کتاب رئوس قوانین زیست‌محیطی مهندسی عمران اثر سعید نعمتی ناشر فدک ایساتیس

مقدمه:

امروزه گستردگی دامنه فعالیتهای عمرانی باعث شده تا هیچیک از شئون محیط زیست بی نصیب از آثار و تبعات این فعالیتها و نتوان حد و مرزی برای مناطق تحت تاثیر عملیات عمرانی تعریف کرد. از راهسازی در جنگلها و مناطق حفاظت شده طبیعی گرفته تا دفن سالیانه میلیونها تن نخاله ساختمانی و از احداث دکلهای استخراج نفت در دریاها تا ساخت آسمانخراشهای غول پیکر در مناطق پرتراکم شهری و معضل فاضلابهای حاصل از فعالیتهای زیستی در آنها ، همگی از دست آوردهای- به زعمی نامیمون- توسعه حیطه دست اندازی مهندسی عمران شمرده می شوند. در این میان ظرفیت محدود هضم و خودپالایی محیط زیست، بشریت را با خطر غیرقابل انکار کمبود منابع طبیعی و نابودی ذخایر ارزشمند و حیاتی محیط زیست روبرو ساخته است. به همین دلیل و با پیش بینی یک چنین روزی، از اوایل قرن نوزدهم ایده وضع قوانین زیست محیطی لازم الاجرا و یا توصیه ای در اذهان مدیران جوامع نقش بست و سرانجام پس از گذشت حدود دو قرن از این قضیه ، انبوهی از قوانین زیست محیطی ملی و بین المللی - و گاها متناقض - در تمامی زمینه ها در پیش روی متخصصین قرار گرفته است به طوری که مثلاً هم اینک استخراج قوانین زیست محیطی مربوط به یک شاخه خاص از علوم مهندسی از بین این مجموعه گسترده قوانین بسیار دشوار و در پاره ای مواقع ناممکن به نظر میرسد. نویسندگان این کتاب امیدوارند که خوانندگان به درستی دریابند که کتاب حاضر معضل ذکر شده را در حیطه فعالیتهای گسترده مهندسی عمران ، لااقل در کشور عزیزمان از میان برده است و چشم آن دارند که به زودی شاهد استفاده فراگیر از این کتاب توسط اقشار گسترده ای از مخاطبان ، اعم از مهندسین عمران و محیط زیست، اساتید دانشگاهها، دانشجویان، محققین، شرکتهای مهندسین مشاور، پیمانکاران و قس علی هذا باشند.

