راهنمای کاربردی و اجرایی آرماتوربندی اثر علیرضا صمیمی

امروزه، دست‌اندرکاران صنعت ساخت‌و‌ساز، همواره در صدد طرح و اجرای ایده‌های نوین معماری با محوریت استحکام حداکثری می‌باشند. مجریان، پیمانکاران، معماران، مهندسان، کاردان‌های فنی، استادکاران تجربی و همه فعالان و پیشکسوتان این عرصه در راستای سازندگی هرچه باشکوه‌تر این مرزوبوم قدم برمی‌دارند.

 قلم دانشمندان و بازوی صنعتگران، توامان با یکدیگر هدایتگر چرخ‌‌های صنعت کشورند. پرواضح است که در راستای پیشبرد کیفی اهداف مقررات ملی ساختمان‌‌‌، ابلاغیه‌‌های فنی، بخشنامه‌ها، آيين‌نامه‌ها، نشریات و دستورالعمل‌های متنوع مراجع رسمی نظام‌های ساخت‌و‌ساز کشور و سازمانهای ذیربط، نیازمند گردآوری‌ها، تخلیص‌ها، تألیفات و تفسیرهایی به عنوان راهنما می‌باشیم.

این کتاب، مي‌‌‌توانند راهنمایی سریع با دسترسی آسان برای همه دست‌اندرکاران صنعت ساختمان قرار گیرد. بدیهی است که منابع و مراجع ارزشمند حال حاضر کشور شامل مقررات ملی ساختمان، بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها، نشریات، آیین‌نامه‌ها و سایر ضوابط مکتوب نگارش شده مصوب، دارای وسعت اطلاعات و حجم زیادی از مطالب ارزشمند و ضروری می‌باشند.

 
لیکن بحث اجرا یک مبحث مهم است که تمامی محاسبات و مقاله‌ها به آن برمی‌گردد. در صورتیکه با وجود تمامی تلاشها در مباحث تئوری، منابع کاملی برای امر اجرا تهیه نگردد و یا در امر آموزش دست اندر کاران صنعت ساختمان کوتاهی به عمل آید، به جرات می‌توان ادعا نمود این تلاشها بی‌ثمر بوده اند. امید است این کتاب بتواند گامی هرچند کوچک در راستای ارتقای فرهنگ آموزش و یاد گیری عوامل دست اندرکار در این امر مهم باشد و قدمی در جهت حفظ منابع مالی و انسانی میهن عزیز اسلامیمان باشد.

 
فهرست مطالب

پیشگفتار
فصل اول کتاب آرماتوربندی: آشـنايــي بـا نمـونه‌هاي انواع قراردادهاي اجراي ساختمان
فصل دوم کتاب آرماتوربندی : گـزيده شــرح وظايف، اختيــارات، تــعهـدات و مسئوليت‌هاي عوامل كنترل‌کننده و مجری ساختمان
۱- مجری
شرح وظایف و حدود اختیارات مجری ذیصلاح ساختمان
مهمترین وظایف و مسئولیت‌هاي مجریان ساختمان
سایر تعهدات و حدود اختیارات مجری
تعهدات
اختیارات مجری
۲- ناظر
پاره‌اي از شرح ‌وظایف ناظرین برگرفته مبحث ‌دوم مقررات ملی ‌ساختمان ایران (نظامات‌ اداری)
۳- صاحب‌کار (مالک یا کارفرما)
تعهدات صاحب‌کاربرگرفته از مبحث دوم مجموعه مقررات ملی ساختمان ایران (نظامات اداری)
اختیارات صاحب‌کاربرگرفته از مبحث دوم مجموعه مقررات ملی ساختمان ایران (نظامات اداری)
تعلیق
تحویل کار
موارد فسخ، اقدامات پس از فسخ، خسارات عدم انجام تعهدات، محل اختلاف
موارد فسخ
اقدامات پس از فسخ
حل اختلاف
جمع‌بندی
فصل سوم از کتاب آرماتوربندی: ايمني در كارگاه و شناخت انواع تابــلوها و علائم تصويري
کارگاه ساختمانی
نکات عمومی ایمنی در کارگاه و موارد ضروری پیرامون استفاده از وسایل و تجهیزات کارگاهی برگرفته از بندهای مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان ایران و آيين‌نامه حفاظتی کارگاه‌هاي ساختمانی و آيين‌نامه ایمنی ماشین‌آلات عمرانی
مجوزهای خاص و اقدامات قبل از اجرای کار (اولین گام‌ها در شروع پروژه)
