فهرست مطالب
سخن ناشر ............................................................................................................ 1
فهرست مطالب ...................................................................................................... ۱
سخن مترجم ........................................................................................................ 31
مقدمه ................................................................................................................ 35
مروری بر محتوای کتاب ..................................................................................... 36
بخش اول ........................................................................................................... 3۸
فصل 3: ناتواناییهای مختلف و هدفهای مشترك .......................................................... 3۸
کودکانی که از خدمات تعلیموتربیت خاص بهره میبرند چه افرادی هستند؟........................... 33
مدیران و رؤسای مدرسههای عمومی دربارهی تعلیموتربیت خاص برای ناتوانان چه میگویند و چه پرسشهایی دارند؟ .... ۲3
چرا ما بهتعلیموتربیت خاص نیازمندیم؟ ..................................................................... ۲3
والدین دربارهی تعلیموتربیت خاص و پرسشهایی که از آنان شده چه میگویند؟ .................... ۲۲
معلمان تعلیموتربیت خاص، از حرفهی خود چه میگویند؟ ............................................... ۲۱
کودکان مبتلا به ناتواناییهای تعلیموتربیتی و نیل بههدفهای مشترك................................. ۲6
فصل ۲: ناتواناییهای مختلف کدامند و چگونه طبقهبندی میشوند؟ ........................................ ۲۷
دلایل تعیین طبقهها و نامگذاری آنها ....................................................................... ۲۷
جنبههای منفی طبقهبندی ...................................................................................... ۲3
نگرانیهای والدین ............................................................................................. 1۲
نگرانی معلمان .................................................................................................. 11
جنبههای مثبت طبقهبندی ناتوانی ............................................................................ 11
اوتیسم .......................................................................................................... 1۱
نابینایی و ناشنوایی ............................................................................................. 1۱
ناشنوایی ........................................................................................................ 1۱
ناراحتی و اختلال عاطفی ...................................................................................... 15
اختلال شنوایی.................................................................................................. 15
ناتوانی ذهنی )عقبماندگی ذهنی سابق( .................................................................... 16
ناتواناییهای چندگانه ......................................................................................... 16
اختلالهای استخوانی یا ارتوپدیک........................................................................... 16
دیگر اختلال های سلامت ..................................................................................... 1۷
ناتوانی فراگیری خاص ........................................................................................ 1۷
اختلال در زبان و گفتار ....................................................................................... 1۷
آسیبدیدهی مغزی ............................................................................................ 1۸
اختلال دیداری که شامل نابینایی نیز هست ................................................................. 1۸
فصل 1: خصوصیتهایی دربارهی ناتواناییهای خاص........................................................ 13
عقبماندگی رشد .............................................................................................. ۱۰
اطلاعات اضافی دربارهی پنج ناتوانی سخت و چالشبرانگیز .............................................. ۱3
طبقهبندیهای تربیتی و کلینیکی: اختلافهای بین سیستمها .............................................. ۱3
-3 اوتیسم… ................................................................................................... ۱۲
گستردگی و علل آن .......................................................................................... ۱۲
صفتها و خصایص اوتیسم ................................................................................... ۱1
اوتیسم و اختلال اسپرگر ...................................................................................... ۱۱
برنامهریزی تربیتی ............................................................................................. ۱5
تحقیق دربارهی درمان چه میگوید؟ ........................................................................ ۱5
با هدفهای سهساله .......................................................................... ۱۷ ABA برنامهی
برنامهی درمان و تعلیموتربیت دانشگاه کارولینای شمالی ................................................. ۱۸
۲- ناراحتی و اختلال عاطفی .................................................................................. ۱۸
خصایص همراه ................................................................................................ ۱3
رفتارهای بیرونی ............................................................................................... ۱3
رفتارهای درونی ............................................................................................... ۱3
-3 اختلال عاطفی شدید ....................................................................................... 5۰
۲- برنامهریزی تربیتی ......................................................................................... 5۰
-1 ناتوانی ذهنی ................................................................................................ 53
دامنهی تغییر ناتوانی ذهنی .................................................................................... 5۲
خصلتهای ناتوانی ذهنی ..................................................................................... 51
برنامهریزی تربیتی ............................................................................................. 5۱
5۱ ......................................................................... )SLD( ۱- فراگیری خاص ناتوانان
گستردگی و انواع ناتوانیهای فراگیری ..................................................................... 55
