کتاب «تولید و رویهکوبی مبل» اثر امیر نظری، منبعی جامع و کاربردی برای علاقهمندان به هنرصنعت مبلمان است. این کتاب در دو بخش، به تکنولوژی تولید مبل و روشهای سنتی و مدرن رویهکوبی میپردازد. با استفاده از تجربیات استادان مجرب، خوانندگان با روشهای اصولی و کارآمد از تولید اسکلت مبلمان تا مراحل نهایی رویهکوبی آشنا میشوند. این اثر، نه تنها به بهبود کیفیت تولید مبلمان کمک میکند، بلکه فرصتی است برای حفظ و احیای میراث فرهنگی و هنری ما در صنعت مبلمان. از ویژگیهای این کتاب، تصاویر آموزشی و پروژههای عملی آن است که به یادگیری بهتر کمک میکند. اگر به دنبال ارتقای مهارتهای خود در زمینه تولید و رویهکوبی مبلمان هستید، این کتاب میتواند راهنمایی ارزشمند برای شما باشد.
مبلمان چوبی در ایران از دیرباز به دست توانای مبل سازان و درودگران به صورت سنتی تولید میشده است. برای تولید مبل، استانداردهایی از لحاظ اندازه و ابعاد مورد نیاز است که با توجه به ابعاد بدن انسان تعیین شده و به کار برده میشود. روشهای ساخت انواع مبل نشیمن به صورت تمام چوبی و یا رویهکوبی شده، به همراه تصاویر مربوطه به کاربران کمک میکند تا با تکنیکهای ساخت مبل آشنا شده و با به کار گرفتن طرحهای جدید به تولید مبلمان با تکنولوژی روز بپردازند.
مبلهای چوبی که نیاز به رویهکوبی دارند، دارای اصول ساختی نسبتاً متفاوت با مبلهای معمولی هستند؛ چرا که باید در آنها زیرساختهای نصب رویه را در نظر گرفت تا بتوان پس از رنگکاری، به رویهکوبی آنها مبادرت ورزید. رویهکوبی در روشهای مختلفی اجرا میشود؛ از رویهکوبی تخت گرفته تا رویهکوبی بلند که جزئیات اجرایی آن به تفصیل شرح داده شده است.
دانشجویان رشتههای تولید، مبلمان، طراحی، مبلمانسازههای چوبی، صنایع چوب، صنایع دستی و دانشآموزان، کارآموزان و هنرجویان رشتههای مختلف صنایع چوب، به عنوان یکی از منابع مهم درسی و مربیان هنرآموزان، استادان، استادکاران و کارگران کارگاههای مبلسازی و رنگکاری و سایر علاقهمندان به کارهای چوبی و رنگکاری میتوانند مخاطبین این کتاب باشند.
مقدمه کتاب
از ديرباز هنرصنعت مبلمان در كشور ما موجب اشتغال فراوان بوده است. با توجه به ارزش اقتصادي قابل توجه توليدات مبلمان و امكان صادرات آنها كه كشور ما در اين مورد سابقه درخشاني دارد، نياز به منابع علمي بيش از پيش احساس ميشود. در حال حاضر در زمينه مبلمان كتابهايي كه جنبه كاربردي داشته و بتواند نياز اين هنرصنعت را برآورده كند بسيار محدود است. كتاب حاضر تحت عنوان توليد مبل و رويه كوبي از دوبخش تشكيل شده است. بخش اول تكنولوژي توليد مبل و رويه كوبي سنتي است كه توسط استاد محسن پرديس از كتاب SITZMOBEL از آلماني به فارسي برگردانده شده است. در اين بخش كه شامل دو فصل است، در فصل اول تحت عنوان «توليد انواع صندلي و مبل نشيمن» اصول توليد اسكلت انواع مبل نشيمن، تاريخچه و سيرتكامل آنها آورده شده و در فصل دوم تحت عنوان «رويهكوبي مبل به روش سنتي» انواع رويهكوبي سنتي و مراحل ساخت آن از زيرسازي تا تكميل مبل با تصوير شرح داده شده است. در اين فصل اصول رويه كوبي مبلهاي