پیشگفتار
روانشناسی کار و ارگونومی، اصول بنیادی و کاربردی روانشناسی کار و ارگونومی را ارائه می‌کند. هدف از تالیف این کتاب، ارائه متون و تکنیک های کاربردی و مباحث نوین در روانشناسی کار و ارگونومی در یک مجموعه و در چارچوب مشخصی می باشد. به طوری که نه تنها دانشجویان با مطالعه این اثر بتوانند به طور سیستمی با کاربرد تکنیک‌ها و فنون رایج در تحلیل عوامل متنوع روانی و اجتماعی در محیط کار، آشنا شوند؛ بلکه ابزارهای لازم برای یادگیری مفاهیم و ارزیابی آنها نیز در اختیار اساتید و دانشجویان و علاقهمندان قرار گیرد. بنابراین، بعد از آشنایی با تاریخچه روانشناسی کار (روانشناسی صنعتی- سازمانی) در فصل اول، اصول و مبانی کلی در رابطه با شناخت تفاوت‌های فردی و در نظر گرفتن آنها هنگام انتخاب کارکنان (فصل دوم)، روشهای تحقیق مرتبط با رفتار و روانشناسی کار (فصل سوم)، مصاحبه‌های استخدامی، توانایی های انسانی و سنجش آن ها (فصل چهارم)، ارگونومی و عوامل روانی - اجتماعی محیط کار (فصل پنجم)، مدیریت و کنترل عوامل روانی- اجتماعی محیط کار (فصل ششم)، استرس، نظریه ها و مدل‌ها (فصل هفتم)، اندازه‌گیری و مدیریت استرس (فصل هشتم)، کیفیت زندگی کاری (فصل نهم)، و مطالعه و بررسی حادثه آفرینی (فصل دهم) به تفصیل مورد بحث قرار میگیرد.
جداول و نمودارهای بیشماری برای کمک به خواننده و آسان تر نمودن استفاده از این اصول و مبانی در تحلیل و طراحی ارگونومیک محیط کار از منظر روانشناختی ارائه شده است. بعلاوه، بعد از شناخت این اصول در فصول اول تا دهم کتاب، برای هر چه کاربردی تر کردن مسائل مهم در حوزه روانشناسی کار و ارگونومی، ابزارها و پرسشنامه های مطرح در حوزه روانشناسی شغلی - سازمانی و همچنین مقیاس های اندازه‌گیری متناسب با عوامل متنوع روانی و اجتماعی محیط کار، در فصل یازدهم کتاب ارائه شده است. ضمناً برای هر یک از پرسشنامه های ارائه شده، منابع مربوطه نیز گردآوری و تدوین شده تا دانشجویان، اساتید و محققین بتوانند مستقیماً به منابع مرتبط با حوزه تحقیق خود دسترسی داشته باشند.
انگیزه و تلاش اصلی در نگارش این مجموعه بر این بوده که علاوه بر تدوین یک مجموعه کامل درسی، مجموعه ای کاربردی برای تدریس در دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی و نیز استفاده کارشناسان فعال در صنایع فراهم شود. بنابراین، هدف از نگارش این اثر، غنی تر کردن پشتوانه علمی و عملی رشته نوپای ارگونومی در کشور و رفع مناسب و معنادار چالش دسترسی به منبعی جامع و معتبر در این زمینه بوده است. هرچند که برای ادامه راه و رفع کمبودها، بی نیاز از لطف اساتید گرانقدر، دانشجویان، همکاران و خوانندگان گرامی نمیباشد.
بنابراین، این کتاب از یکسو با توجه به ارائه متون و تکنیک های کاربردی در یک چارچوب معتبر و علمی، منبعی ضروری برای فعالین صنعت از جمله ارگونومیست‌ها، روانشناسان صنعتی- سازمانی، مشاوران ایمنی و مهندسین صنایع بوده و از سوی دیگر، با توجه به انطباق این کتاب با سرفصل درس "روانشناسی کار و ارگونومی" برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته ارگونومی مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی وزارت محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کتابی ارزشمند برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری ارگونومی، کارشناسی رشتههای مهندسی ایمنی صنعتی و بهداشت حرفه ای و کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته روانشناسی صنعتی - سازمانی و مشاوره و راهنمایی می‌باشد و امید است که اساتید محترم دانشگاه نیز جهت تدریس دروس ارگونومی، روانشناسی صنعتی، روانشناسی صنعتی و ارتقاء سلامت و بالاخره مشاوره و راهنمایی شغلی، از این کتاب استفاده نمایند.
