کتاب زرد ساختمان: قراردادهای عمرانی اثر مهندس علیرضا پوراسد ناشر فدک ایساتیس

در این کتاب می‌خوانید:

• شرایط عمومی و خصوصی پیمان
• قرارداد متر مربعی زیربنا
• قرارداد مدیریت طرح
• قرارداد طرح و ساخت 

مقدمه
 پیشرفت روز افزون صنعت ساختمان و گستردگی صنایع وابسته به آن، کلیه ی دست اندرکاران اعم از کارفرما، مشاور و پیمانکار و... را ملزم می سازد تا در اجرای صحیح و اصولی پروژه های عمرانی، توجه مجدانه ی خود را به موارد ذیل معطوف دارند:
 نخست اینکه در ارتقای دانش و تجرب ه ی خویش در زمینه ی مسایل حقوقی مربوط به آن اهتمام ورزند؛ دیگر اینکه تلاش خویش را در غنای هر چه بیشتر اطلاعات و آگاهی خود نسبت به آشنایی با اصول فنی ساختمان و رعایت نکات ایمنی مربوط به آن به کار گیرند.
 بررسی اجمالی نشان می دهد که اختلافات و دعاوی فراوانی در حین اجرای توافقات اولیه و به دنبال انعقاد قراردادها، مبتلا به طرفین قرارداد شده و پیشرفت پروژه ها را به گونه ی قابل ملاحظه ای دچار وقفه ساخته و زیان های ناخواسته ی فراوانی به بار می آورد.
 اغلب این اختلافات، ناشی از فقدان آگاهی لازم از موارد حقوقی و فنی مربوط به این گونه امور است.
 مشاهدة موارد فوق، شرکت سازه طراحان فدک را بر آن داشت تا مصرانه در تدارک و تدوین کتاب زرد ساختمان گام بردارد.
 کتاب زرد ساختمان مجموعه ای از ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی لازم الاجرا را در طراحی و نظارت و اجرای کلیه عملیات ساختمانی که هدف آن ایمنی و بهر ه دهی هر چه مناسب تر است، در بر می گیرد.
 آنچه این مجموعه را از سایر آثار متمایز می کند، انطباق کامل آن با مقررات ملی ساختمان، سازگار بودن با شرایط کشور، کاربردی بودن و به روز بودن مطالب آن است.
 علاوه بر این، مجموعه ی حاضر، مهندسین را از مراجعه به منابع متعدد و پراکنده ای که دسترسی به آنها اغلب با صرف وقت فراوان همراه است، بی نیاز می کند و به آنان این امکان را می دهد که مطالب مورد نیاز خود را در اسرع وقت تهیه و در پروژه های مورد نظر اعمال کنند.
 بدین منظور مجموعه ی حاضر، زیر نظر کمیته ای تخصصی، متشکل از کارشناسان مجرب و کارآزموده در زمینه ی مسائل فنی و حقوقی، از منابع معتبر استخراج و با دقت مضاعف درج شده است تا از حیث محتوا و حدود و دامنه ی کاربرد بتواند به عنوان مرجعی قابل استناد، مورد استفاده ی
 اهل فن قرار گیرد.
 در همین راستا، شرکت سازه طراحان فدک، با هدف ارتقا و توسعه ی دانش مهندسی کشور، اقدام به ارائه ی خدمات مشاوره در زمینه ی قراردادها با رویکرد ساخت و ساز شهری و پرو ژه های عمرانی و نیز برگزاری سمینارها و کارگاه های آموزشی در زمینه های مذکور کرده است.
 با اغتنام فرصت، از کلیه ی صاحب نظران و اساتید محترم درخواست می شود با ارسال نظرات و پیشنهادهای خود، ما را در جهت غنای هر چه بیشتر این مجموعه یاری فرمایند.
 لازم می دانم مراتب تشکر و قدردانی خود را از آقای مهندس رضا کرمی شاهنده و خانم شبنم کارپسند و آقای محمد کرمی شاهنده که در آماده سازی این اثر ما را یاری داده اند ابراز دارم.
 همچنین از جناب آقای مجی درضا زروئی، مدیر طرح کتاب زرد ساختمان، به خاطر یاری های بی دریغ ایشان در تدارک هر چه بهتر این مجموعه سپاسگزاری کنم.