قديمي با موادي كه در آنها به كاربرده شده به طور كامل آورده شده كه اين اصول در حال حاضر نيز با اندك تغييرات در مواد و تكنيك ساخت رواج دارد و موجب شناخت بهتر مبلمان پرارزش قديمي به منظور ترميم و رويه كوبي مجدد آنها مي گردد. در بخش دوم كه از كتاب UPHOLSTERY توسط آقاي نيما نادري فر تحت عنوان رويهكوبي از انگليسي به فارسي ترجمه شده است كه رويهكوبي مبلمان با مواد و ابزار جديد و پيشرفته البته به صورت دستي مطرح گرديده كه به دليل انجام تمام مراحل رويهكوبي از مرحله اسكلت خالي مبل تا مرحله آخر در عمل با يك تير دو نشان را هدف گرفته است. در اين بخش كه از دو فصل مباني رويهكوبي و پروژههاي رويهكوبي تشكيل شده علاوه بر رويه كوبي اسكلتهاي نو انواع مبل، روشهاي رويهكوبي مجدد مبلهاي نفيس قديمي و رفع عيب احتمالي از اسكلت قبلي به صورت گام به گام به همراه تصاوير به طور كامل توضيح داده شده است. اميدوار هستيم ارائه اين كتاب گامي هر چند كوتاه در راهي بسيار طولاني براي بهبود هر چه بيشتركيفيت توليد مبلمان باشد.
در آخر از جناب آقاي زرويي مدير محترم انتشارات فدك ايساتيس به دليل حمايتهاي ايشان براي توليد اين كتاب و سري كتابهاي صنايع چوب و مبلمان كمال قدرداني و تشكر را داشته و از ايزد منان آرزوي توفيق روزافزون براي ايشان دارم.
امير نظري
بخش دوم: رويهكوبي اوليه و مجدد مبلمان
رويهكوبي اغلب صنعتي خودآموز است كه با كسب تجربه آموخته ميشود. با اين نگرش، دستورالعملهاي مناسب براي رويهكوبي مجدد يك قطعه از مبلمان تنها بههنگامي كاربرد دارند كه آن قطعه مستهلك شده باشد. مشكل اصلي اين است كه رويهكوبي مجدد شما وابسته به مهارت استادكاري است كه رويهكوبي اوليه را انجام داده و همچنين ريسك تكرار تصميمگيري ناكارا و پرهزينه را در بر دارد.
اين بخش از كتاب با عنوان «رويهكوبي» براساس جلوگيري از انجام كارهاي حدسي [آزمون و خطا] در پروسه رويهكوبي طراحي و نوشته شد. اين كتاب علاوه بر اينكه راهنما و خودآموز است ميتواند در شناخت و بهكارگيري تكنيكهاي كيفي به شما كمك كند و همچنين شما را از اشتباهات غيرحرفهاي كه اغلب پرهزينه هستند باز نگه دارد. رويهكوبي هنگامي كه بهطور اصولي انجام پذيرد، كار بسيار پر ارزش و نفيسي است.
خلق و تجلي يك رومبلي قديمي به شكلي هنرمندانه احساس رضايتي ايجاد ميكند كه بهخوبي همان حسي است كه بنا داشتيم صرف خريد رومبلياي نو كنيم، اما اينك آن را پسانداز كردهايم.
نيازي نيست كه راحتي يك صندلي را فداي هماهنگي رنگ پارچه آن با طرح و رنگ فضاي اتاق كنيم اغلب اوقات تغيير رومبلي مبلهاي قديمي موروثي بهمنظور هماهنگي با محيط، موجب از بين رفتن اصالت آنها ميشود.
در فصل سوم اين بخش كتاب با عنوان مباني رويهكوبي با ابزارها، تجهيزات، و اصطلاحات مورد استفاده رويهكوبي آشنا ميشويد. در اين فصل شما با شرح كامل بعضي از عناصر پرتكرار مورد نياز در فرآيند روكوبي مواجه ميشويد. همچنين ميتوان از اين فصل به عنوان يك مرجع براي تكميل كارهايي مانند ساخت نوار حاشيه، تسمهكشي، گره زدن، نصب فنرها، ساختن كوسن و بالشتك و دوختن پارچهها استفاده كرد.