شهناز طباطبایی
سعید قانع
مقدمه
در این کتاب خواننده سیر تحول روانشناسی کار و ارگونومی را از لحاظ تاریخی و علمی به عنوان علوم جدید و کاربردی در دنیای امروز، مطالعه خواهد کرد. علاوه بر این خوانندگان گرامی با مباحثی چون حرفه، شغل، تفاوت‌های فردی، روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم رفتاری، فرآیند انتخاب کارکنان، شیوه های مصاحبه استخدامی، محیط کار، ملاحظات روانشناختی محیط کار، تناسب بین شخص و محیط کار، ارگونومی و عوامل روانی– اجتماعی کار، شخصیت و ارگونومی، استرس شغلی، اندازه گیری و شیوه‌های کنترل آن، کیفیت زندگی کاری، استعداد حادثه آفرینی، و بالاخره با تعداد قابل توجهی از پرسشنامه های شغلی– سازمانی، سلامت عمومی و روانی و همچنین با مقیاس های سنجش عوامل روانی - اجتماعی کار، آشنا خواهند شد.
هدف اصلی مولفین کتاب حاضر، ایجاد پلی بین دو رشته روانشناسی کار و ارگونومی است. امروزه نیازهای روانی، جسمانی و اجتماعی کارکنان در محیط های کار توجه روانشناسان، ارگونومیست‌ها و مدیران منابع انسانی را به خود جلب کرده است. از یک سو، روانشناسی با استمداد از نظریه های شناختی، رفتاری، اصول یادگیری، مطالعات مربوط به شخصیت و مسائل مرتبط با حیطه شغلی - سازمانی سعی در شناسایی و برطرف کردن نیازهای روانی کارکنان دارد تا بتواند در جهت ایجاد محیطی سالم و با نشاط گام بردارد. از سوی دیگر، ارگونومی به کمک شیوه‌ها و تکنیک های اندازه گیری خود به ارزیابی سطح ریسک ارگونومیک محیط کار می‌پردازد تا بتواند در جهت رفع وضعیت های نامطلوب موجود در آنها و طراحی محیط کار با هدف پیشگیری از اختلالات و بهینه ساختن به-زیستی اجتماعی و عملکرد کلی سیستم اقدام نماید. نکته جالب توجه اینکه، هر دوی این علوم با هدف تأمین سلامت جسمانی و روانی کارکنان در جهت به سازی فیزیکی محیط کار و ارتقاء سلامت روانی کارکنان اقدام می‌کنند. نقطه مشترکی که این دو رشته علمی را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند، توجه به عوامل روانی و اجتماعی محیط کار است. به طور مثال، موضوع کیفیت زندگی کاری یکی از مباحثی است که در روانشناسی کار مطرح می‌شود، ولی یکی از شاخص های مهم در تامین کیفیت زندگی کاری مناسب و مطلوب، ارگونومی است. چنین موضوعاتی ارتباط بین این دو رشته علمی را روز به روز بیشتر و محکم‌تر می‌کند.
