کتاب سیستم تامین مالی پروژه اثر دکتر داوود جمالی ناشر فدک ایساتیس

فصل 1        

مبانی و کلیات    1

1.1    سیستم تأمین مالي پروژه    2

1.1.1    روش تأمین مالی پروژه    3

1.1.2    منابع تأمین مالی پروژه    3

1.1.3    ابزارهای تأمین مالی پروژه    3

1.1.4    مدیریت ریسک تأمین مالی پروژه    3

1.2    سرمایه‌گذاري خارجی    9

1.3    بازارهای مالي    10

1.4    ساختار بازار پول ایران    14

1.4.1    بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران    14

1.4.2    ﺷﻮراي ﭘﻮل و اﻋﺘﺒﺎر    15

1.5    بانک و انواع آن    16

1.6    بانک‌های تخصصی توسعه‌ای در ایران    18

1.6.1    بانک توسعه صادرات ایران    18

1.6.2    بانک صنعت و معدن    19

1.6.3    بانک مسکن    21

1.6.4    بانک کشاورزی    22

1.6.5    بانک توسعه تعاون    23

1.7    بازار بیمه ایران    23

1.8    بازار سرمایه ایران    25

1.8.1    شورای عالی بورس    26

1.8.2    سازمان بورس و اوراق بهادار (سبا)    26

1.8.3    شرکت بورس اوراق بهادار تهران    27

1.8.4    شرکت فرابورس ایران    27

1.8.5    شرکت بورس کالای ایران    30

1.8.6    شرکت بورس انرژی    32

1.8.7    سایر نهادها    32

فصل 2        

سرمایه‌گذاری و طرح توجیهی پروژه    37

2.1    سرمایه‌گذاری    38

2.2    مطالعات امکان‌سنجی پروژه    40

2.3    مطالعه ارزیابی مالی پروژه    45

2.3.1    ارزیابی اقتصادي    45

2.3.2    ارزیابی تأمین مالي    46

2.4    مبانی ارزیابی اقتصادی پروژه    46

2.4.1    تعاریف پایه    46

2.4.2    نرخ بازده سرمايه‌گذاری    49

2.4.3    نرخ كمينه مورد انتظار بازگشت سرمايه‌گذاري (هزینه فرصت سرمایه)    50

2.4.4    ریسک‌های سرمايه‌گذاري    52

2.5    روش‌های ارزیابی اقتصادی پروژه‌ها    54

2.5.1    روش‌های غیر تنزیلی    54

2.5.1.1    روش دوره بازگشت سرمایه    54

2.5.1.2    روش میانگین بازده حسابداری    56

2.5.2    روش‌های تنزیلی    58

2.5.2.1    روش ارزش خالص كنوني(NPV)    58

2.5.2.2    روش نرخ بازده داخلي(IRR)    60

2.5.2.3    شاخص سودآوری (PI)    61

2.6    ارزیابی اقتصادی با بهره‌گیری از نرم‌افزار کامفار    63

2.6.1    نرم‌افزار كامفار    64

2.6.2    ورودي‌هايي نرم‌افزار كامفار    64

2.6.3    خروجي‌هاي نرم‌افزار كامفار    65

2.6.3.1    بررسي‌هاي مالي    65

2.6.3.2    بررسي‌هاي اقتصادي    65

فصل 3        

روش‌های تأمین مالی پروژه (زیرسیستم نخست PFS)    67

3.1    مقدمه    67

3.2    انواع روش‌های تأمین مالی بر اساس منبع تأمین‌کننده سرمایه    70

3.2.1    روش‌ تأمین مالی عمومی    70

3.2.2    روش تأمین مالی خصوصی    70

3.2.3    روش تأمین مالی مشارکت عمومی و خصوصی    71

3.3    انواع روش‌های تأمین مالی بر اساس منبع تضمین‌کننده بازپرداخت بدهی    82

3.3.1    تأمین مالي عمومی (دولتی)    82

3.3.2    تأمین مالي شركتي    83

