پیشگفتار
صنعت ساختمان همزمان با توسعه، باعث ایجاد خسارت‌هاي جاني، مالي، محيط زیستی و اعتباري فراوانی در سراسر دنیا و بویژه در کشورمان شده است. دلایل بالا بودن میزان حوادث، بیماریها و آسیبها را می توان در ویژگی‌های این صنعت ازجمله موارد زیر یافت:
- پروژه محور و منحصر به‌فرد بودن
- پویایی، وجود پیچیدگی ها و تغییرات مداوم
- وجود خطرات متنوع و پنهان
- ورود تكنولوژیهای نوین در مواجهه با روشهای سنتی
- تعامل بسیار زیاد با محیط پیرامون و اشخاص ثالث
- ورود و حضور عوامل فاقد صلاحیت
یکی از چالشهای اصلی ایمنی در ساختمان، عدم مدیریت ریسک موثر در چرخه عمر آن می باشد و ضروری است که ریسک‌های مربوط به اجرا، بهره‌برداری و نگهداری در پروژه های ساختمانی برای دستیابی به سطح ایمنی مناسب، در فاز طراحی شناسایی و مدیریت شوند.
تاکنون در زمینه ایمنی در فازهای اجرا و بهره‌برداری پروژه های ساختمانی الزامات متعددی تدوین شده است. اما موضوعی که تا به امروز کمتر مورد توجه قرار گرفته، شناسایی خطرات احتمالی فعالیت‌های فازهای اجرا، بهره‌برداری و نگهداری ساختمان و محدود کردن آن‌ها در فاز طراحی است.
این کتاب برای اولین بار در صنعت ساختمان با تشریح مفهوم و جایگاه طراحی ایمن به کلیه دست اندرکاران و عوامل دخیل در طراحی و برنامه ریزی کمک می نماید تا با اعمال مدیریت ریسک، خطراتی که از ابتدای اجرای ساختمان تا بهره‌برداری و نگهداری از آن ممکن است بروز نماید را شناسایی نمایند و با ارزیابی ریسک، راهکارهای کنترلی مناسب را در همان فاز طراحی در نظر گیرند و با ارائه طرح ایمن، سطح ایمنی و سلامت ساختمان را در تمام فازهای چرخه عمر آن بالا برند.
در این کتاب، با هدف پیاده سازی تفکر ایمنی در طراحی ساختمان، اطلاعات و پیشنهادهایی برای مدیریت ریسک در فاز طراحی در ساختمان در قالب مدل تکاپوی ایمنی ارائه شده است؛ تا ایمنی تمامی ذی نفعان این صنعت اعم از پیمانکاران، کارگران، نصابان، تعمیرکاران، ساکنان، اشخاص ثالث و... در تمام مراحل چرخه عمر طراحی و توسعه‌ی ساختمان ها و سازه ها در نظر گرفته شود.
این کتاب به منظور کمک به شما به عنوان یک طراح در ساختمان ( معمار، محاسب، معمار داخلی، دکوراتور، برنامه ریز ) و آن‌هایی که برای شما کار می‌کنند، تهیه شده است تا مبانی ایمنی در طراحی را درک کنید و کار شما سلامتی و ایمنی دیگران را در معرض خطر قرار ندهد.
شایسته است به عنوان فردی که در حوزه طراحی در ساختمان مشغول هستید، طراحی خود را طوری انجام دهید که کمترین خطر متوجه ایمنی کارفرمایان، مشتریان، سازندگان، بهره برداران، سرویس کاران و بازرسان فنی و همه‌ی افرادی که از کار شما تاثیر می‌پذیرند، باشد. این موضوع یکی از الزامات قانونی این حرفه است. بهترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین راه برای انجام این مهم آن است که برای سلامت و ایمنی، از همان نقطه‌ی شروع برنامه‌ریزی کنید. در نقطه‌ی شروع، تصمیمات شما در مورد طراحی می‌تواند پیشاپیش روش ساخت، کاربری و نگهداری ساختمان را تحت تاثیر قرار دهد. به همین جهت باید ایمنی را در طراحی خود لحاظ کنید.
این کتاب برای کارفرمایان، پیمانکاران و سایر دست اندرکاران صنعت ساختمان نیز مفید خواهد بود و به آن‌ها کمک خواهد کرد که از انجام صحیح وظایف و تحویل پروژه‌ی ایمن توسط طراحانی که با آن‌ها کار می‌کنند، اطمینان حاصل نمایند.
از آنجا که طراحی ایمن در ساختمان، رویکردی نوینی در این صنعت در کشور می باشد بنابراین گسترش آن به همراهی کلیه طراحان و دست اندرکاران نیاز دارد. بی صبرانه منتظر دریافت نظرات، پیشنهادها و تجربیات ارزنده تان در این زمینه هستم.
امیدرضا ریاحی
پاییز 1401