این قرابت و نزدیکی موجب طرح و ارایه درسی تحت عنوان "روانشناسی در ارگونومی" شد که با توجه به ماهیت چند رشته ای بودن آن ها و کمبود منبع درسی برای ارایه به دانشجویان ارگونومی، نویسندگان درصدد تدوین این کتاب برآمدند. شایان ذکر است که کتاب حاضر منبع اصلی درس "روانشناسی در ارگونومی"، منبع جانبی برای درس‌های ماکروارگونومی و جامعه‌شناسی کار برای تدریس به دانشجویان کارشناسی ارشد ارگونومی است. این کتاب حدود 90 درصد از سر فصل درس‌های "روانشناسی صنعتی" و "روانشناسی صنعتی و ارتقاء سلامت" را پوشش می دهد و برای تدریس به دانشجویان کارشناسی رشته های مهندسی ایمنی صنعتی و بهداشت حرفه‌ای مناسب است. برخی از فصول این کتاب به عنوان منبع اصلی برای تدریس درس "نظریه های استرس" به دانشجویان دکتری ارگونومی معرفی می شود. بعلاوه، این کتاب رفرنس مناسبی برای تدریس درس "مشاوره و راهنمایی شغلی" به دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته های روانشناسی صنعتی - سازمانی و مشاوره و راهنمایی است. و بالاخره، این کتاب یک رفرنس علمی و دانشگاهی و در عین حال، یک منبع اطلاعات کاربردی برای مدیران و مسئولان آموزش سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و مراکز صنعتی که قصد تجهیز نیروی انسانی خود به دانش روانشناسی کار و ارگونومی و همچنین کاربرد آنها در محیط کار دارند، محسوب می شود.
فهرست مطالب
فصل 1
تاریخچه و معرفی روانشناسی کار 1
تاریخچه روانشناسی صنعتی- سازمانی 2
روانشناسی صنعتی/ سازمانی 2
حیطه‌های روانشناسی صنعتی- سازمانی 5
مجوز شغلی روانشناسان 6
تاریخچه روانشناسی صنعتی - سازمانی 8
سال‌های اولیه (1916-1900) 8
جنگ جهانی اول (1918-1917) 13
فاصله جنگ جهانی اول و دوم (1940-1919) 15
جنگ جهانی دوم (1945-1941) 18
به سمت تخصصی شدن (1963-1946) 20
مداخله دولت (1993-1964) 21
نگاه کلی 24
یادداشت: روانشناسی صنعتی - سازمانی و 11/9/2001 26
روانشناسی صنعتی - سازمانی بین فرهنگی 28
تعهد روانشناسی صنعتی - سازمانی 29
روانشناسی صنعتی - سازمانی و اقتصاد 30
خلاصه فصل 31
منابع 31
فصل 2
حرفه، روانشناسی و تفاوت‌های فردی 37
انتخاب شغل، انتخاب سازمانی و اجتماعی شدن 38
راهنمایی و انتخاب شغل 40
تناسب شخص با شغل 41
انتخاب کارکنان 55
تجزیه و تحلیل شغل 58
یک چشم‌انداز پژوهشی 63
محیط کار 66
ملاحظات روانشناختی محیط کار 66
تناسب با کار 70
سازمان‌ها و عملکرد کارکنان 71
شخصیت و ارگونومی 73
ارزیابی‌های شخصیت برای استفاده در محیط شغلی 75
شاخص‌های چندمرحله‌ای شخصیت مینه‌سوتا 76
روابط میان محيط كار، محيط رواني و به- زیستی روانشناختي 78
مفهوم محيط‌هاي كاري و محيط‌هاي رواني 78
چگونگی ایجاد محيط رواني و عناصر تشکیل‌دهنده محيط كار 79
محيط فيزيكي 79
ويژگي‌هاي شغل 80
ويژگي‌هاي سازماني 80
عوامل برون سازمانی 80
رویکرد‌هايي براي درك چگونگی تأثیر محيط رواني بر به-زیستی روانشناختی 81
مدل‌هاي استرس عمومي 81
مدل تقاضا- كنترل 82
مدل ويتامين 82