برنامهریزی تربیتی ............................................................................................. 55
53 .................................................. )ADHD( -5 نقص یا کمبود دقت در اختلال بیش فعالی
53 ...................................................................................................ADHD انواع
شایع بیش فعالی تکانشی .................................................................... 53 ADHD 3 - نوع
نوع بی دقت بارز آن ............................................................................ 6۰ ADHD -۲
6۰ ....................................................................................... ADHD -1 نوع مرکب
برنامهریزی تربیتی ............................................................................................. 6۰
فصل ۱: ناتواناییهای فراگیری خاص و پاسخی به رویکرد مداخله ......................................... 6۲
چیست؟ .................................................................................................. 6۲ RTI
مداخلههای مبتنی بر تحقیق ................................................................................... 6۲
مرتبه دو: مداخلهها در گروه کوچک ....................................................................... 6۱
نظارت و مراقبت در پیشرفت ................................................................................ 65
66 ................................................................................................ RTI مزیتهای
66 .................................................................................... RTI سوءتفاهمها دربارهی
6۷ .......................................................................................... RTI نقش والدین در
6۷ .......................................................................................... RTI نقش معلمان در
چرا سنجش و اندازهگیری روانی هنوز مددکننده است؟ ................................................... 6۷
بخش دوم ........................................................................................................... 63
فصل 5: ارزیابی و برآورد مشکلهای دانشآموزان ........................................................... 63
چه چیز، چرا و چگونه؟ ....................................................................................... 63
طبیعت سنجش و اندازهگیری ................................................................................. ۷۰
عمل سنجش و اندازهگیری: تعیینکنندهی نیازهای ویژه .................................................. ۷3
سنجش و اندازهگیری همهجانبه .............................................................................. ۷۲
اعضای مدرسه کودك و تیم تقویتکنندهی جامعه ........................................................ ۷۲
تداركکنندگان سرویس سلامت ذهنی ..................................................................... ۷1
-3 روانشناس مدرسه ......................................................................................... ۷1
۲- مددکار اجتماعی مدرسه................................................................................... ۷1
-1 آسیبشناس زبان و گفتار ................................................................................ ۷۱
۱- درمانگر بدنی ............................................................................................... ۷۱
-5 درمانگر کار، حرفه و شغل: ............................................................................... ۷5
-6 تداركکنندگان خدمات مربوط بهشنوایی، بینایی و دیگر اعمال حسی .............................. ۷5
۷- مربیانی که معمولا بخشی از تیم هستند .................................................................. ۷6
۸- مشاور مدرسه یا مشاور راهنمایی مدرسه ................................................................ ۷6
-3 صدر و مسئول تعلیم کودکان استثنایی، هماهنگکننده خدمات خاص یا معلم رهبر تعلیموتربیت
خاص ........................................................................................................... ۷۷
-3۰ معلم چارهجو، معلم تعلیموتربیت خاص ................................................................ ۷۷
-33 معلم تعلیموتربیت متعارف و معمولی ................................................................... ۷۸
-3۲ تیم تقویتی شاگردان و معلم راهنما ..................................................................... ۷۸
-31 والدین، اعضای اصلی تیم ................................................................................ ۷3
فصل 6: مقدمهای بر سنجش و اندازهگیری ..................................................................... ۸۰
تمامی مطلب چیست؟ ......................................................................................... ۸۰
روانشناسان و عمل روانشناسی در مدرسهها ............................................................... ۸۰
آیا همهی روانشناسان از آزمونهای یکسانی استفاده میکنند؟ ........................................ ۸3
تفاوت بین روانشناس و روانکاو چیست؟ ................................................................ ۸3
نقش و وظیفهی روانشناس مدرسه .......................................................................... ۸۲
سنجش و اندازهگیریهای روانی: بخش مهمی از سنجش و اندازهگیری همهجانبه ...................... ۸1
چه موقع ما میتوانیم بدانیم سنجش و اندازهگیری لازم است؟ ............................................ ۸۱
چگونه کودکی برای سنجش و اندازهگیری آماده میشود؟ ............................................... ۸6
انواع سنجش و اندازهگیری و ارزشیابیهای روانی .......................................................... ۸۸
انواع مختلف سنجش و اندازهگیری و انواع وسایل آزمون ................................................. ۸3
هدفهای سنجش و اندازهگیری روانی ...................................................................... 3۰
آیا باید با روانشناس مدرسه قبل از اجرای سنجش و اندازهگیری ملاقات یا مذاکره کرد؟ ........... 33
آیا والدین و معلم میتوانند در جلسهی سنجش و اندازهگیری حضور یابند؟ ............................. 33
فصل ۷: سنجش و اندازهگیری هوش ........................................................................... 31
هوش چیست؟ ................................................................................................. 31
منشاء یا خاستگاه هوش چیست؟............................................................................. 3۱
محاسبه میشود: ............................................................................. 35 IQ چگونه نمره
چقدر است؟ ................................................................................ 35 » تدی « IQ نمره
