مقدمه
کتاب حاضر ترجمهای است از چاپ بیست و دوم کتاب Industrial Ventilation کمیتة تهویة صنعتی انجمن بهداشت صنعتی آمریکا ACGIH برای نخستینبار این کتاب را در سال 1951به چاپ رساند. کتاب حاضر در واقع نتیجة توصیههای عملی سالیان دراز اعضای کمیتة تهویة صنعتی، همچنین نتایج حاصل از بررسی پژوهشها، اطلاعات مربوط به طراحی، نگهداری، و ارزیابی سیستمهای تهویة مکنده میباشد.
در این کتاب سعی شده است تا روش منطقی طراحی و آزمون این سیستمها بیان شود. این کتاب بهطور گستردهای بهعنوان راهنمای طراحان تهویة صنعتی در مؤسسات رسمی و نیز بهصورت مرجع معتبری برای دورههای دانشگاهی درس تهویة صنعتی پذیرفته شده است.
هدف از نگارش این کتاب نه بهعنوان قانون بلکه بهصورت راهنما است. از آنجایی که اطلاعات جدید در خصوص تهویة صنعتی از طریق پروژههای پژوهشی، گزارش مهندسین، و مطالب ژورنالها و فصلنامههای مختلف بهدست میآید، مرور هر بخش و تجدیدنظر در آن یکی از طرحهای مداوم کمیته است.
نسخة اصلی کتاب با جلد وزیری و بههمراه پیوستهای مربوط به واحد متریک ارائه میشود. بهمنظور ارائة آخرین فنون و اطلاعات موجود در این زمینه، کمیتة تهویة صنعتی از توصیهها و پیشنهادهای شما در جهت تکمیل و دقت اطلاعات ارائه شده در این متن استقبال میکند.
در چاپ بیست و دوم، بهمنظور شفافتر کردن مراحل طراحی و فراهم کردن گام به گام بحث این مراحل، فصل پنچم کتاب ” مراحل طراحی سیستم تهویة مکنده ” مجددا” ویرایش شده است. روابط دقیقتری برای محاسبة فشار سرعت حاصله و نیز افت اتصالات ارائه شده است. راهنمای ساخت سیستمهای تهویة مکنده که قبلاً در فصل 8 ارائه میشد در فصل 5 آمده است. علاوه بر آن اطلاعات تازهای در ارتباط با برآورد ارتفاع دودکش اضافه شده است. در چاپ جدید، فصل 8 شامل مطالب مربوط به سیستمهای تهویة هوای داخل فضاهای بسته است. هدف از این مطالب کمک به ارزیابی و عیبیابی سیستمهای تهویه است.
این کتاب بمنظور ارائة اطلاعات دقیق و مجاز با توجه به موضوعات بحث شده، طراحی شده است. این مرجع با درک این موضوع منتشر شده است که نه کمیته و نه اعضای آن بهصورت دسته جمعی و یا انفرادی هیچگونه مسؤلیتی در ارتباط با استفادة نادرست از اطلاعات مربوطه توسط مأمورین و نتایج حاصل از کاربرد این کتاب را نمیپذیرند.
.................................................................................................................................
فهرست مطالب
مقدمه
تعاریف
فصل 1
اصول عمومی تهویه GENERAL PRINCIPLES OF VENTILATION
1-1 مقدمه 3
2.1 سیستمهای مولد 4
3.1 سیستمهای مکنده 4
4.1 تعاریف اساسی 5
1- 5 اصول جریان هوا 9
6.1 شتاب هود و افتهای ورودی 10
7.1 افتهای کانال 13
1-7-1 افتهای ناشی از مالش 13
2.7.1 افتهای ناشی از اتصالات 17
8.1 سیستمهای مکنده با چند هود 19
9.1 ویژگیهای جریان هوای دمنده و مکنده 19
منابع 21
فصل 2
تهویة صنعتی عمومی GENERAL INDUSTRIAL VENTILATION
1.2 مقدمه 25
تهویة رقّتی و یا رقیقسازی 25
تهویة بمنظور کنترل گرما 25
2-2 اصول تهویة رقیقسازی 25
3.2 تهویة رقّتی برای کنترل مخاطرات بهداشتی 26
1.3.2 روابط تهویة رقیقسازی 26
2-3-2 برآورد تهویة رقّتی برای غلظت یکنواخت (شرایط پایدار) 30
3.3.2 برآورد غلظت آلاینده 31
4.3.2 میزان پاکسازی 32
4.2 تهویة رقّتی برای کنترل مخاطرات بهداشتی ناشی از مخلوط مواد 33
2- 5 تهویة رقّتی برای پیشگیری از حریق و انفجار 35