تئوري رويدادهاي مؤثر 83
تعاملات و قراردادهای روانشناختي 84
بحث و نتیجه‌گیری 84
سه استنباط درباره شناخت كار و به-زیستی 85
منابع 85
فصل 3
روشهای اصلی تحقیق در روانشناسی کار 93
تاریخچة تحقیق در روانشناسی کار 97
روشهای مختلف در تحقیق مربوط به رفتار و روانشناسی کار 102
مطالعات آزمایشگاهی در روانشناسی کار 102
مزیت‌ها 103
معایب 103
مطالعات میدانی 105
مزایا 105
معایب 105
تحقیق نیمه‌تجربی 106
مزیت‌ها 106
معایب 107
مشاهده فرد شرکت‌کننده 107
مزایا 107
معایب 108
تحقیقات کتابخانه‌ای/ تاریخی 108
مزایا 109
معایب 109
شبیه‌سازی و ایفای نقش 109
مزایا 110
معایب 110
نظرسنجی‌ها، پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌ها 110
مزایا 111
معایب 112
نتیجه‌گیری 113
منابع 115
فصل 4
مصاحبه استخدامی، توانایی‌های انسانی و سنجش آنها 117
مقدمه 118
وظایف عمده مدیریت منابع انسانی 118
فرآیند انتخاب 120
قابلیت اطمینان 123
اعتبار 124
اعتبار وابسته به ملاک 125
اعتبار محتوا و سازه 126
قابلیت تعمیم 127
فرایند انتخاب بر بهره‌وری تأثیر می‌گذارد 128
ارزش عملی 128
فرم درخواست شغل و رزومه 129
فرم‌های درخواست 129
رزومه 130
فرم درخواست استخدام 131
معرف 133
بررسی سوابق 134
آزمون‌های استخدام و نمونه کار 135
آزمون‌های توانایی فیزیکی 136
آزمون‌های توانایی شناختی 137
آزمون‌های عملکرد شغلی و نمونه‌های کاری 137
اندوخته‌های شخصیتی 138
انجام مصاحبه استخدامی 140
انواع مصاحبه 140
شیوه‌های مصاحبه استخدامی 141
مراحل آماده‌سازی مصاحبه 142
چند توصیه به مصاحبه‌گران برای انجام مصاحبه‌ای موفق 143
تصمیمات انتخاب 145
چگونه سازمان‌ها کارکنان را انتخاب می‌کنند؟ 145
انتقال تصمیمات 147
خلاصه 147
منابع 150
فصل 5
ارگونومی و عوامل روانی- اجتماعی کار 155
مقدمه 156
قابلیت‌ها و محدودیت‌های انسان 156
جنبه‌های فیزیکی 157
جنبه‌های روانشناختی 159
توجه 160
توجه تقسیم شده 161
توجه تمرکز یافته 161
توجه انتخابی 162
ادراک 162
سطوح بالاتر پردازش 164
مدل‌های هنجار 164
مدل‌های توصیفی 165
مدل‌های تجویزی 165
حافظه 166
اجرای عمل 167
کاربران 167
نکات کلیدی 170
عوامل روانی- اجتماعی کار 171
تعاریف 173
نمونه‌هایی از PSFs 175
ارگونومی شغلی و PSFs 177
نتیجه‌گیری 179
منابع 179
فصل 6
اندازه‌گیری و مدیریت عوامل روانی - اجتماعی کار 185
سنجش PSFs 186
اندازه‌گیری وضعیت‌های شناختی در آزمون و ارزیابی 188
تحلیل‌شناختی وظیفه 189
مقدمه 189
تحلیل شناختی وظیفه در گروه‌ها 191
CTA در محیط‌های C4i 193
مسائل مربوط به CTA 194
مرور روشهای CTA 195
مرحله 1: مرور مطالعات پیرامون روشهای CTA 195
مرحله 2: غربالگری روشهای اولیه 198
مرحله 3: مرور و بررسی روش‌ها 199
1. تحلیل شناختی کاربردی وظیفه (ACTA) (میلیتو و هاتن، 2000) 200
2. بررسی شناختی گام به گام (پولسن و همکاران، 1992) 206
3. روش تصمیم بحرانی (CDM) (کلین و همکاران، 1989) 207
4. روش رویداد بحرانی (فلاناگن، 1954) 208
