فهرست
دیباچه 7
فصل یکم ـ چدنها، تعریف و نام گذاری و در میکروساختار گرافیت درSO 945 9
Cast Iron – Designation of Microstructure of Graphite in ISO 945
فصل دوم ـ چدنهای مالیبل 21
Malleable Cast Irons
فصل سوم ـ چدنهای خاکستری 89
Gray Cast Irons
فصل چهارم ـ چدنهای سفید و چائیده ضد سایش 165
(Abrasion – Resistance Chilled and white Cast Irons)
فصل پنجم ـ چدنهای داکتیل یا نشکن با گرافیت کروی 199
Ductile Cast Irons with Nodular Graphite
فصل ششم ـ چدنهای آستنیتی ریختهگری 253
Austenitic Cast Irons
فصل هفتم ـ چدنهای ویژه 297
Special Cast Irons
فصل هشتم ـ چدنهای با گر افیت فشرده 313
Compacted Graphite Cast Irons
فصل نهم ـ ISO 1083 ـ چدن با گرافیت کروی ـ کلاس بندی 323
ISO 1083 – Spheroidal Graphite Cast Iron – Classification
فصل دهم ـ لیست کامل هر استاندارد و مقایسه آنها در چدنها 343
Total List of each Standard and their Comparison
فصل یازدهم ـ گروههای کامل چدنها در این کتاب 373
Total Groups of Cast Irons in Book
فصل دوازدهم ـ پیوستها Appendixes 393
ISO 8512-1وASTM E140-02
پیشگفتار
تاریخچهی کلی چدنهادر متون تاریخی آمده است که مردم پارهای از سرزمینهای کهن، از حدود هزار سال پیش از میلاد با این فلز کهنسال به راحتی در ارتباط بوده، بطور مثال ابزارهای کشت و کار و پارهای دیگر از وسایل موردنیاز خود را با آن میساختهاند. علت کاربرد وسیع چدن در زمانهای پیش: ریختهگری سهل، مقاومت سایش مناسب، قابلیت جذب ارتعاش خوب و سرانجام ارزانی آن بوده است.
عوامل نامبرده باعث شد تا این فلز در موقعیت بیمانندی قرار گرفته و بهراحتی وارد فهرست مصارف عمومی مردم شود. این «فلز کهنسال» در دنیای امروز وارد گروهبندی و همچنین دستههای استاندارد تکنیکی اساسی جدید شده است، به گونهای که به صورت بسیار تخصصی تولید و استفاده شده و منابع یا دستهبندی استاندارد جزو جداییناپذیر آن قرار گرفتهاند.
وضعیت چدن در کشور مافلز چدن در کشور ما بیشتر عنوان «فلز خاموش» را به ذهن متبادر میکند. این فلز در ایران بهطور کلی به صورت بینام تولید میشود! گاهیدادن نامهای بسیار کلی همچون چدن مالیبل و ... نه تنها مشکلی را حل نمیکند بلکه بسیار اشتباه است ( به اطلاعات کتاب حاضر مراجعه شود).
توسعهی تخصصی این فلز، به صورت یک استاندارد جهانی، در ایران بسیار ناکارآمد و فراموششده است. روش تولید این فلز در عمده صنایع پاییندستی کشور (غیر از برخی محدود از مراکز مهم صنعتی) هیچ گروهبندی و پایه و یا منبعی ندارد.
اطلاعرسانی در گروهها و مشخصات استاندارد چدن، در کشور ما بسیار ابتدایی بوده و در سطح وسیع کارگاههای کوچک چدنریزی نیز کاملاً متوقف شده است؛ به گونهای که اکثر چدنریزان، لزومی در طرح نام و شناسنامهی علمی فلز تولید خویش نمیبینند. در نهایت ارگان و مرکز مشخصی (مثل بوروکراسی پولاد) برای هدایت این امر در کشور وجود ندارد. درست است که پولاد و چدن با هم در یک گروه درشت فلزات فریتی (Ferrous Matterials) قرار میگیرند، لیکن دلیلی وجود ندارد که شاخهی بسیار بزرگ گروههای چدن در پناه این استدلال رها شود.
معرفی کتاب
شاخههای اساسی، و زیرشاخههای استاندارد چدنها، معرفیهای استاندارد، مشخصات شیمیایی، خواص شیمیایی و مشخصات عملیات حرارتی چدن از جمله مفاهیمی هستند که کتاب حاضر، معرفی کاربردی هر یک از آنان را وجههی همت خویش قرار داده است. بنابراین کلاسبندی اساسی فلزات چدن اولین کار پایهای است که مورد توجه این کتاب(البته صرفاً کاربردی) میباشد.
این کتاب نامهای معادل استاندارد را با مقایسهی اطلاعات و دادههای طرح شده از منابع معتبر و غنی و بخصوص جدید ASTM، DIN، JIS و ... (همهی این منابع هماکنون بطور عمده در کشور ما به صورت پراکنده مورد استفاده قرار میگیرند) استخراج نموده است. بنابراین، کتاب حاضر قادر است همچون منبعی قابل اعتماد مورد استفادهی گروههای فنی و تخصصی مرتبط با این مقولات قرار گرفته و دیالوگی غنی را، در باب این فلز "متأسفانه" خاموش پایهگذاری کند.
تدوبن این کتاب قطرهای از دریای تلاشی است که باید در زمینه "این گروه فلزات" انجام گیرد.
معرفی چندین سند استاندارد DIN (به صورت اصل آن) برای مشاهده و واژهگذاریها، مکانیزیمهای پایه عملیات حرارتی، قواعد و سازوکارهای کریستالوگرافی ضمیمهی این کتاب است تا خواننده را به مقصد کاملتر این منابع هدایت کند.
تقدیر و تشکر:
بدینوسیله از جناب آقای مجیدرضا زروئی، مدیریت محترم انتشارات فدک ایساتیس که نسبت به چاپ و نشر این اثر اقدام نمودند تشکر عمیق خویش را ابراز میدارد.
گردآورنده : ف ـ معطوفی