مسئولیت ایمنی، بهداشت کار و حفاظت محیط زیست
ایمنی عابران و مجاوران کارگاه ساختمانی
جلوگیری از سقوط افراد
وسایل گرم‌کننده موقت
برشکاری و جوشکاری با گاز و برق
وسایل و تجهیزات اطفاء حریق
بهداشت کار، محیط زیست، تسهیلات بهداشتی و رفاهی
آب آشامیدنی
سرویس‌هاي بهداشتی
محل‌هاي تعویض لباس (رختکن)
غذاخوری، محل اقامت و استراحت کارگران
نور و روشنایی
تهویه
کمک‌هاي اولیه
کلاه ایمنی
حمایل بند کامل بدن و طناب مهار
عینک ایمنی و سپر محافظ صورت
ماسک تنفسی حفاظتی
کفش و پوتین ایمنی
چکمه و نیم‌چکمه لاستیکی
دستکش حفاظتی
لباس کار
گوشی حفاظتی
جلیقه نجات
گتر حفاظتی
جان‌پناه و نرده حفاظتی موقت
حصار حفاظتی موقت
پاره‌اي از موارد ایمنی مربوط به وسایل، تجهیزات و ماشین‌آلات ساختمانی برگرفته از مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان ایران
موارد ایمنی مربوط به وسایل دسترسی برگرفته از مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان ایران
بشکه
داربست
برای تأمین ایستایی داربست و جلوگیری از واژگون شدن آن
نردبان
برداشتی ازمقررات حفاظتی ساختمان کارگاههای وزارت کار
کارگاههای صنعتی ساختمان و محل کار
بخش اول – عوامل اطمینان
بخش دوم – کف‌سازی
بخش سوم – نرده‌ها
نکاتی دیگر از آيين‌نامه حفاظتی کارگاه‌هاي ساختمانی
صاحب‌کار در کارگاه ساختمانی
تعریف کارفرما در کارگاه ساختمانی
تعریف مهندس ناظر
تعریف حادثه ناشی از کار
تعریف شخص ذیصلاح
تابلوها و علائم تصویری ایمنی در ساختمان‌ها و کارگاه‌ها برگرفته از مبحث ۲۰ مقررات ملی ساختمان ایران (علائم و تابلوها)
۱- علائم تصویری بازدارنده
۲- علائم تصویری هشداردهنده
۳- علائم تصویری الزام‌کننده
۴- علائم تصویری آگاه‌کننده نسبت به شرایط ایمن
۵- علائم خروج اضطراری و مسیرهای فرار
۶- علائم مکمل برای نشان دادن جهت خروج اضطراری
۷- علائم تصویری مربوط به کمک‌هاي اولیه
۸- علائم تصویری مربوط به تجهیزات اطفای حریق
۹- علائم مکمل جهت‌دار برای دسترسی به وسائل اطفاء حریق
ایمنی در اجرای سازه‌هاي بتن‌آرمه
مروری بر نکات ایمنی در آرماتوربندی
فصل چهارم از کتاب آرماتوربندی: موارد کاربرد روش‌ها و تجهیزات اولیه نقشـه‌بـرداری در صنعت سـاختمان
۱- مشخص کردن مراکز ستون‌ها بر روی صفحات بیس
پلیت
۲- استفاده از نبشی جهت اتصالات ستون
۳- کنترل سطح بتن مگر
۴- کنترل سطح صفحات بیس پلیت
۵- کنترل شاقولی بودن و میزان انحراف از قائم ستون‌ها
۶- پیاده نمودن خط تراز در ساختمان
۷- روش اجرایی پیاده کردن پلانها (گچ‌ریزی و مشخص نمودن پلان اولیه جانمایی، اضلاع و زوایا)
پیاده کردن نقشه و هدف آن
آشنایی با پیدا کردن بَرهای ساختمان
پیاده کردن اضلاع زوایا و قوس‌ها
پیاده کردن قوس ساده با استفاده از گونیای مساحی
روش کار پیاده کردن قوس دایره به کمک گونیای مسّاحی
روش کار محاسبه مرکز قوس در ۳ نقطه دلخواه با استفاده از گونیای مساحی
پیاده کردن پلان آکس‌بندی ستون‌ها
پیاده کردن زاویه ۹۰ درجه (عمود) با متر (روش ۳-۴-۵)
روش پیاده کردن زاویه نامشخص (روش تانژانت)
پلان موقعیت
توضیحاتی تکمیلی پیرامون کاربرد پلان موقعیت جهت بررسی اولیه پروژه
الف) موقعیت ساختمان در زمین
ب) موقعیت ساختمان در شهرک