6.2 تهویة رقّتی برای پیشگیری از حریق و انفجار مخلوط مواد 36
7.2 تهویه بهمنظور کنترل گرما 37
8.2 تعادل و تبادل گرما 37
1.8.2 همرفتی 38
2-8-2 تابش 39
3.8.2 تبخیر 39
9.2 مکانیزم کنترل دمای بدن 39
10.2 سازش 40
11.2 نارساییهای حاد ناشی از گرما 40
1.11.2 گرمازدگی 41
2.11.2 خستگی ناشی از گرما 41
3.11.2 گرفتگی عضلات در اثر مواجهه با گرما 41
4.11.2 عرق سوز 41
12.2اندازهگیری تنش گرما 41
1.2.12 دمای خشک هوا 42
2.2.12 دمای تر طبیعی 42
3.2.12دمای تر چرخان 42
4.2.12 سرعت جریان هوا 42
2-12- 5 گرمای تابشی 42
6.2.12 تعیین گرمای متابولیسم 42
13.2 شاخصهای تنش گرما 43
1.2.13 شاخص دمای تر گویسان 44
2.2.13 شاخص دمای بوتزبال 45
14-2 کنترل گرما با استفاده از تهویه 47
2- 15 سیستمهای تهویه 47
16.2 سرمایش از طریق سرعت هوا 48
17.2 کنترل گرمای تابشی 50
18.2 لباسهای حفاظتی برای تماسهای کوتاه مدت 50
19.2 تبادلکنندههای تنفسی گرما 51
20.2 لباسهای خنک شده 51
21.2 اتاقکها 51
22.2 عایقسازی 51
منابع 52
فصل 3
هودهای مکندة موضعی LOCAL EXHAUST HOODS
1.3 مقدمه 55
2.3 خواص آلایندهها 55
1.2.3اثرات اینرسی 55
2.2.3 چگالی مؤثر 55
3.2.3 اثر مسیر متلاطم 55
3-3 انواع هودها 59
1.3.3 هودهای محصورکننده 59
2.3.3 هودهای بیرونی 59
4.3 فاکتورهای طراحی هود 60
1.4.3 سرعت ربایش 60
2.4.3 تعیین هوای موردنیاز هود 61
3.4.3 تأثیر لبهها و موانع 64
4.4.3 توزیع هوا 65
5.4.3 هودهای گرد و مستطیل شکل 65
6.4.3 اثر وضعیت کارگر 72
3- 5 افتهای هود 73
1.5.3هودهای ساده 75
2.5.3 هودهای مرکب 75
6.3 حداقل سرعت کانال 76
7.3 نیاز به هودهای ویژه 77
1.7.3 تهویة فرآیندهای پرتوزا و فوقالعاده سمی 77
2.7.3 فعالیتهای آزمایشگاهی 77
8.3 تهویة دمشی ـ مکشی 78
1.8.3 جت دمنده 79
2.8.3 هود مکنده 80
3-8-3 طراحی سیستم دمشی ـ مکشی 80
9.3 فرآیندهای داغ 81
1.9.3 هودهای خیمهای بلند دایرهای شکل 81
2.9.3 هودهای خیمهای مستطیل شکل بلند 82
3-9-3 هودهای خیمهای کوتاه 83
مسئلهها 84
منابع 85
فصل 4
وسایل پاک کنندة هوا AIR CLEANING DEVICES
1.4 مقدمه 89
2.4 انتخاب غبارگیر 89
1.2.4 غلظت آلاینده 89
2.2.4کارایی لازم 90
3.2.4 خصوصیات جریان گاز 90
4.2.4 خصوصیات آلاینده 91
5.2.4 جنبههای انرژی 91
6.2.4 دفع غبارات جمع شده 91
3.4 انواع غبارگیرها 91
1.3.4 رسوب دهندههای الکترواستاتیکی 92
2.3.4غبارگیرهای پارچهای 99
3.3.4 جمعآوری کنندههای تر 109
محفظه یا برج اسپری 110
بسترهای شستشو دهنده 110
غبارگیرهای تر گریز از مرکز 111
رسوب دهندههای تر دینامیکی 111
نوع اریفیس 111
ونتوری 111
4.3.4 جمعآوریکنندههای خشک گریز از مرکز 112
اندازه، وزن و شکل ذره 112
اندازه و طرح جمعآوری کننده 112
سرعت 112
غلظت گرد و غبار 112
جداکنندههای گرانیشی یا محفظههای ته نشینی 112
جداکنندههای اینرسیال 112
رسوب دهندههای دینامیکی 112
جمعآوری کنندة سیکلون 112
جمعآوری کنندههای گریز از مرکز راندمان بالا 112
4-4 کمکهای اضافی در انتخاب جمعآوری کنندههای ذرات 113
4- 5 کنترل آلایندههای بخار، گاز و میست 119
6.4 جمعآوری کنندههای آلایندههای گازی 119
1.6.4 جاذبها 119
2.6.4 جاذبهای سطحی 119
3.6.4 اکسید کنندههای گرمایی 122
4-6-4 سوزانندههای مستقیم 122
5.6.4 اکسید کنندههای کاتالیستی 122
7.4 جمعآوری کنندههای واحد 123
8.4 هزینة تجهیزات غبارگیری 123
1.8.4 هزینه به ازاء ظرفیت 123
2.8.4 تجهیزات جانبی 125
3.8.4 هزینة نصب 125
