کتاب روانشناسی پرورشی نوین (روانشناسی یادگیری و آموزش) اثر علی اکبر سیف نشر دوران

توضیحی درباره واژهٔ روانشناسی کتاب

در این باره که واژه روانشناسی را باید به صورت یک کلمه (روانشناسی یا دو کلمه (روان شناسی) نوشت از دیرباز اختلاف نظر وجود داشته است کسانی چون دکتر محمود صناعی در کتاب اصول روانشناسی، ١٣٤٤) مسعود رضوی در کتاب روانشناسی تربیتی ١٣٤٦)، دکتر محمدنقی براهنی در کتاب روانشناسی یادگیری ١٣٤٦ و کتاب واژه نامه روانشناسی، ١٣٦٨)، دکتر نصرت الله پورافکاری در کتاب فرهنگ جامع روانشناسی - روانپزشکی، ۱۳۷۳) و دکتر محمود منصور در کتاب روانشناسی ژنتیک (۱۳۸۶) آن را به صورت یک کلمه روانشناسی) نوشته اند. در مقابل بدرالملوک بامداد در کتاب روان شناسی یا معرفة النفس راجع به تعلیم و تربیت ۱۳۱۱) دکتر علی اکبر سیاسی در کتاب علم النفس یا روان شناسی از لحاظ تربیت، ۱۳۱۷ و کتاب روان شناسی پرورشی (۱۳۲۰) و دکتر یوسف کریمی در کتاب روان شناسی اجتماعی آن را به صورت دو کلمه روان شناسی به نگارش در آورده اند من به گروه اول تعلق دارم.در سالهای اخیر به طرفدارهای  گروه دوم اضافه شده است افراد این گروه، به ویژه ویراستاران کتاب های روانشناسی بر جدا نویسی واژه روانشناسی اصرار می ورزند و چه بسا آنان از اینکه من در همۀ آثارم روانشناسی نوشته ام نه روان شناسی تعجب میکنند و احتمالاً آن را به حساب بی اطلاعی من میگذارند از این رو احساس کردم لازم است دلیل این انتخاب خود را توضیح دهم. روانشناسی ترجمه واژه انگلیسی psychology است که تشکیل یافته از دو کلمه psyche (روح، روان، جان و logy شناسی) است در گذشته زمانی که روانشناسی هنوز جزو فلسفه بود، این دو کلمه را جدا از هم به صورت psychology) می نوشتند و منظورشان واقعاً شناسایی ومطالعه روح و روان بود چون در آن زمان اندیشه دوگانه نگری در فلسفه و روانشناسی مبنی بر وجود جسم و روح مستقل از یکدیگر رواج داشت اما بعدها روانشناسی از فلسفه جدا شد و به یک علم مستقل تبدیل گشت و موضوع آن از شناسایی روح و روان به علم مطالعه رفتار، شناخت و هیجان (تفکر ،زبان، عاطفه و احساس تغییر یافت به پیروی از آن عنوان این علم جدید شد psychology (بدون جدا نویسی) از آنجا که عنصر اصلی موضوع علم نوین روانشناسی رفتار است زیرا زبان و تفکر و عواطف از روی تظاهراتشان یعنی رفتار قابل شناسایی اند کسانی از جمله بی. اف. اسکینر به جای cience of bavior ، psychology علم رفتار را پیشنهاد کردند اما این پیشنهاد مورد قبول قرار نگرفت و همان عنوان psychology اما یک کلمه حفظ شد ولی با این درک مشترک که دیگر موضوع آن روح یا روان نیست در علم شیمی (chemistry) نیز اتفاق مشابهی افتاده است. شیمی نوین از اخلاف دانش کیمیا یا کیمیاگری است اما بعدها که علم نوین شیمی موضوع تازه ای پیدا کرد و از کیمیاگری فاصله گرفت دانشمندان علم شیمی به دنبال تغییر نام آن نرفتند و برای حفظ پیشینه تاریخی اش همان نام قدیمی شیمی را نگه داشتند اما با این درک مشترک که دیگر آن دانش کیمیا نیست. پس اگر من همه جا روانشناسی (سرهم) نوشته ام قصدم این بوده است که علاقه مندان به موضوع روانشناسی را به جستجو در کتاب های علمی این رشته برای کشف مشکلات روح و روانشان - اصطلاحی که این روزها خیلی به کار میرود - تشویق نکنم یادآور می شوم که روانشناسی علمی قرن بیست و یکم میلادی دیگر "معرفة النفس" موردنظر خانم بامداد، "علم النفس" دکتر ،سیاسی و دانش قوا و کارهای ذهنی معرفت النفس و معرفت الروح" پیشنهادی آقای سلیمان حییم در فرهنگ لغات انگلیسی - فارسی ایشان نیست.

