درباره ی کتاب
زرشک به عنوان یک گیاه غذایی، دارویی و زینتی شناخته میشود.و انواع نوع بیدانه آن در ایران بهصورت یک میوه خشک و بیشتر به عنوان چاشنی غذایی به مصرف میرسد. انواع دانهدار زرشک نیز اجزایی از پوشش سبز طبیعی مناطق کوهستانی کشورمان میباشد و به عنوان یک گیاه دارویی شناخته شده است.
گونههای زرشک با توجه به تنوع زیادی که دارند یکی از ذخایر توارثی گیاهی ارزشمند کشورمان محسوب میشوند. زرشک بیدانه از جمله درختچههای مقاومی است که قابلیت رشد و تولید در زمینهای کمبهره با آب شور را داراست و توجه بیشتر به آن ضمن بالا بردن ظرفیت تولید محصولات کشاورزی، در حفاظت از خاک نیز میتواند مؤثر باشد. این گیاه قادر به تحمل شرایط نامساعد محیطی مثل تنشهای خشکی میباشد. زرشک در شرایط خاص کمبود بارندگی و کم آبی عمومی و کاهش رطوبت نسبی هوا در تابستان، شوری آب و شور یا قلیایی بودن خاکها که مانع گسترش کشت و کار بسیاری از گیاهان متداول تجاری میشود به خوبی رشد مینماید.
در کشورها انواع زرشک به ویژه نوع بیدانه از بعد اقتصادی- اجتماعی و زیستمحیطی دارای اهمیتاند. انواع دانهدار آن با پراکنش وسیعی که در سطح کشور دارند و به دلیل مصارف غذایی در خوراکهای محلی و استفاده از بخشهای مختلف گیاه در تهیه داروهای سنتی اهمیت دارند. میوه زرشک تاکنون به عنوان یک محصول قابل فرآوری یا مصرف تازهخوری به دنیا معرفی نشده است. زرشک بیدانه نیز بهصورت تجاری فقط در ایران تولید میشود و تکنولوژی تولید و فرآوری آن منحصر به کشور ما است. درصورت ایجاد بازار مناسب جهانی برای فروش آن، مدتها انحصار آن در اختیار کشور ما خواهد بود از سوی دیگر با تهیه فرآوردههای متنوع نظیر مربا، مارمالاد، آب میوه، نوشابه، سس، ژله و غیره از زرشک ضمن جذب تولید مازاد بر مصرف و ایجاد ارزش افزوده، میتوان آنها را هم به نام ایران به بازارهای بین المللی معرفی نمود.
امید است در آینده با بهبود کیفی و کمی آن، زرشک را در زمره اقلام صادراتی محصولات غیرنفتی قرار داد شک نیست در صورت بازاریابی صحیح و اصولی میتوان صادرات آن را بهطور چشمگیری افزایش داد.
کتاب حاضر که بهطور جامع به مسایل کشاورزی، صنعت، تغذیه و درمان با زرشک و فرآوردههای آن میپردازد مشتمل بر پنج فصل میباشد:
در فصل اول مشخصات گیاهشناسی، ارقام، آفات، شرایط باغبانی اعم از کاشت، داشت و برداشت توضیح داده شده است. در فصل دوم به شیمی ترکیبات و عوامل مؤثر بر کیفیت زرشک، فنآوری تولید زرشک خشک و پودر آن، فنآوری تولید لواشک و آلوچه فرآوری شده حاوی زرشک، فنآوری تولید آب میوه و نوشابه گازدار از آن و فن آوری تولید مربا، مارمالاد و ژله زرشک و غیره پرداخته شده است. به ارزشغذایی، نکات تغذیهای و کاربردهای خوراکی و نیز ارزش دارویی، فرآوردهای دارویی و شربتهای سلامتیبخش زرشک و فرآوردههای آن، مقدار مجاز مصرف و عوارض مصرف بیش از اندازه آن در فصل سوم اشاره شده است. در فصل پنجم قریب به 100 نسخه شفابخش برای درمان بیماریهای گوارشی، کلیوی، ریوی، قلبی و عروقی، خون، چشم، استخوان و مفاصل، دهان و دندان، جنسی، زنان، اعصاب، مراقبتهای پوست و مو و بهویژه بیماریهای کبدی ارایه شده است.