ج) موقعیت زمین در محله و منطقه
د) موقعیت زمین در شهر، استان و کشور:
استقرار ساختمان در زمین (موقعیت زمین نسبت به خیابان یا کوچه)
حالت‌هاي قرارگیری ساختمان نسبت به زمین
پاره‌اي از توصیه‌هاي فنی ارائه گزارشات مرحله‌اي کنترل و نظارت ساختمان
شامل گزارشات مرحله‌اي سازه، معماری، نقشه‌برداری و تاسیسات در حین اجرای عملیات ساختمانی
فصل پنجم از کتاب آرماتوربندی: میلگرد وآرماتوربندی
مدیریت کارگاهی
نکات عمومی نظارت و بازرسی در اسکلت بتن‌آرمه مربوط
به مدیریت کارگاهی
میلگردهای فولادی در بتن مسلح
دلایل استفاده از فولاد در بتن
علت اصلی مصرف فولاد
عوامل اصلی موفقیت بتن مسلح با عنایت به کارگذاری فولاد
موارد استفاده از میلگردها در تیرهای بتنی
الف – تحمل نیروهای کششی
ب – تحمل نیروهای فشاری
ج – تحمل نیروهای برشی
تنگ یا خاموت )رکاب – کمربند(
سایر شکل‌هاي رایج میلگردها در بتن
– سنجاقک (سنجاقی)
– خرک (فاصله نگهدار)
– رکابی
میلگردهای فولادی
رده میلگردهای فولادی
کربن معادل فولاد
طبقه‌بندی میلگردها از نظر روش ساخت
طبقه‌بندی میلگردها از نظر مکانیکی
انواع شکل رویه
مشخصات هندسی میلگردها
جوش‌پذیری
نشانه‌گذاری و بسته‌بندی میلگردها
گواهینامه فنی
پیوستگی و مهار میلگرد در بتن
جای‌گذاری و بستن آرماتورها
تپانچه‌ی جوشکاری (نقطه جوش)
انواع گره‌های متداول برای بستن دو میلگرد به یکدیگر
۱- گره‌ی ساده )لغزان)
۲- گره‌ی صلیبی
۳- گره‌ی پشت گردنی
۴- گره‌ی اصطکاکی
نقشه‌ها و جزئیات لازم برای اجرای میلگردها
استاندارد‌هاي خم قلاب انتهای میلگردها
الف) میلگردهای اصلی
ب) خاموت‌ها
مهار میلگرد
کلیات
قلابهای استاندارد
میز میلگرد خم کنی
صفحه‌ی خم کن میلگرد
دستگاه کشش و صاف کردن میلگرد
پتک
برش میلگرد
وسایل برش میلگرد
آچار خم کن میلگرد (آچار F)
دستگاه خم کن دستی میلگرد
دستگاه میلگرد خم کن برقی
حداقل قطر خمها
ضوابط کلی خم کردن میلگردها
نکات لازم برای خم کردن میلگردها، با استفاده از آچار F و صفحه‌ی خم کن
مراحل خم کردن میلگردهای راستا (سیتکا)
مراحل ساخت خاموت
ساخت اتکا
بستن (مونتاژ) میلگردها
فاصله‌ی میلگردها از یکدیگر در قطعات بتنی
طول گیرایی میلگردهای کششی
طول گیرایی در گروه میلگردها
طول گیرایی میلگردهای قلابدار در کشش
وصله‌ي میلگردها‌‌
نکات وصله میلگردها
وصله میلگردهای کششی
وصله میلگردهای فشاری
ضوابط خاص وصله آرماتورها در ستونها
نمونه‌برداری و پذیرش میلگرد
ضوابط پذیرش میلگردهای مصرفی در بتن
تواتر نمونهبرداری
حفاظت و انبار کردن میلگردها
ضوابط حمل و نقل، انبار کردن و نگهداری
ضوابط مربوط به میلگرد‌گذاری بتن‌
الف) حداقل تعداد میلگرد طولی در هر یک از مقاطع ستون‌ها
ب) تنگ‌هاي جانبی یا خاموت‌ها
ج) قطر خاموت‌ها در اعضای فشاری
د) فاصله‌ی هر دو خاموت متوالی
ه) خاموت اسپیرال در ستون‌هاي با مقطع دایره‌ای
نکات طراحی مارپیچ‌ها در اعضای فشاری
و) محل تغییر مقطع ستون‌ها
جزئیات تکمیلی آرماتورهای عرضی
برش اصطکاکی
دورپیچها
آشنایی با انواع کولیس‌ها و میکرومتر‌ها به جهت اندازه‌گيري ورق‌ها، میلگردها و سایر مقاطع فولادی
   1 کولیس داخلی (Inside calipers)
   2 کولیس خارجی (Outside calipers)
   3 کولیس‌های مقسم(Divider calipers)