3.3.3    تأمین مالي پروژه‌اي    85

3.4    تأمین مالی ساختاریافته    88

فصل 4        

منابع تأمین مالی پروژه (زیر سیستم دوم PFS)    95

4.1    منابع عمده تأمین مالی پروژه‌ها از بازارهای مالی    96

4.2    بازار پول داخلی    97

4.2.1    بانک‌های تجاری    97

4.2.2    بانک‌های تخصصی توسعه‌ای    97

4.2.3    صندوق توسعه ملی    101

4.3    بازار پول بین‌المللی: موسسات مالی بين‌المللي    108

4.3.1    بانک‌های توسعه‌ای چند جانبه (MDB)    108

4.3.2    بانك‌هاي توسعه منطقه‌اي    119

4.3.3    بانک‌ها و موسسات مالی توسعه‌ای دو جانبه    124

4.3.4    بنگاه‌های تضمین اعتبار صادرات (ECA)    126

4.4    سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران    139

4.4.1    مراحل اعطا و استفاده از تسهیلات تأمین مالی (فاینانس)    144

4.5    منابع تأمین مالی پروژه‌ها از بازارهای سرمایه    150

4.5.1    بازار سرمایه داخلی   151

4.5.2    بازار سرمایه بین‌المللی    159

4.6    منابع تأمین مالی مناسب برای انواع روش‌های تأمین مالی در ایران    159

4.6.1    روش تأمین مالي عمومی/کشوری    159

4.6.2    روش‌های تأمین مالي شركتي    160

4.6.3    نمونه منابع روش تأمین مالی پروژه‌ای    161

فصل 5        

ابزارهای تأمین مالی پروژه (زیر سیستم سوم PFS)    161

5.1    ابزارهاي تأمین مالی پروژه‌ها    162

5.2    ابزارهاي مالی بازار پول    163

5.2.1    ابزارهای سرمایه    163

5.2.2    ابزارهای بدهی    164

5.3    ابزارهاي مالی بازار سرمایه    174

5.3.1    ابزارهای سرمایه    174

5.3.2    ابزارهای بدهی    183

5.4    ابزارهای اعتباری    194

5.4.1    اوراق مشتقه    194

فصل 6         

ابزار تأمین مالی صکوک    209

6.1    مقدمه    210

6.2    تعریف و تاریخچه صکوک    210

6.3    انواع صکوک    213

6.3.1    ابزارهای غیر انتفاعی    214

6.3.1.1    اوراق قرض‌الحسنه    214

6.3.1.2    اوراق وقف    216

6.3.2    ابزارهای انتفاعی    217

6.3.2.1    اوراق اجاره    217

6.3.2.2    اوراق مرابحه    222

6.3.2.3    اوراق استصناع (سفارش ساخت)    228

6.3.2.4    اوراق سَلَف    232

6.3.2.5    اوراق جعاله    235

6.3.2.6    اوراق منفعت    238

6.3.2.7    اوراق مشارکت    239

6.3.2.8    اوراق مضاربه    241

6.3.2.9    اوراق مزارعه    242

6.3.2.10    اوراق مساقات    243

6.4    ارکان انتشار صکوک    243

6.4.1    بانی    243

6.4.2    نهاد واسط    244

6.4.3    عامل فروش    245

6.4.4    عامل پرداخت    246

6.4.5    متعهد پذیره‌نویس    247

6.4.6    دارنده اوراق    247

6.4.7    بازارگردان    248

6.4.8   ضامن    248

6.4.9   شرکت تأمین سرمایه    249

6.4.10    امین (شرکت مدیریت دارایی مرکزی)    249

فصل 7        

تأمین مالی پروژه‌ای    251

7.1    تأمین مالی پروژه‌ای    252

7.2    ویژگی‌های تأمین مالی پروژه‌ای    254