5. تحلیل شناختی وظیفه (دوبویس و شالین، 2000) 211
6. تحلیل‌شناختی بار وظیفه (نیرینکس، 2003) 211
7. تحلیل شناختی کار (ویسنته، 1999) 212
8. GOMS (کارد و همکاران، 1983) 214
9. تحلیل سلسله مراتبی وظیفه (HTA) (آنت و همکاران، 1971) 215
10. تحلیل کلامی (VPA) 215
11. ملزومات تصمیم گروهی (DRX) (کلینگر و هان، 2004) 217
چرا تصمیم‌گیری دشوار بود؟ 220
خطاهای رایج 220
سرنخ‌ها و عوامل 222
راهبردها 222
منابع اطلاعات 222
تغییرات پیشنهادی 222
12. تحلیل‌شناختی وظیفه تیمی (TCTA) (کلین، 2000) 222
13. تحلیل وظیفه تیمی (TTA) 223
14. تحلیل مصاحبه‌ای و مشاهده‌ای 224
خلاصه و پیشنهاداتی برای CTA در سیستم‌های C4i 225
تعیین بارکاری ذهنی و هوشیاری موقعیتی 231
روشهای اندازه‌گیری بارکاری ذهنی 235
سنجش‌های عمکرد 235
روشهای روان- فیزیولوژیک 237
مقیاس‌های رتبه‌بندی 238
روش ذهنی ارزیابی بار کاری 240
شاخص بار کاری NASA 242
بررسی وضعیت کارکنان 244
روشهای فرافکن 246
تحلیل زمان 247
نظریه زمان‌بندی 248
Pro-SWAT 249
اندازه‌گیری هوشیاری موقعیتی 249
سنجش‌های عملکرد 249
روشهای روان- فیزیولوژیک 251
مقیاس‌های درجه‌بندی 252
تکنیک درجه‌بندی هوشیاری موقعیتی 252
مقیاس درجه‌بندی هوشیاری موقعیتی 253
SA-SWORD 254
روشهای مبتنی بر دانش 254
خلاصه 257
مدیریت و کنترل PSFs 258
منابع 259
فصل 7
استرس شغلی، نظریه‌ها و مدل‌های موجود 271
مقدمه 272
تئوری‌ها و مدل‌های استرس 279
تئوری استرس به عنوان پاسخی درونی 279
تئوری عوامل محیطی استرس 281
مدل استرس به عنوان کنشی متقابل 282
تئوری کنترل (اسپکتور، 1998) 284
تئوری‌های سایبرنتیک (فرمان‌شناسی) (کامینگز و کوپر، 1998؛ ادواردز، 1998) 285
مدل اجتماعی- محیطی (مدل میشیگان) 287
مدل تناسب شخص- محیط 288
مدل نیاز- کنترل 289
نظریة عدم‌توازن بین تلاش و پاداش (زیگریست، 1996) 289
مدل ASSET 290
استرس شغلی 292
علت‌های استرس 294
عوامل استرس مرتبط با کار 295
دلایل استرس فردی/ شخصیتی 300
روان‌رنجوری و باثباتی: مضطرب‌های نگران 300
حوزة کنترل: جبر و اختیار 300
رفتار نوع الف: مدیر بی‌تاب و رقابتی 301
راهبردهای وفق دادن: وفق‌دهندة ضعیف 302
مثبت‌گرایی: مانعی در برابر استرس 303
سرسختی: استرس به عنوان یک چالش 304
پیامدهای استرس6 305
نتیجه‌گیری 306
منابع 307
فصل 8
اندازه‌گیری و مدیریت استرس 311
اندازه‌گیری و ارزیابی استرس 312
سطوح استرس در مشاغل 314
نکات کلیدی- کاربردی برای کارفرمایان 314
مدیریت استرس 315
روشهای فردی 315
تغییر سبک زندگی (رژیم غذایی و ورزش) 315
آرام‌سازی و مراقبه شهودی 315
خود درمانی شناختی 315
رفتار درمانی 316
روشهای سازمانی 316
تغییراتی در ساختار/کارکرد سازمان 316
مسئولیت‌ها و وظایف کارفرمایان در رابطه با استرس 317
1. شناسایی شواهد استرس 318
2. پیشگیری از استرس 318
3. مدیریت استرس 318
4. توانبخشی 319
وظایف مدیریت ارشد: رویکرد عوامل انسانی 319
ویژگی‌های سازمانی 319
طراحی مجدد شغل 320
راهکارهای مدیریت استرس 320