غرض از آزمونهای هوشی چیست؟ ........................................................................ 36
تا چه حد اعتبار دارند؟ ..................................................................... 3۷ IPE آزمونهای
معنا و مفهوم نمرههای آزمون کدامند؟ ...................................................................... 3۷
نمرههای گروه هم سن کدامند؟.............................................................................. 3۸
نمرههای استاندارد ............................................................................................. 3۸
و دامنه تغییر فوقالعاده پایین ................................................ 3۰۰ IQ توصیف دامنههای تغییر
وسایل معمول و رایجی که هوش را اندازهگیری میکنند ................................................. 3۰۸
مقیاسهای وگسلر ............................................................................................ 3۰۸
3۰3.................................................................. )WISC –IV( وگسلر سنین 6 تا 36 سال
33۰............................................................................................. » جیسون « معرفی
وسایل دیگر سنجش و اندازهگیری عقلانی: ................................................................ 331
331................................................................ ) مقیاس هوش استنفرد – بنیه )چاپ ۲۰۰1
33۱............................................................. ) مقیاسهای استعدادهای مختلف )چاپ ۲۰۰۷
اندازهگیریهای دیگر هوش و تواناییهای شناختی ....................................................... 33۱
فصل ۸: ارزشیابی تحصیلی و مشکلهای پردازش ............................................................ 335
آزمون معلومات ............................................................................................... 335
روانشناس چگونه معلومات را میسنجد؟ .................................................................. 335
آزمونهای معلومات استاندارد ............................................................................... 336
مقایسهی نمرههای تحصیلی مبتنی بر انتظارات سنی )نرمهای سنی( ..................................... 33۷
مقایسه نمرههای پیشرفت مبتنی بر انتظارات تحصیلی ..................................................... 33۸
انتظار چیست؟ ................................................................................................ 33۸
آیا فرمول تفاوت در همهی ایالات بهکار میروند؟ و این فرمول جهانی است؟ ....................... 333
مهارتهای تحصیلی که آزمونهای پیشرفت میسنجند کدامند؟........................................ 3۲۰
سنجش و اندازهگیری مهارتهای پردازش ................................................................ 3۲۰
سنجش و اندازهگیری پردازش چیست؟ .................................................................... 3۲3
انواع مشکلهای پردازشی .................................................................................... 3۲3
چگونه نقصهای پردازش تعیین میشوند؟ ................................................................. 3۲۲
فصل 3: سنجش و اندازهگیری مسایل عاطفی و مشکلهای رفتاری........................................ 3۲6
ابزارهای سنجش نگرانیهای عاطفی و رفتاری چگونهاند؟ ............................................... 3۲۸
مقیاسهای درجهبندی رفتاری ............................................................................... 3۲۸
و مقیاسهای درجهبندی رفتار ................................................................. 31۰ T نمرههای
والدین و معلمان با مقیاسهای درجهبندی خود موافقاند یا مخالف؟ .................................... 31۲
سنجش انفرادی مشکلهای عاطفی و رفتاری .............................................................. 311
مشاهدهها در کلاس درس ................................................................................... 31۱
ثبت رفتار بهطور عادی ....................................................................................... 31۱
صرف وقت و ثبت رویداد .................................................................................. 315
برای این تکلیف چهقدر است؟ .......................................... 315 » جنیس « حد انتظار در کلاس
رفتارها و پیامدها .............................................................................................. 316
فصل 3۰ : کنشهای اجرایی ..................................................................................... 31۷
چه هستند؟ چرا اهمیت دارند و چگونه سنجیده میشوند؟ ................................................ 31۷
موتور کنترل .................................................................................................. 313
چرا کنشهای اجرایی اهمیت دارند؟ ....................................................................... 3۱۰
چگونه کنشهای اجرایی اندازهگیری میشوند ............................................................ 3۱1
کنشهای اجرایی: رشتهی مشترك ناتواناییها ............................................................ 3۱۱
نیمرخهای کنشهای اجرایی بین گروههای مختلف: ..................................................... 3۱5
نقص دقت و اختلال بیشفعالی: ............................................................................. 3۱6
3۱۷...................................................................... )RD( ناتواناییها و اختلال در قرائت
3۱۷.................................................................. )ASD( اختلالهای طیف درخودماندگی
3۱۸............................................................................... )TBI( آسیب جراحت مغزی
اختلالهای رفتاری............................................................................................ 3۱۸
فصل 33 : نمونهای از سنجش و اندازهگیری و گزارش روانشناختی ....................................... 3۱3
روشها و شیوههای سنجش و اندازهگیری ................................................................. 3۱3
اطلاعات مربوط بهسوابق و موارد ارجاعی .................................................................. 35۰
مشاهدههای کلی و برداشتها ............................................................................... 353
نتیجههای آزمون و تعبیر و تفسیرهای آن.................................................................. 35۲
برای تواناییهای شناختی: ...................................... 351 »III وودکاك – جانسون « آزمونها
مقیاسهای اندازهگیری ذهنی
35۱..................................... )VMI- آزمون تدوین و ترسیم یکپارچگی حرکتی – دیداری ) 5
)TOWL - و آزمون زبان کتبی ) 4 (WJ – III NU ACH( » وودکاك – جانسون « آزمونهای پیشرفت
35۱.................................................................................................................