فهرست مطالب

 
 بخش اول: قوانین 1

 2-1 اصل پنجاهم قانون اساسی ایران 3
 2-2 از قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست 3
 2-3 از قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا 4
 2-4 از قانون مدیریت پسماندها 8
 2-5 از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری ... 12
 2-6 از تبصره 82 از قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و ... 12
 2-7 از قانون مجازات اسلامی – تعزیرات 13
 2-8 از قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع با اصلاحات بعدی 14
 2-9 از قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور 16
 2-10 از قانون حفظ کاربری اراضی و باغها 17
 2-11 از لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های ...
 19
 2-12 از لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها 23
 2-13 از قانون حفاظت دریا و رودخانه های مرزی از آلودگی با مواد نفتی 25
 2-14 از قانون اراضی مستحدث و ساحلی 28
 2-15 از قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راه آهن 33
 2-16 از قانون شهرداری 33
 2-17 از قانون توزیع عادلانة آب 34
 2-18 قانون تأسیس شورایعالی شهرسازی و معماری ایران 40
 2-19 از قانون کار 40
 2-20 از مصوبه هیأت وزیران راجع به تشکیل کمیسیون هماهنگی پروژه شهرهای ...
 41
 2-21 ازآیین نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست 42
 2-22 آیین نامه اجرایی نحوة جلوگیری از آلودگی صوتی 43
 2-23 از آیین نامه جلوگیری ازآلودگی آب 44
 2-24 ازآیین نامه اجرایی ماده (61) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و ...
 48
 2-25 از آیین نامه اجرایی بند (الف) ماده (104) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ...
 49
 2-26 از آیین نامه اجرایی بند (ج) ماده (104) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی...
 49
 2-27 از آیین نامه اجرایی ماده (134) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی ...
 53
 2-28 ازآیین نامه اجرایی بند الف تبصره (82) قانون برنامه پنجساله دوم توسعه ...
 54
 2-29 از آیین نامه اجرایی قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها 55
 2-30 ازآیین نامه اجرایی لایحه قانون اصلاح قانون واگذاری و احیاء اراضی... 57
 2-31 از آیین نامه اجرایی قانون حفاظت و بهره برداری از منابع آبزی جمهوری ...
 58
 2-32 از آیین نامه اجرایی قانون منع فروش و واگذاری اراضی فاقد کاربری مسکونی...
 58
 2-33 از آیین نامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت کناره و بستر رودخانه های مرزی
 63
 2-34 از آیین نامه اجرایی تبصره 66 قانون بودجه سال 1363 کل کشور 68
 2-35 ازآیین نامه اجرایی حمل ونقل جاده ای مواد خطرناک 75
 2-36 ازآیین نامه اجرایی نحوه انجام معاینه و صدور برگ معاینه فنی خودرو 85
 2-37 ازآیین نامه بهداشت محیط 86
 2-38 ازآیین نامه نحوه انجام پژوهشها و تحقیقات علمی در مناطق دریایی جمهوری...
 88
 2-39 ازآیین نامه مربوط به بستر و حریم رودخانه ها، انهار، مسیلها، مردابها... 91
 2-40 ازآیین نامه مربوط به استفاده اراضی احداث بنا و تأسیسات در خارج از ...
 96
 2-41 ازآیین نامه نحوه بررسی و تصویب طرحهای توسعه و عمران محلی، ناحیه ای...
 104
 2-42 ازمصوبه هیأت وزیران راجع به ضوابط و معیارهای استقرار صنایع 123
 2-43 از صورتجلسه هیأت وزیران راجع به ممنوعیت احداث صنایع در شعاع ...
 125
 2-44 مصوبه هیأت وزیران راجع به تفویض اختیارات ... به کمیسیون امور زیر بنایی...
 126
 2-45 از مصوبه هیأت وزیران راجع به « برنامه جامع صیانت از جنگلهای شمال کشور...
 126
 2-46 از مصوبه هیأت وزیران راجع به ضوابط نظارت فنی بر بهره برداری از معادن ...
 127
 2-47 آیین نامه (الگوی) ارزیابی اثرات زیست محیطی 128
 2-48 مصوبه شماره 196 مورخ 25/7/1380 شورایعالی حفاظت محیط زیست ...
 132
 2-49 آیین نامه طرح های مشمول ارزیابی پیامدهای زیست محیطی در سواحل کشور
 132
 2-50 از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
 134
 2-51 مصوبه ... محیط زیست راجع به ارزیابی زیست محیطی فعالیتهای معدنی
 134
 2-52 مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران راجع به ضوابط جلوگیری ...
 135
 2-53 از مصوبه شورایعالی حفاظت فنی راجع به آیین نامه کارهای سخت و زیان آور
 136
 2-54 استانداردهای خروجی فاضلاب ها 140
 2-55 دستورالعمل اجرایی مصوبه شماره 157 شورایعالی حفاظت محیط زیست...
 142
 2-56 کنوانسیون منطقه ای کویت برای همکاری درباره حمایت و توسعه محیط ...
 146
 2-57 پروتکل حمایت محیط زیست دریایی در برابر منابع آلودگی ... 147
 2-58 ضمیمه 2 پروتکل- ترویج تصفیه مشترک و یا مرکب پسابها 150
 2-59 ضمیمه 3 پروتکل- رهنمودها : مقررات و مجوزها برای تخلیه فضولات 151
 2-60 پروتکل کنترل انتقالات برون مرزی مواد زاید خطرناک ودیگر ضایعات در دریا...
 154
 2-61 کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر 154
 2-62 از دستورالعمل ورود به مناطق مذکور در بند الف ماده 3 قانون حفاظت و ...
 155
 ضمیمه 1: مراکز دریافت اطلاعات موضوعی مرتبط با پروژه‌ها در کشور
 156
 ضمیمه 2: جدول قوانین موجود مرتبط با ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پروژه‌ها
 159

 بخش دوم: کلید واژگان 161