سلامت و ایمنی در کار 323
روانشناسی غیبت از کار 324
مدل‌های غیبت از کار 327
نتیجه‌گیری 328
نکات کلیدی برای کارفرمایان 329
1. شناسایی و تعیین استرس زاهای محیط کار 329
2. سنجش و ارزیابی استرس 329
3. راهکارهای حذف/ کاهش و کنترل استرس 331
4. پایش و بررسی 332
منابع 332
فصل 9
کیفیت زندگی کاری 335
مقدمه 336
کیفیت زندگی شغلی 336
ابعاد کیفیت زندگی شغلی 339
1. ایمنی و بهداشت کار 339
2. ساعات کار و نوبت کاری 339
3. امنیت شغلی و پیشرفت در کار 340
4. برخورد عادلانه و میزان جذب کارکنان در سازمان 340
5. مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری 340
6. محتوای کار و تحقق ظرفیت‌های کاری کارکنان 341
7. تغییرات در سازمان کار 341
8. پاداش کافی و عادلانه 341
9. مسئولیت اجتماعی 341
10. کار، خانواده و اوقات فراغت 342
11. منزلت‌های شغلی و طبقه‌بندی کارکنان 342
ارتباط کیفیت زندگی شغلی با تعهد و رضایت شغلی 342
کیفیت زندگی شغلی و بهره‌وری 343
رضایت شغلی؛ معیاری برای کیفیت زندگی شغلی 344
اندازه‌گیری رضایت شغلی 345
شاخص توصیف شغل (JDI) 346
پرسشنامه رضایت مینه سوتا (MSQ) 347
مقیاس رضایت شغل کلی (JID) 347
گستره رضایت شغلی 348
شغل، شکلی از رضایت 350
ویژگی‌های شخصی و رضایت شغلی 350
ارتقای کیفیت زندگی شغلی 354
الف) اقدام به بهسازی براساس مشارکت 354
ب) توجه همزمان به ملاحظات فنی و اجتماعی سازمان 355
ج) تأکید بر اینکه نباید فقط به تغییر شرایط محیط یا مقررات استخدامی اکتفا کرد 355
منابع 356
فصل 10
مطالعه و بررسی حادثه‌آفرینی 361
مقدمه 362
حوادث و شبه حوادث 362
مفهوم حادثه 362
ادراک ریسک و رفتار 363
خطای انسانی 366
خطا و حوادث 366
مطالعه موردی 1: آنالیز یک حادثه 368
مفهوم خطاها 370
مدیریت خطای انسانی 374
قوانین 377
دیدگاه تاریخی 377
قانون ایمنی و سلامت شغلی (1970) 378
قانون آمریکاییان از کارافتاده (ADA) (1990) 379
عنوان اول: استخدام 379
عنوان دوم: خدمات عمومی 379
عنوان سوم: متناسب‌سازی عمومی 380
عنوان چهارم: مخابرات 380
عنوان پنجم: متفرقه 380
قانون تبعیض ناتوانی (DDA) (1995) 380
مرحله اول 381
مرحله دوم 381
مرحله سوم 381
تجهیزات کامپیوتری 381
خلاصه 382
طراحی سیستم کاری سالم و ایمن 384
نکات کلیدی 388
منابع 389
فصل 11
پرسشنامه‌های شغلی - سازمانی، شخصیت، سلامت (عمومی و روانی)، عوامل روانی - اجتماعی کار و فرهنگ ایمنی 395
مقدمه 396
(الف) پرسشنامه‌های شغلی و سازمانی 396
11-1 پرسشنامه استرس شغلی بلکیک 396
منابع 408
11-2 پرسشنامه میزان و منابع استرس شغلي 408
شواهد مربوط به روايي و اعتبار پرسشنامة میزان و منابع استرس شغلي (دیویس و همکاران) 409
پرسشنامه سنجش استرس شغلی کارکنان 410
(فرم الف)- میزان 410
پرسشنامه سنجش استرس شغلی کارکنان 412
فرم (ب)- منابع 412
منابع 414
11-3 پرسشنامه عمومی استرس شغلي موسسه ملی ایمنی و سلامت حرفه‌ای (NIOSH) 414
استرس شغلی و دستور کار ملی در زمینه پژوهش‌های حرفه‌ای (NORA) 415