355.............................. )BASC - نظام سنجش و اندازهگیری رفتار برای کودکان، چاپ دوم ) ۲
355.................................................................. )CDI( لیست پرسش افسردگی کودکان
356.............................. )PIERS – HARRIS( مقیاس خود – مفهومی کودکان پییرز – هاریس
356.......................................................... )CMAS - مقیاس اضطراب بیانشده کودکان ) 2
خلاصه و توصیهها ............................................................................................ 356
بخش سوم ......................................................................................................... 35۸
رهنمودهای مداخلههای موفق .................................................................................. 35۸
فصل 3۲ : مداخلهها و تقویتها در مشکلهای کنش اجرایی ............................................... 35۸
تعیین هدفهای مداخله ...................................................................................... 35۸
مداخلهی گامبهگام برای حل مشکل معطوف بههدف ..................................................... 353
هدف – برنامه – عمل – بررسی ............................................................................ 36۰
زمینهی هدف.................................................................................................. 361
تخمین یا برآوردها با مبانی تحصیلی: ....................................................................... 365
برآوردهای محیطی و مبانی خانگی ......................................................................... 365
برنامهریزی .................................................................................................... 36۷
مداخلهها ....................................................................................................... 36۸
برنامهریزی: مثالهایی از برنامهی تعلیموتربیت انفرادی .................................................. 363
سازماندهی .................................................................................................... 363
مقاصد .......................................................................................................... 3۷3
خودگردانی، خود ارزشیابی، خودآگاهی و خودابتکاری .................................................. 3۷3
مقاصد .......................................................................................................... 3۷۱
مقاصد .......................................................................................................... 3۷۱
فصل 31 : مداخلهها برای افزایش احترام به خویشتن، رقابت و مهارتهای اجتماعی ................................... 3۷5
تغییرات "مفهوم – خویشتن" در سنین مختلف ............................................................ 3۷6
سه نوع قابلیت و شایستگی ................................................................................... 3۷۷
احترام بهخویشتن بر اساس عملکرد شناختی و پیشرفت .................................................. 3۷۷
"مفهوم- خویشتن" مبتنی بر شایستگی بدنی ............................................................... 3۷۸
احترام بهخویشتن مبتنی بر شایستگی و مهارتهای اجتماعی ............................................ 3۷3
چگونه ما مهارتهای اجتماعی را فرامیگیریم: ............................................................ 3۸۰
پاسخدادن اجتماعی ........................................................................................... 3۸۲
پاسخدهی اجتماعی و "مفهوم – خویشتن" اجتماعی: ..................................................... 3۸1
مداخلهها برای کمک بهمهارتهای اجتماعی و شایستگی اجتماعی ..................................... 3۸1
فصل 3۱ : مداخلهها برای پیشبرد در رفتار و انضباط .......................................................... 3۸۱
شکلدادن رفتار در خانه و در مدرسه ....................................................................... 3۸۱
گام 3 – استقرار حدومرز .................................................................................... 3۸۱
تعیین نتیجهها و عواقب ...................................................................................... 3۸6
زمینهسازی تقویت ............................................................................................ 3۸6
گام ۲: پیگیری امور عادی ................................................................................... 3۸۷
بعد از مدرسه و انجام تکلیف ................................................................................. 3۸۷
وقت خواب.................................................................................................... 3۸3
چه وقت باید امور عادی تغییر یابند؟ ....................................................................... 3۸3
