درباره ی کتاب
سیستم وتیور (VS)، بر اساس عملکرد گیاه بسیار منحصر بفرد علف وتیور zizanioides Vetiveria (که اخیرا با نام علمی Chrysopogon zizanioides طبقهبندی شده است) میباشد. این گیاه توان رشد در طیف وسیعی از اقلیمها و شرایط خاکی را دارا است، و اگر به درستی کشت گردد میتواند بصورت بالقوه در هر شرایطی تحت اقلیمهایی چون گرمسیری، نیمهگرمسیری و مدیترانهای مورد استفاده قرار گیرد. این گیاه دارای ویژگیهایی بوده که به صورت کلی تنها در یک گونه از آن وجود دارد. زمانی که گیاه وتیور بصورت پرچینهای ردیفی با عرض کم رشد میکند، خصوصیات ویژهای از خود بروز میدهد که برای بسیاری از کاربردهای سیستم وتیور ضروری میباشد.
منشأ گونه Chrysopogon zizanioides که تقریباً در 100 کشور دنیا جهت استفاده در VS مطرح شده، جنوب هند میباشد. این گیاه، عقیم، غیرمهاجم و با تقسیم بوته تکثیر میشود. عموما در خزانهها، تکثیر از طریق ریشههای لخت ترجیح داده میشود. میانگین میزان تکثیر متفاوت بوده اما معمولا در یک خزانه، بعد از 3 ماه در حدود 1 به 30 میباشد. بوتههای پایه خزانهای به 3 گیاهک قابل کشت تقسیم شده و غالباً با فاصله 15 سانتیمتر از یکدیگر کشت میگردند، زمانی که بالغ شده جهت کاربرد بعنوان مانعی محکم گیاهی، سیلابهایی که از دامنه کوه به پایین آمده را پخش و گسترده میکنند. پرچین مناسب حاصل از کشت ردیفی این گیاه، رواناب حاصل از بارندگی را بالغ بر 70% و رسوبات را تا حد 90% کاهش میدهد. پرچینها در جایی که کاشته شدهاند پایدار میمانند و رسوباتی که در پشت آنها پخش شده به صورت تدریجی جهت تشکیل یک پله (تراس) پایا و ماندگار با حمایت ویتور، تجمع مییابند. این فناوری بسیار کم هزینه و کم کاربر (با توجه به هزینه کارگر) با فواید فراوان است. زمانی که جهت حفاظت شهری به کار میرود هزینه آن در نسبت 1 به 20 با سیستم مهندسی و طراحی سنتی میباشد. مهندسین ریشههای وتیور را به میخِ زنده خاک با میانگین قدرت 1 به 6 نسبت به فولاد نسبتاً نرم تشبیه کردهاند.
همچنین گیاه وتیور میتواند مستقیماً بعنوان محصول زراعی درآمدزا مورد استفاده قرار گیرد، یا میتواند از کنارههای رودخانه و آب پخشانها در برابر آسیبهای محیطی به ویژه مشکلات محیطی حاصل از منابع ذیل محافظت کند:
1. جریان رسوبات
2. کوددهی مازاد، فلزات سنگین و علف کشهای حاصل از آبشویی منابع محیطی سمی
این دو مورد کاربرد مهم بوده و به صورت نزدیکی باهم در ارتباط هستند. نتایج بسیاری از آزمایشها و بکارگیری تجربی گیاه وتیور در 20 سال گذشته در بسیاری از کشورها نشان داده که این گونه به ویژه درکاهش فجایع طبیعی (چون سیل، ریزش کوه، فروپاشی دامنههای اطراف جاده ها، کناره رودخانهها و کانالهای آبیاری، فرسایش ساحلی، ناتوانی سازههای آبی در نگهداری آب)، حفاظت محیطزیست (شامل کاهش آلودگی زمین و آب، تیمار مواد جامد و مایع فاضلاب و تقویت خاک) و بسیاری دیگر از این دست مؤثر میباشد.
سیستم ویتور قابلیت بکارگیری در اغلب نواحی، شامل محیطهای روستایی و جوامع پیشرفته را دارد. استفاده از آن باید در موازات طرحهای توسعهای در جامعه، بخشها یا نواحی جمعیتی باشد. اگر تمام بخشهای جامعه از آن استفاده کنند، بنابراین موقعیت مناسبی برای تولیدکنندگان وتیور، چه بزرگ و چه کوچک، به وجود خواهد آمد که دست به تولید بیشتر بزنند. در نتیجه از این راه، کشت این محصول به عنوان شغلی برای تولید درآمد خواهد بود. خواه منافع این تولید شامل حال پرورشدهندگان گیاه، طراحان محیطزیست در تثبیت دامنه کوه یا از راه فروش آن، بعنوان محصولات جانبی از قبیل صنایع دستی، خاکپوش (مالچ)، کاه و کلش، علوفه و سایر مواد باشد. از اینرو کشت و کار این گیاه تکنیکی است که میتواند مقدمهای جهت کاهش فقر در بخش بزرگی از جامعه باشد. با این همه، هنوز این گیاه دارای پتانسیلهای کاربرد زیادی بوده و نیاز است تا به عموم در این ارتباط آگاهیهای لازم داده شود.
علاوه بر این هنوز بیمیلی و حتی شکهایی در ارتباط با ارزش و تاثیر گیاه وتیور وجود دارد. در اغلب موارد، شکست کاربرد سیستم وتیور، مربوط به فهم غلط، یا بکارگیری نادرست به جای استفاده اصولی از این سیستم میباشد. این کتاب راهنمایی جامع، تفصیلی و کاربردی است. دستورالعملها و توصیههای این راهنما با روشهایی که هم اکنون در ویتنام و سایر مناطق دنیا در حال اجرا است در ارتباط نزدیک میباشد.