کتاب حاضر در ابتدا تبیین کلیاتی است درباره مفهوم آموزش و پرورش، وظایف و نقش آن و تعامل میان فرهنگ جامعه و فرایند آموزش و پرورش؛ و بعد با نگاهی جامع به اهمیت و ضرورت مطالعات در باب تاریخ آموزش و پرورش می پردازد و فواید این گونه مطالعات را در به منظور اصلاح و بهبود امور فرهنگی و توسعه همه جانبه فعالیتهای تربیتی و آموزشی کشورمان بررسی می کند. در این کتاب علاوه بر مفهوم تاریخ آموزش و پرورش، به مباحثی که به حوزه تاریخ آموزش و پرورش ایران و جهان نیز مربوط است، اشاره شده است.
فهرست مطالب کتاب
پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: کلیات
مقدمه
معنی و مفهوم آموزش و پرورش
موضوع و نقش آموزش و پرورش
وابستگی آموزش و پرورش با فرهنگ جامعه و تعامل بین آنها
تعریف تاریخ آموزش و پرورش
اهمیت و قلمرو مطالعات تاریخ آموزش و پرورش
موضوعات و مباحث مربوط به قلمرو تاریخ آموزش و پرورش
پرسشهایی برای یادگیری بیشتر
فصل دوم: آموزش و پرورش در ایران باستان تا صدر اسلام
مقدمه
نیروها و عوامل تأثیرگذار در شکل گیری فرایند آموزش و پرورش در ایران باستان
حکومت
دین و نقش آن در فرایند تربیت
سازمان و مراکز آموزشی در ایران باستان
مراحل تربیت
جایگاه فرهنگ و تعلیم و تربیت در ایران باستان
ویژگیهای مربی
جایگاه مربیان و معلمان در ایران باستان
اوقات تحصیل و مدت آن
ویژگیهای برنامه تعلیم و تربیت در ایران باستان
جایگاه آموزش عالی و توسعه دانشگاهها و مراکز علمی در ایران باستان
دانشگاه جندی شاپور
جایگاه زبان و خط در عهد باستان
معایب آموزش و پرورش ایران باستان
پرسشهایی برای یادگیری بیشتر
فصل سوم: آموزش و پرورش از صدر اسلام تا تأسیس دارالفنون
مقدمه
مهم ترین عوامل سقوط سلاطین ساسانی و پیدایش
حکومت اسلامی
تحولات آموزش و پرورش ایران از صدر اسلام تا تأسیس دارالفنون
دگرگونی آموزش و پرورش جهانی هم زمان این دوره
پرسشهایی برای یادگیری بیشتر
پی نوشتها
فصل چهارم: دیدگاههای تربیتی ابن سینا، غزالی، خواجه نصیرالدین طوسی و سعدی
مقدمه
ابن سینا
هدفهای تعلیم و تربیت از نظر ابن سینا
تعریف تعلیم و تربیت از نظر ابن سینا
روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه ابن سینا
مراحل تربیت از دیدگاه ابن سینا
موضوعات آموزشی از نظر ابن سینا
امام محمد غزالی
مفهوم و تعریف تربیت از نظر غزالی
ضرورت و اهمیت تربیت از نظر غزالی
اهداف تعلیم و تربیت از نگاه غزالی
اصول حاکم بر تعلیم و تربیت از نگاه غزالی
روشهای تربیتی از دیدگاه غزالی
وظایف و جایگاه معلم و متعلم از دیدگاه غزالی
سازمان و مراکز آموزشی و موضوعات درسی از دیدگاه غزالی
خواجه نصیرالدین طوسی
ضرورت و اهمیت تعلیم و تربیت
تربیت پذیری
هدفهای آموزش و پرورش
شیوه های تربیتی از نظر خواجه نصیرالدین طوسی
سازمان تربیت
موضوعات درسی از نظر خواجه نصیرالدین طوسی
سعدی
آثار ماندگار سعدی
دیدگاههای تربیتی سعدی
عوامل مؤثر در تربیت از نگاه سعدی
اهداف تربیت از نظر سعدی
خصوصیات فردی و اخلاقی معلمان و مربیان از نگاه سعدی
ویژگیهای متربی
روشهای تربیت از دیدگاه سعدی
موضوعات درسی از دیدگاه سعدی
سازمان و نهاد آموزشی
پرسشهایی برای یادگیری بیشتر
فصل پنجم: سیر تحولات آموزش و پرورش از دوره قاجار تا زمان حاضر
مقدمه
دوره قاجار
تأسیس دارالفنون
تحولات فرهنگی و آموزشی در دوره پهلوی
تأسیس دانشگاه تهران
تحولات فرهنگی و آموزشی پس از پیروزی انقلاب اسلامی
آموزش عالی و دانشگاهها
وضعیت تربیت معلم
پرسشهایی برای یادگیری بیشتر
پی نوشتها
منابع
نمایه