الف – ضرورتهای موقعیت استثنایی ...................................................................... 33۰
ب- امور عادی دیگر مناسب نیستند ........................................................................ 33۰
ج – کودك با امور عادی سازگاری ندارد ................................................................. 33۰
گام 1- استقرار محدودیتها................................................................................. 33۰
محدودیتهای ابزار و مواد .................................................................................. 333
بزرگان در نقش مدلها ...................................................................................... 33۲
نشان دادن رفتار مناسب ...................................................................................... 331
پیش از عمل بیندیشید ........................................................................................ 331
رفتار خود را شرح دهید ...................................................................................... 331
چه هنگام مشکلهای رفتاری در خانه یا مدرسه بروز مینمایند؟ ........................................ 33۱
پرسش 3- آیا تکوین و رشد رفتار مطلوب است؟ ........................................................ 33۱
پرسش ۲- موقعیت چگونه است؟ ........................................................................... 33۱
پرسش 1- چه هنگام رفتار پدید میآید؟................................................................... 335
پرسش ۱ – وضع عاطفی کودك چگونه است؟ .......................................................... 336
پرسش 5 – خلقوخوی کودك چگونه است؟ ............................................................ 336
ایجاد انضباط در کودك ..................................................................................... 33۷
تقویت مثبت .................................................................................................. 33۷
تقویت منفی ................................................................................................... 33۷
روشهای محروم کردن ..................................................................................... 33۸
کوتاه سخن .................................................................................................... 333
فصل 35 : رهنمودهایی برای بهسازی تکلیف، مطالعه و مهارتهای سازمانی ............................. ۲۰۰
-3 تکلیف ..................................................................................................... ۲۰۰
چه موقع باید تکلیف را انجام داد؟ .......................................................................... ۲۰۰
کجا باید تکلیف را انجام داد؟ ............................................................................... ۲۰3
حفظ جریان تکلیف .......................................................................................... ۲۰۲
برنامهي خانواده .......................................................................................... 204
3 - مطالعه ................................................................................................. 204
چه چیزي کمک میکند که کودکان اطلاعات را بهخاطر آورند ..................................... 205
1 - یادداشتبرداري درست ............................................................................. 205
2 - نوشتن یا بازنویسی یادداشتها ...................................................................... 205
3 - فن یادسپاري .......................................................................................... 206
4 - آوازها و آهنگها .................................................................................... 207
5 - کارتهاي تابان ...................................................................................... 207
6 - چه مدت کودك باید مطالعه کند ................................................................... 207
سازمان دادن .............................................................................................. 208
سازماندادن مواد و وسایل ............................................................................... 208
نظم و سازماندهی محل کار ............................................................................. 209
تنظیم وقت ................................................................................................ 209
بخش چهارم .................................................................................................. 211
فصل 16 : برنامهي تعلیموتربیت انفرادي و فراسوي آن ................................................... 211
رهنمودهایی براي همکاري والدین و معلمان ........................................................... 211
