پیشگفتار
گوناگونی فرایندهای مدیریت پروژه و نیز مدیریت ارزش، در سه دهه اخیر شاهد پیشرفتها و تغییرات عمدهای بوده است. عمدهترین تحولاتی که در عرصه مدیریت پروژه به وقوع پیوسته است، تغییر نگرش سنتی در مدیریت پروژهها، به نگرش نوین مدیریت پروژه بوده است. کمبود منابع،بزرگی و پیچیدگی سازمان پروژهها، افزایش ابعاد پروژه،تشکیل شرکتهای بزرگ برای انجام پروژههای بزرگ و ماهیت منحصر به فرد این پروژهها، از جمله دلایل به کارگیری شیوههای نوین برای مدیریت پروژه بود. ازاینرو، مدیران ارشد سازمانها برای اجرای پروژههای خود، به جای تمرکز بر سختافزار،کنترل عملیات و به کارگیری روشهای سختگیرانه و تمرکز در تصمیمگیری، به سمت تغییر نگرش در توجه به نیروی انسانی، توزیع اختیارها و مسئولیتها و برقراری ساز و کارهای خود کنترل حرکت کردند. این تحولات در رابطه با پروژههای ساخت، بیش از سایر پروژهها بوده است. حاصل تلاشهای صورت گرفته در دو دهه اخیر، تدوین و انتشار فرآیندها و استانداردهای مدیریت پروژه بوده است.
به موازات تغییرات مورد اشاره در بالا، مهندسی ارزش نیز به لحاظ کاربرد، شاهد تحولات گسترده و چشمگیری بوده است. توسعه کاربرد مهندسی ارزش، از بخش صنعت به پروژههای صنعت ساخت، عمدهترین تحولات در این زمینه است. بررسی تحولات مهندسی ارزش به ویژه در سه دهه اخیر، حاکی از آن است که فرآیند مهندسی ارزش، به لحاظ محتوایی، تکنیکها و شیوه کاربرد، تغییرهای زیادی نداشته است، اما به لحاظ شرایط به کارگیری و توسعه بسترهای قانونی و رفع موانع اجرا در پروژههای ساخت، شاهد تحولات زیادی بوده است. تشکیل شرکتهای ارائه دهنده خدمات مهندسی ارزش، صدور گواهینامه انجام فعالیتهای حرفهای برای واحدهای مهندسی ارزش و وضع قوانین الزامآور و تشویقی در به کارگیری مهندسی ارزش، در پروژهها به ویژه پروژههایی که از بودجه عمومی در جوامع مختلف استفاده نمودهاند، از جمله دستاوردهای سالهای اخیر است.
مولفین
فهرست مطالب
فصل 1 تاريخچه توسعه مهندسي ارزش 1
1.1 مقدمه 2
2.1 پیدایش مهندسی ارزش در جهان 3
3.1 پیدایش مهندسی ارزش در ایران 5
4.1 اهداف انجمن مهندسی ارزش ایران 6
5.1 اجرای مهندسی ارزش 6
فصل 2 مفاهيم اساسي مهندسي ارزش 11
1.2 ارزش 12
2.2 ارزش استفاده 12
3.2 ارزش تکریم و احترام 12
4.2 ارزش تعویض 13
5.2 ارزش هزینهای 13
6.2 کارکرد 16
7.2 خلاصه تعاریف 17
8.2 رابطهی کیفیت و ارزش 18
فصل 3 ضرورت به كارگيري مهندسي ارزش در فرايند مديريت طرحهاي عمراني 21
1.3 مقدمه 22
2.3 پیشینه تاریخی 22
3.3 طرحهای عمرانی: تعریف و ویژگیها 24
4.3 دلایل افزایش هزینه و طول عمر در پروژهها 28
5.3 دستاوردهای بهکارگیری مهندسی ارزش 32
6.3 جایگاه مهندسی ارزش در فرایند مدیریت پروژه 34
فصل 4 دستورالعمل تهيه، ارائه و بررسي پيشنهادهاي تغيير با نگاه مهندسي ارزش 39
1.4 ماده 1. هدف و دامنه كاربرد 40
2.4 ماده 2. تعريف پيشنهاد تغيير با نگاه مهندسي ارزش (پيشنهاد تغيير) 40
3.4 ماده 3. زمان ارائه پيشنهاد تغيير 40
4.4 ماده 4. خصوصيات يك پيشنهاد تغيير قابل بررسي 41
5.4 ماده 5. اطلاعات لازم پيشنهاد تغيير 42
6.4 اطلاعات پيشنهاد تغيير مفهومي 42
7.4 اطلاعات پيشنهاد تغيير نهايي 42
8.4 ماده 6. روندارائه، ارزيابي و بررسي پيشنهاد تغيير 43
9.4 ماده 7. معيارها و ملاكهاي ارزيابي پيشنهاد تغيير مفهومي و نهايي 47
10.4 ماده 8. ضوابط مالي و تقسيم سود 50
11.4 ماده 9. اختيارها و وظايف پيمانكار 51
12.4 فرمهاي مخصوص ارائه و بررسي پيشنهاد تغيير 51
فصل 5 نمونههايي از اجراي مهندسي ارزش 59
1.5 مقدمه 60
2.5 نمونههایی ازکاربرد مهندسی ارزش درپروژههای عمرانی 61
3.5 صرفه جویی از مهندسی ارزش طرحهای صنعت برق 65
4.5 چکیده مطالعات مهندسی ارزش هندریل 65
5.5 برنامه کار مهندسی ارزش 66
6.5 برخی نتایج مطالعات ارزش 68
7.5 چکیده مطالعات مهندسی ارزش دریچه انهار (ناحیه 3 منطقه 17 شهرداری تهران) 71
8.5 چکیده مطالعات مهندسی ارزش مخازن مکانیزه (ناحیه 1 منطقه 21 شهرداری تهران) 75
9.5 چکیده مطالعات مهندسی ارزش زهکشی ارتجاعی پلها 80
10.5 چکیده مطالعات مهندسی ارزش تابلوهای راهنمای مسیر 83
11.5 چکیده مطالعات مهندسی ارزش بزرگراه طبقاتی امام علی (ع) 85
12.5 چکیده مطالعات مهندسی ارزش پل بزرگراه بعثت – شهید رجایی 92
13.5 چکیده مطالعات برنامه ریزی ارزش در سند توسعه کار آفرینی در شهرداری تهران 98
فصل 6 اجراي مهندسي ارزش در سد كمال صالح 101
1.6 بخش اول. سیمای طرح 102
2.6 مطالعات وطرح مهندسین مشاور در جاده دسترسی سد 105
3.6 مطالعات وطرح پیمانکارحین اجرا 114
4.6 استراتژیهای پیمانکار 117
5.6 مرحله خلاقیت 118
6.6 تجزیه و تحلیل 118
منابع و مراجع 121