اين كتاب دربرگيرنده تعدادی از قواعد مهم فقهی است برای دانشجويان حقوق در مقطع كارشناسی ارشد و به عنوان منبع اصلی درس «قواعد فقه» به ارزش 2 واحد تدوين شده است.
این کتاب با هدف پرورش قدرت استنباط و تقویت شم حقـوقى دانشجویان رشته حقوق و به طور ویژه برای تدریس در حوزه تحقیقات تطبیقى حقوق اسلام و ایران با نهادهاى مشابه در نظامهاى حقوقى دیگر و ضرورت رفـع نیـاز علمى و آموزشى در این زمینه، نگاشته شده است. در واقع مؤلف این اثر به دلیل داشتن دغدغه نبود تألیفات درسىِ متناسب با سطح علمى مقاطع تحصـیلى دانشـگاهى در زمینه حقوق اسلامى و به ویژه تفهیم مبانى فقهى آن، دست به نگارش کتاب حاضر زده است. در طرح، تنظیم و انتشار این کتاب، بناى مؤلف بر این نبوده است که فقط عنوانهایى بحث و بررسى شود که به معنى دقیق کلمه، مصداق قاعده فقهى باشد، بلکه بیشتر به این توجه شده که هر اصل یا قاعده مهمـى که در فقه و مباحث حقوق قابل طرح است و شناخت علمى دانشجویان از آن در مطالعـه و تحقیـق مفید و مؤثر است، مطرح شود.
قواعد فقه نخستینبار در سال 1363 و با محتوایی شامل تعدادى از قواعد مهم فقهى که بیشتر در قلمروی حقوق مدنى قابـل اعمـال بودنـد، منتشر و با اسـتقبال کـمنظیـر اسـتادان و دانشجویان رشتههاى حقوق و طلاب حوزههاى علمیه مواجه شد و تاکنون نیز چندینبار تجدید چاپ شده است. در جلد دوم این اثر، برخى قواعد فقهى که لزوماً در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترى موضوعِ تدریس و تحقیـق بود و نیاز به جامعیت و تفصیل بیشترى داشت، به عنوان متمم بخش نخسـت کـه قواعـد فقهـى مـدنى اسـت، در اختیـار علاقهمندان قرار گرفته است.
فهرست مطالب
پيشگفتار
فصل اول: مقدمه: سير تاريخيِ نگارش قواعد فقهي
فصل دوم:كليات
فصل سوم: قاعده شروط
فصل چهارم: قاعده نفي عسر و حرج
فصل پنجم: قاعده تسلط
فصل ششم: قاعده تعذر وفا به مدلول عقد
فصل هفتم: قاعده لزوم
فصل هشتم: قاعده الزَّعيم غارم
فصل نهم: قاعده رضاع
فصل دهم: قاعده مايضمن
فصل يازدهم: قاعده تحذير
فصل دوازدهم: قاعده ابراء
فصل سيزدهم: قاعده اعراض
فصل چهاردهم: قاعده اسقاط
فصل پانزدهم: قاعده احسان
فصل شانزدهم: قاعده التلف في زمن الخيار ممّن لاخيارله
منابع و مآخذ