برنامه تعلیموتربیت انفرادي .............................................................................. 212
فصل 17 : انتقالها ............................................................................................ 224
نقل مکان – تغییر مدرسه – انتقال از دورهي ابتدایی بهدورهي متوسطه ............................... 224
آسانسازي مشکلهاي سازگاري در مدرسه ............................................................ 227
قانون تعلیموتربیت افراد ناتوان 2004 و انتقالها از مدرسه ............................................. 229
خدمات انتقال هنگامیکه کودك به سهسالگی میرسد ................................................ 230
خدمات انتقال هنگامیکه کودك بهسن شانزدهسالگی میرسد ........................................ 231
سرویس هماهنگکنندهي فعالیتها براي کودکان ناتوان............................................. 231
بخش پنجم.................................................................................................... 233
قوانین و مقررات مربوط به تعلیموتربیت خاص ........................................................... 233
233 ............................ فصل 18 : مروري کلی بر پیشرفت تعلیموتربیت افراد ناتوان و قانون 2004
چگونه میتوانیم بدانیم کودکی بهخدمات مداخلهاي نیازمند است؟ ................................... 237
چه نوع اطلاعاتی لازماند ................................................................................. 238
چه نوع خدمات مداخلهاي فراهم شدهاند؟ ............................................................... 238
چه کسی هزینهي خدمات مداخلهاي را میپردازد؟ .................................................... 239
برنامه خدمت خانوادگی انفرادي ........................................................................ 239
240 ................................................................................... B قانون 2004 – بخش
کودکان با تاخیرات در رشد ............................................................................. 241
خدمات تعلیموتربیت خاص براي سنین (سهساله تا بیستویکساله) ................................. 242
چه کسی تعیینکنندهی واجدین شرایط برای خدمات تعلیموتربیت خاص است؟ ..................... ۲۱1
رضایت برای سنجش و اندازهگیری و خدمات ............................................................ ۲۱1
۲۱۱........................................... اتخاذ تصمیم دربارهی ناتوانی فراگیری بهموجب قانون ۲۰۰۱
حفاظت آییننامهای .......................................................................................... ۲۱5
عرضهی خدمات تربیتی خاص .............................................................................. ۲۱5
اعتبار و مسئولیت ایالت و منطقهی تحصیلی ............................................................... ۲۱6
مسئولیت تحصیلی ............................................................................................ ۲۱6
الزامات سنجش و اندازهگیری ............................................................................... ۲۱۷
کارایی و تاثیرگذاری ........................................................................................ ۲۱۷
هدایت دانشآموز ............................................................................................ ۲۱۷
مداخلهی اولیه یا زودهنگام .................................................................................. ۲۱۸
۲۱3........................................................................................................... فصل 33
فهرستهای بررسی )چکلیست( برای مشکلهای کودك ................................................ ۲۱3
۲۱3................................................................. )ADHD( اختلال بیش فعالی و نقص دقت
۲۱3................................................... )ADHD( چکلیست اختلال بیش فعالی و نقص دقت
۲5۰.............................................................................. ADHD معیارهای اضافی برای
مشکلها و اختلالهای اضطراب ............................................................................ ۲53
چکلیست نشانههای اضطراب .............................................................................. ۲53
اوتیسم یا درخودماندگی ..................................................................................... ۲51
۲51.............................................. )PDD( چکلیست نشانهی اوتیسم یا اختلال رشد گسترده
اختلالها و مشکلهای خلق و حالت: افسردگی و اختلال دو قطبی ..................................... ۲5۱
چکلیست مشکلهای خلق و حالت ....................................................................... ۲55
اختلال رفتاری مخل و مخرب ............................................................................... ۲56
چکلیست مشکلهای رفتاری .............................................................................. ۲5۷