4-8-4 ساختار ویژه 125
9-4 انتخاب تجهیزات پاکسازی هوا 125
1.9.4 الککردن 128
2.9.4 برخورد 128
3.9.4 بازدارندگی 128
4-9-4 انتشار (پخش) 128
5.9.4 الکترواستاتیک 128
6.9.4 کارآیی 128
10.4 فرآیندهای پرتوزا و فوقالعاده سمی 131
11.4 دریچة انفجار 131
منابع 132
فصل 5
مراحل طراحی سیستم مکنده EXHAUST SYSTEM DESIGN PROCEDURE
1.5 مقدمه 135
2.5 قدمهای اولیه 135
3.5 مراحل طراحی 136
سیستمهای مخروطی 136
سیستمهای یکنواختساز 136
4.5 محاسبات قطعات کانال 137
5- 5 توزیع جریان هوا 139
1.5.5 روش تعادل از طریق طراحی 139
2.5.5 روش دریچة تنظیم هوا 144
5- 5- 3 انتخاب روشها 144
4.5.5 مراحل تعادل با طراحی 144
5- 5- 5 مراحل طراحی با دریچة تنظیم هوا 145
6.5.5 طراحی مجدد سیستم 145
6.5 کمکهای محاسباتی 145
7.5 سیستمهای مکنده با محفظة یکنواختساز 145
1.7.5 انتخاب سیستم 146
2.7.5 طراحی 146
8.5 محاسبات فشار هواکش 147
1.8.5 فشار کل هواکش 147
2.8.5 فشار استاتیک هواکش 147
3.8.5تکمیل مثال شکل2-5 147
9.5 اصلاح برای تغییر سرعت 148
1.9.5 ورودی کانالهای فرعی به اصلی 148
2.9.5 تنگ و گشاد شدن کانال 150
10.5 طراحی سیستم تهویه 152
11.5 افت ناشی از مالش برای مواد مختلف 152
12.5 افت اصطکاک برای کانالهای غیر گرد 152
13.5 اصلاح برای دما، رطوبت و ارتفاع 162
1.13.5 دمای متغیر و یا ارتفاع متفاوت 162
2.13.5 افزایش رطوبت 163
3.13.5اصول نم سنجی 163
دمای خشک طبیعی 163
دمای تر طبیعی 163
دمای نقطة شبنم 163
درصد اشباع 164
ضریب دانسیته 164
رطوبت یا نم موجود 164
آنتالپی (گرمای کل) 164
حجم نم (رطوبت) 164
4.13.5 تعیین چگالی 164
5.13.5 تغییر گذر حجمی هود با چگالی 165
14.5 دستگاه تمیز کنندة هوا 174
15.5 تخلیه از طریق کانال گشاد شده 174
16.5 خروجی دودکشهای تهویة موضعی 175
1.16.5 نکات مهم طراحی دودکش 177
17.5 وسایل تزریق هوا 178
18.5 سرعت بهینة اقتصادی 179
19.5راهنماییهای ساخت سیستمهای تهویة مکندة موضعی 179
1.19.5 مواد 180
2.19.5 ساختار 180
3.19.5 جزئیات سیستم 182
4.19.5 معیارها 183
5.19.5 سایر انواع مواد کانال 183
6.19.5 آزمون سیستم 183
منابع 215
فصل 6
هواکشها FANS
1.6 مقدمه 219
2.6 تعاریف 219
1.2.6 تخلیه کنندههای هوا (برونپاشها) 219
2.2.6 هواکشهای محوری 219
هواکشهای ملخی 220
هواکشهای لوله محوری (درون کانالی) 220
هواکشهای پره محوری (با لولة هدایت کنندة هوا) 220
3.2.6 هواکشهای گریز از مرکز 220
تیغة خمیده به جلو 220
تیغه شعاعی 220
تیغة خمیده به عقب 221
4.2.6 هواکشهای نوع ویژه 221
هواکشهای خطی گریز از مرکز 221
تخلیهکنندههای قوی (ونتیلاتورهای قوی سقفی) 225
مجموعة هواکش و غبارگیر 225
3.6 انتخاب هواکش 226
1.3.6 عوامل مؤثر در انتخاب هواکش 227
ظرفیت 227
جریان هوا 227
محدودیتهای فیزیکی 228
استقرار سیستم محرکه 228
سر و صدا 228
ایمنی و لوازم 232
2.3.6 جدولهای تعیین هواکش 232
3.3.6 نقطة کار 234
منحنیهای کار هواکش 234
منحنیهای مورد نیاز سیستم 234
4.3.6 تطبیق منحنی کار هواکش و منحنی مورد نیاز سیستم 235
5.3.6 قوانین هواکشها 237
6-3-6 تأثیر تغییر دور موتور یا چگالی 237
7.3.6 محدودیتهای کاربرد قوانین هواکشها 238
8.3.6 انتخاب هواکش در چگالی هوای غیر استاندارد 239
9.3.6 مواد قابل انفجار یا قابل اشتعال 242
4.6 نصب، تعمیر و نگهداری هواکش 242
1.4.6 اثر سیستم 242
2.4.6 بازرسی و تعمیر 243
منابع 257
فصل 7
پیوستها Appendix
پیوستها 259