فهرست مطالب
دیباچه
بخش 1 – پولادها:
ISO/TR 4949: 1989(E)
نام های پولاد، با پایه نماد حروف
ISO/TR 6306: 1989 (E)
آنالیز شیمیایی پولاد – دستور لیست سازی عناصر
ISO/TR 4948/1-1982(E)
پولادها – کلاس بندی – بخش 1
ISO/TR 4948/2-1982 (E)
پولادها – کلاس بندی – بخش 2
ISO 3755-1991
پولادهای کربنی ریخته گری مهندسی
ISO/TR 15510:1997 (E)
پولادهای ضد زنگ – ترکیب شیمیایی
ISO 4957-1980(E)
پولادهای ابزار – نام گذاری
ISO 11054-1993 (E)
پولادهای ابزار پرسرعت (HSS)
بخش2: چدن ها
ISO 185-1988 (E)
چدن خاکستری – کلاس بندی و سیستم کددهی
ISO 1083-1987 (E)
چدن گرافیت کروی – کلاس بندی و سیستم کددهی
ISO 5922-1981 (E)
چدن مالیبل – مشخصات و نام گذاری
ISO 2892-1973 (E)
چدن استنیتیک – نام گذاری و مشخصات
ISO 9147-1987 (E)
چدن های خام – تعریف و کلاس بندی
بخش 3: مس و آلیاژهای آن
ISO 1190/1-1982 (E)
مس و آلیاژهای آن – نام گذاری و تعریف مواد
ISO 1190/2-1982 (E)
مس و آلیاژهای آن – کد نام گذاری در تمپرها
ISO 431-1981 (E)
شکل های پالایشی مس
ISO 1187-1983 (E)
آلیاژهای مس کار شده ویژه – ترکیب شیمیایی
ISO 1336-1980 (E)
مس کار شده 5/97 درصد – ترکیب شیمیایی و فرم ها
ISO 1337-1980 (E)
مس کار شده 85/99 درصد – ترکیب و فرم
ISO 426/1-1983 (E)
آلیاژهای مس – روی کار شده – بدون سرب
ISO 427-1983 (E)
آلیاژهای مس قلع کار شده – ترکیب و فرم ها
ISO 428-1983 (E)
آلیاژهای مس آلومینیوم کار شده – ترکیب شیمیایی و فرم
ISO 429-1983 (E)
آلیاژهای مس – نیکل کار شده – ترکیب شیمیایی و فرم
ISO 430-1983 (E)
آلیاژهای مس نیکل روی کار شده – ترکیب و فرم ها
ISO 2624-1990 (E)
مس و آلیاژهای آن – ارزیابی متوسط اندازه دانه
بخش 4: آلومینیوم و آلیاژهای آن
ISO 2107-1983 (E)
آلومینیوم و آلیاژهای آن – نام گذاری در تمپر
ISO/R 115
کلاس بندی و ترکیب در ششم های آلومینیوم بدون آلیاژ ذوب مجدد
ISO 3522-1984 (E)
آلیاژهای ریخته گری آلومینیوم – ترکیب شیمیایی و خواص – نام گذاری
ISO 209-1-1989 (E)
آلومینیوم و آلیاژهای آلومینیوم کار شده – ترکیب شیمیایی و فرم ها
ISO 6361-2:1990 (E)
پلیت، نوار و ورق آلیاژ آلومینیوم کار شده
ISO 6363-2:1993 (E)
آلیاژهای آلومینیوم کار شده در تیوب ها و میله ها / مفتول های کشش سرد – نام گذاری
ISO 6362-2: 1990 (E)
آلیاژهای آلومینیوم کار شده – مفتول، میله، پروفیل و تیوب های اکسترود شده
بخش 5: نیکل و آلیاژهای آن
ISO/TR 9721: 1992 (E)
نیکل و آلیاژهای آن – قوانین توصیف مواد با نمادهای شیمیایی
ISO 12725: 1997 (E)
ریخته گری ها در نیکل و آلیاژهای آن
ISO 6283:1995 (E)
نیکل پالایش شده
ISO 9722:1992 (E)
نیکل و آلیاژهای آن – ترکیب و فرم ها در محصولات کار شده
ISO 6208:1992 (E)
پلیت، ورق و نوار در نیکل وآلیاژهای آن
بخش 6: منیزیوم و آلیاژهای آن
ISO 3116-1981 (E)
آلیاژهای منیزیوم کار شده – ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی
ISO 8287 – 1984 (E)
شمش های منیزیوم غیر آلیاژی – ترکیب شیمیایی
ISO 121-1980 (E)
شمش های آلیاژ منیزیوم – آلومینیوم – روی / ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی
ISO 3115-1981 (E)
ریخته گری ها در آلیاژهای منیزیوم حاوی زیر کونیوم – ترکیب شیمیایی و خواص
ISO 2107-1983 (E)
منیزیوم، آلومینیوم و آلیاژهای آن – نام گذاری تمپر
بخش 7:
- روی و آلیاژهای آن
- فلزات پودری زینت یا تف جوش
- فلزات کاشت با جراحی ( آلیاژهای تیتانیوم – آلومینیوم – نیوبیوم)
- فلزات سبک و آلیاژهای آنها
ISO 725-1981 (E)
شمش های روی
ISO 301-1981 (E)
شمش های آلیاژ روی کاندید برای ریخته گری
ISO 5755-1996 (E)
مواد فلزی زینتر یا تف جوش شده – مشخصات
ISO 5832-2:1993 (E)
ایمپلانت ها یا مواد کاشت برای جراحی – مواد فلزی – تیتانیوم غیر آلیاژی
ISO 5832-6:1996 (E)
ایمپلانت ها یا مواد کاشت برای جراحی – آلیاژ تیتانیوم 6 – آلومینیوم 4 – وانادیوم کار شده
ISO 5832-11: 1994 (E)
ایمپلانت ها در جراحی – آلیاژ تاتانیوم 6 – آلومینیوم 7 – نیوبیوم کار شده
دیباچه
تاریخچه کلی: هزاران سال پیش، هنگامی که انسان های نخستین، فلزات را به کمک شعله های آتش از دل سنگ های مختلف و رنگین بیرون کشیده و با آن، تجهیزات شکار، لوازم زندگی، زیور آلات و ادوات اولیه ی جنگی می ساختند، و با ذوب آن ها، بر روی قالب های سنگی ( یا قالب های کنده شده در دل خاک و ماسه) شکل های دلخواه و گاه هنرمندانه ی خود ر می آفریدند، در آن زمان، هیچ گاه به فکر آن ها نمی رسید که جوامع آینده (به طور مثال انسان امروز) این فلزات را در چه ابعاد گسترده و پیچیده ای مورد استفاده قرار خواهند داد.