7.3    ساختار قراردادی روش تأمین مالی پروژه‌ای    258

7.4    موافقت‌نامه سرمایه‌گذاری پروژه (قرارداد مشارکت بخش عمومی و خصوصی)    259

7.5    گردش کار تأمین مالی پروژه‌ای در مشارکت بخش عمومی و خصوصی    263

7.6    انواع روش‌های تأمین مالی پروژه‌ای در ایران    266

7.6.1    روش ساخت، بهره‌برداری و واگذاری (B.O.T)    266

7.6.1.1    انواع روش‌های B.O.T    267

7.6.1.2    مفاد موافقت‌نامه    271

7.6.1.3    بکارگیری روش BOT در صنعت برق ایران    282

7.6.2    روش بیع متقابل (Buy Back)    287

7.6.2.1    مبانی و تعاریف توسعه میادین نفت و گاز در ایران    287

7.6.2.2    انواع قراردادهای بالادستی صنعت نفت و گاز    291

7.6.2.3    قراردادهای بیع متقابل    294

7.6.2.3    مدل جدید قراردادهای نفتی ایران    301

فصل 8        

مدیریت ریسک تأمین مالی پروژه (زیرسیستم چهارم PFS)    307

8.1    مقدمه    308

8.2    عدم قطعیت و ریسک    308

8.3    مدیریت ریسک تأمین مالی پروژه    309

8.4    دسته‌بندی ریسک‌های تأمین مالی پروژه    310

8.5    ریسک‌های تأمین مالی پروژه‌ها بر اساس مراحل چرخه عمر پروژه    312

8.6    مطالعه موردی 1- تحلیل ریسک‌های تأمین مالی پروژه‌ای در پروژه‌های نیروگاهی مستقل    313

8.6.1    ریسک‌های تجاری    313

8.6.1.1    ریسک‌های فنی    313

8.6.1.2    ريسک‌های بازار    322

8.6.1.3    ريسک‌های مالی    323

8.6.1.4    ریسک‌های زيست محيطی    325

8.6.2    ريسک‌های غیرتجاری    325

8.6.2.1     ريسك‌هاي کشوری    325

8.6.2.2    ريسک‌های فورس ماژور    329

8.7    استراتژی‌های مديريت ریسک‌های تأمین مالي پروژه‌هاي بين‌المللي    329

8.7.1    ابزارهاي تضميني در مديريت ریسک‌های تجاري پروژه‌ها    331

8.7‌.‌2    ابزارهاي تضميني در مديريت ریسک‌های غيرتجاري پروژه‌ها    332

8.8    مطالعه موردی 2- مدیریت ریسک‌های تأمین مالی صادراتی    333

8.9    صندوق ضمانت صادرات ایران    333

8.10    اعتبارسنجی    335

8.10.1    اعتبارسنجی خریداران خارجی    335

8.10.2    اعتبارسنجی شرکت‌های داخلی صادرکننده    335

8.11    بيمه‌نامه‌ها    335

8.11.1    بیمه‌نامه کوتاه مدت    335

8.11.2    بیمه‌نامه میان و بلند مدت    338

8.12    ضمانت‌نامه‌های صادراتی    339

8.12.1    ضمانت‌نامه اعتبار بانکی (ریالی و ارزی)    339

8.12.2    ضمانت‌نامه اعتبار تولیدي (ریالی و ارزی)    340

8.12.3    انواع ضمانت‌نامه‌های بانکی    340

8.12.4    ضمانت‌نامه گمرکی    340

8.13    مدیریت ریسک    341

8.14    ساز و کارهای بیمه‌ای مدیریت ریسک‌های فنی    342

8.14.1    بیمه مهندسی    343

8.14.2    بیمه‌نامه اتکایی    344

8.15    سازمان‌هاي رتبه‌سنجی ریسک‌های اعتباري بین‌المللی    345

8.15.1    Standard & Poor’s (S&P)    346

8.15.2    Moody’s    347

8.15.3    Fitch Ratings    347

مراجع    349