   4 کولیس ورنیه
   5 کولیس عقربه‌ای
   6 کولیس رقومی (دیجیتال)
   7 کولیس ریزسنج (میکرومتر)
موارد استفاده ریزسنج (میکرومتر)
ساختمان ریزسنج (میکرومتر)
روش کار ریزسنج (میکرومتر)
مقایسه
روش کار کولیس
اندازه‌‌گیری قطر خارجی
اندازه‌گيري قطر داخلی
کاربرد کولیس در سازه‌هاي ساختمانی
پوشش بتنی روی میلگردها
جوش و اتصال جوشی (Weld connection)
تعریف عملیات جوشکاری
– اتصال با جوش
فناوری نوین جایگزینی میلگردهای کامپوزیتی (FRP)
میلگردهای کامپوزیتی
تعاریف
فصل ششم از کتاب آرماتوربندی: معـرفی مقـاطـع مختـلف بتنـی و  نحوه اجرای آرماتوربندی در آنها
مقاطع سازه‌اي و اجزای اصلی سازه‌هاي بتن‌آرمه
الف): ستون‌هاي بتن‌آرمه
تعریف ستون
ستون
پایه
انواع ستون
ستون‌هاي با مقطع دایره
نقشه اجرایی آرماتوربندی ستون مربعی بتن‌آرمه
نقشه اجرایی آرماتور بندی ستون مستطیلی بتن‌آرمه
اجرای آرماتوربندی ستون بتن‌آرمه با مقطع ۶ ضلعی منتظم به طول هر ضلع ۱۸ سانتیمتر
مراحل ساخت
روش اول – با استفاده از پرگار
روش دوم – با استفاده از شمشه، گونیا و متر با استفاده از نسبت‌های مثلثاتی
نقشه اجرایی آرماتور‌بندی ستون بتن‌آرمه با مقطع دایره
نقشه اجرایی آرماتوربندی پله بتنی
نقشه اجرایی آرماتور‌بندی مجموعه دیوار، ستون و تیر بتنی به صورت یکپارچه (سیستم قالب تونلی)
ب) تیرهای بتن‌آرمه (پوترها)
ج) متداول‌ترين سقف‌هاي مورد استفاده در اسکلت بتن‌آرمه
سقف تیرچه بلوک
تعریف
تیرچه‌ی بتنی
بلوک
روش حمل تیرچه و بلوک و انبار کردن تیرچه‌ها
کلاف میانی
تعبیه‌ی سوراخ (بازشو) در سقف
مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک
– نصب تیرچه‌ها
نصب تکیه‌گاه‌های موقت (شمع‌بندی)
نصب بلوکها در بین تیرچه
آرماتوربندی سقف تیرچه بلوک
تکمیل قالب‌بندی
آماده‌سازی سقف برای بتن‌ریزی
بتن‌ریزی و متراکم کردن آن
عمل آوردن بتن
باز کردن قالبها و جمع آوری تکیه‌گاههای موقت
پی‌هاي ساختمانی و انواع آن
تعریف پی (شالوده یا فنداسیون)
انواع پی از نظر مصالح مصر
الف) پی شفته‌ای
ب) پی آجری
ج) پی سنگی
د) پی فلزی
ه‍) پی بتنی (بتن مسلح)
تعریف استاندارد عمق یخبندان
بتن مگر (تنظیف یا کم مایه)
انواع پی از نظر سیستم ساخت
الف) پی‌هاي سطحی
پی تکی (منفرد)یا پاشنه تکی فاقد شناژ
پی‌هاي منفرد همراه باشناژ: (تکی کلاف شده)
پی مشترک (مرکب یا باسکولی)
ب- پی‌هاي نواری یک طرفه و دو طرفه متعامد
پی صفحه‌اي (گسترده یا رادیه ژنرال)
انواع پی‌هاي گسترده
انواع شمع‌ها
مروری بر نکات اجرایی و نظارتی مربوط به اجرای مراحل مختلف فنداسیون
آرماتورهای شالوده‌ها و شمع‌ها و محدودیتهای آنها
انتقال نیرو از پای ستون، دیوار یا ستون پایه بتنی به شالوده
محدود کردن حرکت نسبی شالوده‌ها
تواتر نمونه‌برداری از آرماتورها
مکاتبات و هماهنگی‌هاي اجرا و نظارت در کنترل فنداسیون..
د) انواع دیوارهای مورد استفاده در سازه‌هاي بتن‌آرمه
دیوار حایل
دیوار باربر
دیوار زیرزمین
دیوار غیر‌باربر
دیوار برشی
فهرست بهای ابنیه سال ۱۳۹۶ ـ قسمت کارهای فولادی با میلگرد
کارهای فولادی با میلگرد
مقدمه
پيوست‌ها
پيوست و اطلاعات ضروري همراه با مهندس
جدولهای مورد نیاز
منتخب پروفیلهای فولادی
میلگرد
منابع و مآخذ کتاب آرماتوربندی