برای انسان های ابتدایی، آن زمان که به مرور، دسته های ساده ای از فلزات تاریخ ساز را یافته بودند، تجشم اینکه در آینده مؤسسات و سازمان های قدرتمند بی شمار استاندارد ساز، در رقابت با یکدیگر، به دسته بندی، نام گذاری و شناسنامه دهی هزاران فلز پرداخته و اطلاعات روز افزون مربوط به آنها در کشورهای مختلف، به وسیله، میلیون ها نفر، با اشتیاق زاید الوصفی دست به دست گشته و مورد استفاده قرار می گیرد، غیر ممکن بود.
صرفاً مقاوم سازی شمشیری که به راحتی نشکند و سایش نپذیرد، برای مردمان در حال جنگ سرزمین های مختلف، خود یک حادثه ی خارق العاده و سرنوشت ساز بود. در حالی که امروزه این اطلاعات، در دنیای فلزات هیچ اهمیتی ندارد. همان گونه که دوران های تاریخی را براساس بیشترین استفاده از نوع فلز هر دوران نام گذاری کرده اند، در دنیای امروز نیز می توان کشورهای مختلف را، بر اساس چگونگی دست یابی و تسلط آن ها به فلزات مختلف، به سطوح پیشرفته یا عقب مانده تقسیم کرد.
زمینه ی کاربردی کتاب حاضر: هر روز صدها هزار کد ( اعداد و حروف) گوناگون مربوط به صنایع، در بنادر کشورها، اسناد گمرکی ( دریایی ، هوایی و زمینی) در بین هزاران نفر از مردم، به صورت کلی، در ارتباط با فلزات دیده می شود که از کشورهای مختلف، به کشورمان سرازیر، دست به دست و در مورد آن ( هر چند بگونه ای غیر حرفه ای) گفتگو می شود. این اعداد و ارقام و حروف ( و یا ترکیب از آنها) بین صنایع مختلف، دانشگاه ها و بین متخصصین نیز به صورت پرمصرف دست به دست می شوند.
این پدیده هر چند در نگاه اول، در هم ریخته و بی انتظام به نظر می آید ولی در نهایت پی خواهیم برد که مواد دارای نظمی شگفت آور بوده و به دسته های کلی تقسیم شده و سپس از نام هایی سنجیده برخوردار شده اند.
صدها هزار فلز، با نام های گوناگون ( با پسوندهای آن ها)، همراه با خواص متنوع آن، شناسنامه ی کامل و نوع عملیاتی که روی آنها اعمال می شود نام گذاری نهایی فلزات را پدید می آورند. هر نام، معنی و مفهوم خاص خود را به ذهن متبادر می کند. دانستن رموز این نظم و ترتیب به کار رفته در این نمادها ( و دلیل به کارگیری آنها) خواهد توانست سیاهه ی وسیع مصرف آنها را سازمان یافته و هدفمند نموده و به گونه ای پیراسته، پذیرای سیستم های کشوری نماید.
آشنایی مهندسان فرهیخته ی کشورمان با این دانش گرانقدر ( که متأسفانه از این لحاظ در سطح بسیار نازلی قرار دارد) محرک اساسی در انتشار کتاب حاضر بوده است.
مشخصات کتاب: کتاب « روش های نام گذاری و کددهی فلزات در استاندارد ISO»، بر اساس مطالعه ی دقیق سیاهه ی مستندات منبع امریکایی ISO انجام گرفته است. این کتاب صرفاً به اسنادی از ISO می پردازد که به نام گذاری فلزات و روشهای جهانی آن توجه دارد. اسناد ISO گردآوری شده در این کتاب، نام گذاری فلزات را ( به کمک اعداد و حروف و یا ترکیبی از آن ها) بر مبنای خواص شیمیایی، خواص مکانیکی، کدها و نمادهایی که پروسه ی تولید و عملیات سخت/ نرم سازی آنها را پایه ریزی می کند بوده و با این روش، فلزات نام و شناسنامه می یابند. برای کسب روش های نام گذاری کلیه فلزات (در DIN و ASTM) میتوان به دو کتاب دیگر همین نویسنده مراجعه کرد.