مشکلهای اجتماعی – مهارتهای اجتماعی و هدفهای اجتماعی ..................................... ۲5۸
واژه نامه انگلیسی- فارسی .................................................................................... ۲6۰
سخن مترجم
ستایش و سپاس مر پروردگاری است که در سنین سالمندی و سالخوردگی، یعنی سن ۸۸ سالگی، توفیق حصول یک نیت و تکمیل محتوای چهار کتاب از کت ابها و نشریههای پیشین را که جملگی دربارهی راهنمایی و مشاوره اند به این بنده، ارزانی داشته است:
این چهار کتاب عبارت اند از:
-3 کتاب راهنمایی و مشاوره در آموزش وپرورش، چاپ دهم از انتشارات بعثت، سال 31۸3 در 15۸ صفحه برای سنین دانش آموزی و دانشجویی؛ ۲- کتاب راهنمایی و مشاوره حرفه ای و روش های کسب و کاربرد اطلاعات شغلی، چاپ دوم، از انتشارات ویرایش، سال 31۷۸ در ۱۷۲ صفحه برای کار و اشتغال، پس از پایان تحصیلات؛
-1 کتاب بازنشستگی و شناخت مسایل و مشکلهای بازنشستگان و طریق مشاوره با آنان از انتشارات کویر، سال 31۷3 در 1۲۱ صفحه برای دوران پیری و سالمندی؛
۱- کتاب راهنمایی و ارشاد کودکان و نوجوانان تیزهوش و مستعد از انتشارات بعثت، سال 3133 در 33۰ صفحه برای کودکان و نوجوانان تیزهوش. این چهار کتاب از بین ۸۰ عنوان کتاب تالیف، ترجمه، تحقیق و مقالات خود ازاین روی در این مقدمه آورده شدند که چنانچه با دقت بر آن ها بنگریم، خواهیم دید که عنوانهای آن ها همهی دوره های حیات آدمی یعنی از بدو تولد تا دوران بازنشستگی و سالمندی را در برمی گیرند و همگی بر امر شناخت مباحث، مطالب، مسایل و راهنمایی و مشاورهی علمی و متکی بر تحقیق، تاکید دارند. لکن در این میان، مترجم جای کتابی کامل، پرمحتوا و کاربردی را در زمینهی شناخت کودکان معلول و ناتوان خالی یافت که قانون تعلیم وتربیت افراد ناتوان آمریکا، آنانرا در سال ۲۰۰۱ مشتمل بر 31 طبقه: اوتیسم )درخودماندگی( ناشنوا، نابینا، ضعیف در شنوایی و بینایی، مبتلا به اختلال های عاطفی، ناتوانی ذهنی، ناتوانی های چندگانه، اختلالهای استخوانی )ارتوپدیک(، اختلالهای دیگر ناتوانی و ناسلامتی، ناتوانی در یادگیری، اختلال در زبان و گفتار، آسیب دیده مغزی، اختلال دیداری برشمرده و تعداد افراد
آن ها را در سنین 1 تا ۲3 سالگی که از قانون تعلیم وتربیت افراد ناتوان برخوردار بوده اند در 1 میلیون نفر یعنی برابر با ۸ درصد جمعیت دانش آموزان / سال های 33۷6 و 33۷۷ بالغ بر ۷ آن زمان دانسته؛ همچنین در گزارشی که جراحان عمومی آمریکا در 3333 منتشر کرده اند، اعلام شده است که ۲۰ درصد کودکان )یعنی یک نفر در هر پنج نفر( اختلال ذهنی قابل شناخت دارند. از این رو، مترجم درصدد برآمد که برای این قشر از کودکان و جوانان معصوم، محروم و نیازمند کشورمان که خود در پیدایش و ابتلا بهناتوانی ها، نقشی و دخالتی نداشته اند، علی رغم عوارض دوران سالمندی نیز، گامی فرانهد و در زمینهی شناخت مباحث و مسایل اطفال و نوجوانان ناتوان و راهنمایی و مشاورهی آنان در حد توان خویش بکوشد. لذا از فرزندم مهران اردبیلی که خود فرهیختهی دانشگاه مشهور پرینستون و اهل تحقیق و تتبع است، درخواست نمودم با مطالعه در زمینهی تعلیم وتربیت خاص جهت کودکان و جوانان ناتوان و کمک علمی به آنان، چند کتاب برایم ارسال دارد. پس از دریافت این کتابها، مترجم کتابی را که برای محیط کشورمان مناسب تر و سازگارتر دید، برگزید و بهترجمه آن با استعانت از شعر شاعر بلندآوازه شیراز، حافظ، مدد طلبید و همت گماشت.
خدای را مددی، ای رفیق ره تا من بهکوی میکده دیگر علم برافرازم باری، عنوان کتاب مزبور از این قرار است:
راهنمای کامل تعلیم وتربیت خاص، توص یه ها ی تخصص ی در ارزشیابی و برنامهی تعلیم وتربیت انفرادی و کمک به کودکان ناتوان جهت موفقیت . کتابی برای والدین، معلمان و دست اندرکاران. تالیف دکتر لیندا، ویلمشورتس و دکتر آلن، دبلیو، بورو. چاپ دوم. سال 3.۲۰3۰ امید است ترجمهی این کتاب بر ارزش و اعتبار کت ابها و مقال هها ی مرتبط صاحب نظران کشورمان نیز تا حدی بیفزاید. هرگاه چنین قصد و اندیشه ای مورد قبول و عمل قرار گیرد، مترجم بر نیت دیرین و تکمیل کتابهای پیشین خود در زمین هی راهنمایی و مشاوره همهی کودکان نایل گشته. اما زمانی قلبا مسرور و شادمان خواهد بود که کت اب در خدمت آموزش وپرورش فرزندان و بالاخص کودکان ناتوان کشور عزیزمان ایران قرار گیرد و سودمند افتد. یوسف اردبیلی تهران - زمستان 3131
مقدمه
همکاری و همیاری در برابر برخورد و رویارویی: هر دو با یکزبان سخن می گویند. ملاقات کنیم. او دانش آموز سال دوم » جیمی « در آغاز، بگذارید با دانش آموزی بهنام ابتدایی است که کارکردش در امر تحصیل و رفتارش در امور اجتماعی، در حد انتظار در مدرسه خوب کار نمی کند، تکلیفهایش را بهطور کامل » جیمی « . مربیان او نیست انجام نمی دهد و چنین احساس می کند که نمی تواند با کودکان دیگر سازگار باشد. معلمش نگران اوست، زیرا از دیگران عقب افتاده است . زمانی که معلم وی با والدینش، برای نخستین بار، در جلسهی مصاحبه والدین با معلمان، ملاقات می کند و در تحصیل به خوبی کار » جیمی « والدین از این وضع آگاه می شوند و درمی یابند که نمی کند، دچار بهت و حیرت می شوند. زیرا چنین می پنداشتند که او کودکی باهوش است که با افراد دیگر نیز سازگار و دمساز است.