دکتر علی اکبر سیف

پیشگفتار ویرایش هفتم کتاب از زبان مولف

از ویرایش ششم کتاب روانشناسی پرورشی نوین روانشناسی یادگیری و آموزش که چاپ اول آن در پاییز ۱۳۸۶ منتشر شد هفت سال میگذرد از آن زمان تاکنون کتاب یازده بار تجدید چاپ شده من برای هر چاپ جدید کتاب تغییراتی جزئی در آن اعمال کرده و اشکالات موجود را بر طرف نموده ام اما هیچ یک از آن تغییرات در حد ویرایش نبوده است. برای ویرایش فعلی (ویرایش) ،هفتم چاپ مکرر پنجاه و دوم کتاب را کلاً مورد بازبینی قرار داده، تمام محتوا را به دقت بررسی و غلط گیری کرده و به کتاب موضوعات تازه ای افزوده ام. این موضوعات تازه برگرفته و استخراج شده از پژوهش ها و کتابهای تخصصی روانشناسی پرورشی بوده که در طی هفت سال گذشته به دست من رسیده اند کوشیده ام تا به کمک این منابع تازه بر غنای کتاب بیفزایم در عین حال که هیچ چیزی از ویرایش قبلی کم نکرده ام. به طور کلی تغییرات اعمال شده در ویرایش هفتم کتاب روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش به ترتیب زیرند:

 ا-افزودن مطالب تازه ای به فصل ۱ با عنوان مجموعه دانش حرفه ای معلمان
 ۲-ایجاد تغییراتی در فصل ۲ مبحث پژوهش توصیفی و افزودن مطالب جدیدی زیر عنوان تازه پژوهش کیفی و نیز اضافه کردن مطالبی به مبحث اقدام پژوهی
۳- افزودن مطالب تازه ای به مباحث هوش و تفکر و نوپیاژه ای ها به فصل مربوط به نظریهٔ رشد شناختی پیاژه (فصل ۳)
۴- افزودن مطالب تازه ای به مبحث خود نظم دهی در فصل ۶، نظریه بندورا
۵ - ایجاد تغییراتی در مبحث مربوط به اقسام دانش در فصل ۷، نظریه خبر پردازی
۶. افزودن مطالب تازه ای به رویکرد اجتماعی- فرهنگی انگیزش و نظریهٔ برانگیختگی به فصل انگیزش در یادگیری (فصل ۹)
۷ -ایجاد تغییراتی به مبحث سبکهای یادگیری در (فصل ۱۰)
 ۸ -افزودن مطالب تازه ای به مبحث انواع تفکر و نظریه های مربوط به مفهوم سازی (فصل ۱۳)
۹ -افزودن مطالب تازه ای به مبحث هدفهای آموزشی و استانداردهای تحصیلی (فصل ۱۰)
۱۰ -افزودن مطالب تازه ای به مبحث تکالیف درسی (فصل ۱۷)
۱۱ -افزودن مطالب تازه ای به مبحث آموزش مستقیم (فصل ۱۸)
۱۲- افزودن مطالب تازه ای به مبحث آموزش بر اساس کامپیوتر (فصل ۱۸)
۱۳- افزودن مطالب تازه ای به مبحث سبکهای ادارۀ کلاس درس (فصل ۲۰)
۱۴- ایجاد تغییراتی در مبحث روشهای نگهداری رفتار و افزودن مطالب تازه ای به آن (فصل (۲۰)
 ۱۵ -علاوه بر موارد بالا نکات مختلفی از یک کلمه تا چند سطر به جای جای کتاب افزوده شده است.
خانم فرزانه ارشادی در تصحیح فرم های چاپی و تکمیل فهرستهای ویرایش هفتم کتاب روانشناسی پرورشی نوین روانشناسی یادگیری و آموزش به من کمک کرده اند. از ایشان سپاسگزارم. امیدوارم ویرایش جدید کتاب همانند ویرایش های قبلی مورد استفاده همکاران و دانشجویان قرار گیرد. موفقیت روزافزون همه شما را آرزومندم.

دکتر علی اکبر سیف (تیر ۱۳۹۱)