ها 93
پ.1 تعریف ساختار شکست 94
پ.2 طوفان ذهنی 94
پ.3 روش دلفی 96
پ.4 مصاحبه 97
پ.5 انتخاب نوع مناسب پیمان 98
پ.6 پیمان‌های بازپرداخت هزینه 99
پ.7 فسخ ارتباط پیمانی (تدارکات) 101

مراجع 102