هم، احتمالا تا حدی دربارهی ملاقات با والدین او نگران است. زیرا خبر » جیمی « معلم خوشی بدان ها نمی دهد و می اندیشد، چه جای کار لنگ است؟ چرا این کودك توفیقی ندارد؟ من باید کاری برایش انجام دهم تا وضع او را تغییر دهم. آیا هم هی راه ها را آزموده ام؟ اگر وقت بیشتری به او اختصاص دهم و با او کار کنم، آیا وضعش بهتر نمی شود؟
هم ممکن است در همین هنگام، تاحدی از نخستین ملاقات با معلم » جیمی « والدین او نگران باشند. او می خواهد چه چیزی را با آن ها درباره ی فرزندشان در میان گذارد؟
زمانیکه از نظر معلم آگاه می شوند ممکن است از خود سوال کنند چه جای کار لنگ بوده است؟ چرا فرزند ما توفیقی ندارد؟ ما باید کاری کنیم تا وضع دگرگون شود. آیا ما بههر کاری دست زده ایم؟ اگر اندکی بیشتر در کار و رفتار او بکوشیم ، آیا کارها خودبه خود بهبود می یابند؟
هر دو نگران هستند که چرا او خوب کار » جیمی « در این سناریو، معلم و والدین » جیمی « نمی کند؟ پس از مصاحبه اولیه، والدین با نگرانی معلم، در کارکرد تحصیلی هم رای و همیار می شوند. چگونه آن ها می توانند بهترین کمک را به او بنمایند؟ باری، الهام گرفته است که با ناتوانی مواجه اند » جیمی « این کتاب از کارکرد با کودکانی نظیر و نیازهای ویژه ای دارند و نیز معلمان، مربیان و والدینی که نگران رفاه و پیشرفت آن ها در نظامی هستند که خود درگیر آداب و سنن، زبان، تعاریف، قواعد و تعابیر قانونی است که می توانند افر ادی را که خواستار بهترین فعالیت های تحصیلی و اجتماعی در آموزش وپرورش هستند، به بی راهه کشند یا احتمالا گمراه سازند و یا دلسرد و ما یوس کنند. لذا کتاب، اطلاعاتی را عرضه می دارد که در کتابهای خاص دیگر، به ندرت آورده شده اند. نظیر مقدمه هایی درباره ی فرایند ناتوانایی ها، انواع آن ها، اندازه گیری ها و ارزیابی، وسایل اندازه گیری که بهوسیله ی روان شناسان به کار می رون د یا سیاهه و چک لیست هایی که می توانند والدین و مربیان را در درك و شناخت بهتر کودکان ناتوان و این که چرا آن ها چنین مسایل و مشکلهایی را تجربه می کنند، آشنا سازند.
مروری بر محتوای کتاب
این کتاب دارای پنج بخش است:
در بخش نخست، نظری کلی بر انواع مختلف ناتوان ایی ها داریم که کودك را مشمول دریافت خدمات فردی، قانونی یا خصوصی می سازند. ابتدا ناتوانایی ها سنجید ه و اندازه گیری می شوند. سپس حد مداخله یا اقدام مربی در کار فرد و پاسخ فرد بدان که روش نوینی )RTI( مفهوم و معنای نسبتا جدیدی است، تشریح می گردد. پاسخ بهمداخله ۲ است که عملکرد شاگرد را بهحد اعلای توان خود می رساند و رفتارهای مشک ل زا را کاهش می دهد. این روش مدرسهها را قادر می سازد که دانش آموز را در مرحل هی خطر تشخیص دهند یا به اجرای مداخله و اقدام مبتنی بر تحقیق مبادرت کنند و پاسخ های شاگرد را بهمداخله و میزان پیشرفت آن را تبیین نمایند.
در بخش دوم، معنا و مفهوم سنجش و اندازه گیری بیان می شود و اطلاعاتی دربار هی انواع مختلف سنجش ها، اعم از آنکه به وسی لهی روان شناس ان مدرسه یا روان شناسان خصوصی صورت گیرد و چگونگی تعبیر و تفسیر آن ها عرضه می شود. در ضمن طریق سنجش و اندازه گیری هوش، فراگیری، پیشرفت تحصیلی، عواطف و انواع کنش های رفتاری توصیف می شوند. در پایان نمونه ای از گزارش روانشناختی، همراه با نظرها و پرسش ها، دربارهی تعبیر و تفسیر یافته ها یا داده ها آورده شده است.
در بخش سوم، ما رئوس مطالبی را برای مداخلهی موفقی که می توان در کلاس درس یا در خانه جهت کودکانی به کار برد که با مسایل و مشکلهای ناتوانی دست به گریان اند، ارایه می دهیم. در ضمن کنش های اجرایی، عزت نفس، احترام بهخویشتن، مهارت های اجتماعی، انضباط، انجام تکلیف ها و اتمام پروژه ها، در این بخش بیان شده اند.
در بخش چهارم، ارتباط و جهت یابی، مطالب اصلی این بخش هستند که در آن بیان برنامه تعلیم وتربیت فردی « می شود، چگونه ملاقات ها و کنفرانس های معنی دار با اعضای 1 برگزار می شود. )IEP( » کودك در بخش پنجم، قوانین و مقرراتی معرفی می شوند که بر تعلیم وتربیت خاص و خدمات مربوط جهت کودکان واجد شرایط، تاثیر دارند.
نیز برای شناخت مشکل های کودکان ناتوان آورده » چک لیستی « در پایان کتاب شده است.