پرسشنامه عمومي استرس شغلي NIOSH 415
4. فرصت‌های استخدام 418
5. سلامت عمومي 418
6. اطلاعات عمومي شغل 419
7. وضعیت سلامت 420
8. الزامات شغل 421
9. رضایت شغلي 422
10. نیازهای ذهني 422
11. فعالیت‌های غیرکاری 423
12. سایر اطلاعات سلامتي 423
13. محیط فیزیکي 425
14. مشکلات کار 425
15. حمایت اجتماعي 426
16. خطرات ناشي از کار 426
17. محدودیت‌های کاری 427
18. حجم کار و مسئولیت 427
19. شغل شما 428
20. آینده شغلي 429
منبع 430
11-4 مقیاس عدم توازن تلاش- پاداش 430
مقیاس عدم توازن تلاش- پاداش 431
مقیاس عدم توازن تلاش- پاداش 431
11-5 پرسشنامه رضایت شغلی 432
شواهد مربوط به اعتبار و روايي پرسشنامة رضايت شغلي (55 سؤالي) 433
پرسشنامه شاخص توصیف شغلی (JDI-55) 434
منبع 436
11-6 پرسشنامه خودكارآمدي عمومي 436
شواهد مربوط به پايايي و روايي مقياس خودكارآمدي 437
پرسشنامه خودکارآمدی عمومی 437
منبع 438
11-7 پرسشنامه حمايت اجتماعي 438
شواهد مربوط به اعتبار و روايي پرسشنامه حمايت اجتماعي 439
پرسشنامه حمایت اجتماعی 439
منبع 440
11-8 پرسشنامه عملکرد شغلی 440
شواهد مروبط به اعتبار و روایی پرسشنامه 440
پرسشنامه عملکرد شغلی 441
منبع 441
11-9 پرسشنامه فرسودگی شغلی مَسلَچ 442
پرسشنامه فرسودگی شغلی 442
پرسشنامه فرسودگی شغلی 444
منبع 445
11-10 پرسشنامه فرهنگ سازمانی هوفستد 446
پرسشنامه فرهنگ سازمانی 446
11-11 پرسشنامه عوامل شغلی- سازمانی محیط کار 448
1. اطلاعات فردی 449
2- ویژگی‌های محیط کار شما 450
3- زمان‌بندی کار 453
4- اطلاعات سلامت 456
5- به‌زیستی اجتماعی 459
منبع 460
(ب) پرسشنامه‌های شخصیت 460
11-12 تست نئو/ پرسشنامه پنج عاملی شخصیت (NEOPI) 460
پاسخنامه تست نئو (پرسشنامه پنج عاملی شخصیت) 462
11-13 پرسشنامه شخصیت آیزنک 465
(ج) پرسشنامه‌های سلامت (عمومی و روانی) 469
11-14 پرسشنامه سلامت عمومی 469
شواهد مربوط به اعتبار و روايي پرسشنامة سلامت عمومي (60 سؤالي) 470
پرسشنامه سلامت عمومی 471
منابع 475
پرسشنامه سلامت عمومی 475
11-15 مقیاس افسردگی مرکز مطالعات همه‌گیرشناسی (CES-D) 477
شواهد مربوط به اعتبار و روایی مقیاس افسردگی مرکز مطالعات همه‌گیرشناسی (CES-D) 477
مقیاس افسردگی مرکز مطالعات همه گیرشناسی (CES-D) 478
11-16 مقیاس اضطراب اشپیل‌برگر 479
پرسشنامه ارزیابی از خود 480
منبع 482
(د) پرسشنامه‌های عوامل روانی - اجتماعی کار 482
11-17 مدل هرسی و گلد اسمیت (ACHIEVE) 482
پرسشنامه عوامل روانی - اجتماعی (هرسی و اسمیت - مدل اچیو) 483
پرسشنامه عوامل روانی- اجتماعی(بهره‌وری) 489
منابع 491
11-18 پرسشنامه شاخص خستگی چندبُعدی (MFI) 491
پرسشنامه سنجش خستگی چند بُعدی 493
11-19 پرسشنامه خستگی شغلی سوئدی 494
پرسشنامه خستگی شغلی سوئدی (SOFI) 495
11-20 پرسشنامه کیفیت زندگی 496
پرسشنامه کیفیت زندگی 497
منبع 502
11-21 پرسشنامه کیفیت زندگی کاری 502
پرسشنامه کیفیت زندگی کاری 503
منبع 505
11-22 پرسشنامه فرهنگ ایمنی 505
پرسشنامه فرهنگی ایمنی 505