اگر شما قصد اجراي يك پروژه و يا آغاز يك سرگرمي مداوم را داريد، بهتر است، فضاي محل كار از قسمتهاي اصلي منزل به دور باشد.
سبكهاي متنوع مبلمان در فصل چهارم تحت عنوان پروژههاي رويهكوبي شامل يك بازه كامل از تكنيكهاي پايه رويهكوبي براي افراد سطوح مبتدي تا متوسط را در بر ميگيرد. اين فصل از كتاب شامل پروژههاي رويهكوبي از سري مبلهاي مطرح و داراي سبك ميباشد. با تصديق بر اينكه روشهاي طراحي مبلمان بسيار زياد است، احتمالاً شما مجبور به تركيب تكنيكهاي مختلفي از چند پروژه براي تكميل قطعه موردنظر خود خواهيد شد. به عنوان مثال فرآيند رويهكوبي يك صندلي معمولي ممكن است در برگيرنده چندين روش استفاده شده در دو نوع صندلي كاملاً متفاوت با هم باشد.
با مقايسه جنبهها و ويژگيهاي طرح مبل و با الگوهايي كه در اين فصل از كتاب نشان داده شده است، ميتوان مناسبترين روشهاي رويهكوبي را برگزيد.
فهرست مطالب کتاب
بخش اول 1
فصل 1 تولید انواع صندلی و مبل نشیمن 2
1.1 انواع صندلی 4
1.1.1 صندلی تختهای (تمام چوبی) 4
1.1.2 تکامل پشتی در صندلیهای تختهای (ماسیو) طبق اصول و قاعده 6
1.2 صندلی خراطی 12
1.3 صندلی دستهدار 14
1.4 صندلی قیددار 18
1.5 صندلی خمکاریشده 34
فصل 2 رویهکوبی مبل به روش سنتی 39
2.1 مواد مصرفی برای رویهکوبی 40
2.2 تحمل بار و نخبندی 43
2.3 انواع رویهکوبی 44
2.3.1 رویهکوبی تخت (مراحل انجام کار) 44
2.3.2 روشهای اساسی برای ایجاد حالت فنری در رویهکوبی تخت 46
2.3.3 روشهای مختلف اجرای رویهکوبی تخت 47
2.3.4 تشک کمارتفاع 58
2.3.5 رویهکوبی با کف فنری بلند 60
2.4 رویهکوبی با مثالهای عملی 67
2.5 مبلها با پوشش کامل 69
2.6 سیستمهای اساسی ریسمانکشی با فنربندی بلند 76
2.7 مراحل رویهکوبی 80
2.7.1 مرحله اول: رویهکوبی کف 80
2.7.2 مرحله دوم: رویهکوبی دسته مبل 81
2.7.3 سومین مرحله: رویهکوبی پشت 82
2.8 پوشش پَر 84
بخش دوم 101
فصل 3 مبانی رویهکوبی 102
3.1 ابزارها 104
3.2 موارد رویهکوبی 106
3.3 پارچههای رومبلی 111
3.4 اجزای مبلمان 112
3.5 اندازهگیری و برش 115
3.6 جداسازی رویهکوبی قبلی مبلمان 119
3.7 تعمیرات آسان قاب (کلاف) 120
3.8 نواربندی (تسمهکشی) 122
3.9 فنرها 126
3.10 نوار حاشیه (مغزی) 139
3.11 بالشک 144
3.12 دامنها 157
3.13 تکنیکهای متناسبسازی و پرداخت 162
فصل 4 پروژههای رویهکوبی 164
4.1 رویهکوبی کف صندلی 167
4.2 چهارپایه (زیرپایی) منبتکاریشده 171
4.3 تاج تخت (کَلگی یا سرتخت) 177
4.4 پاتختی (نیمکت) 181
4.5 صندلی دستهدار 187
4.6 صندلی میزبان 195
4.7 صندوقچهها 203
4.8 جلومبلیهای بالشکدار (پوفی) 208
4.9 جلومبلی طرهدار (پفدار) 215
4.10 مبل راحتی (تمام پارچه) 221
4.11 مبل به سبک لاوسن 237
4.12 مبل لچکیدار (بالدار) 245
واژهنامه انگلیسی به فارسی 251