 علیرضا پوراسد

مقدمه
 پیشرفت روز‌افزون صنعت ساختمان و گستردگی صنایع وابسته به آن،‌ کلیه‌ی دست‌اندرکاران اعم از کارفرما، مشاور و پیمانکار و... را ملزم می‌سازد تا در اجرای صحیح و اصولی پروژه‌های عمرانی، توجه مجدانه‌ی خود را به موارد ذیل معطوف دارند:
 نخست اینکه در ارتقای دانش و تجربه‌‌ی خویش در زمینه‌ی مسایل حقوقی مربوط به آن اهتمام ورزند؛ دیگر اینکه تلاش خویش را در غنای هر چه بیشتر اطلاعات و آگاهی خود نسبت به آشنایی با اصول فنی ساختمان و رعایت نکات ایمنی مربوط به آن به کار گیرند.
 بررسی‌ اجمالی نشان می‌دهد که اختلافات و دعاوی فراوانی در حین اجرای توافقات اولیه و به دنبال انعقاد قراردادها، مبتلا به‌ طرفین قرارداد شده و پیشرفت پروژه‌ها را به گونه‌ی قابل ملاحظه‌ای دچار وقفه ساخته و زیان‌های ناخواسته‌ی فراوانی به بار می‌آورد.
 اغلب این اختلافات، ناشی از فقدان آگاهی لازم از موارد حقوقی و فنی مربوط به این گونه امور است.
 مشاهدة موارد فوق، شرکت دانو را بر آن داشت تا مصرانه در تدارک و تدوین کتاب زرد ساختمان گام بردارد.
 کتاب زرد ساختمان مجموعه‌ای از ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی لازم‌الاجرا را در طراحی و نظارت و اجرای کلیه‌ی عملیات ساختمانی که هدف آن ایمنی و بهره‌دهی هر چه مناسب‌تر است، در بر می‌گیرد.
 آنچه این مجموعه را از سایر آثار متمایز می‌کند، انطباق کامل آن با مقررات ملی ساختمان، سازگار بودن با شرایط کشور،‌کاربردی بودن و به روز بودن مطالب آن است.
 علاوه بر این، مجموعه‌ی حاضر، مهندسین را از مراجعه به منابع متعدد و پراکنده‌ای که دسترسی به آنها اغلب با صرف وقت فراوان همراه است، بی‌نیاز می‌کند و به آنان این امکان را می‌دهد که مطالب مورد نیاز خود را در اسرع وقت تهیه و در پروژه‌های مورد نظر اعمال کنند.
 بدین منظور مجموعه‌ی حاضر، زیر نظر کمیته‌ای تخصصی، متشکل از کارشناسان مجرب و کارآزموده در زمینه‌ی مسائل فنی و حقوقی، از منابع معتبر استخراج و با دقت مضاعف درج شده است تا از حیث محتوا و حدود و دامنه‌ی کاربرد بتواند به عنوان مرجعی قابل استناد،‌ مورد استفاده‌ی اهل فن قرار گیرد.
 در همین راستا، شرکت دانو، با هدف ارتقا و توسعه‌ی دانش مهندسی کشور، اقدام به ارائه‌ی خدمات مشاوره در زمینه‌ی قراردادها با رویکرد ساخت و ساز شهری و پروژ‌ه‌های عمرانی و نیز برگزاری سمینارها و کارگاه‌های آموزشی در زمینه‌های مذکور کرده است.
 با اغتنام فرصت، از کلیه‌ی صاحب‌نظران و اساتید محترم درخواست می‌شود با ارسال نظرات و پیشنهادهای خود، ما را در جهت غنای هر چه بیشتر این مجموعه یاری فرمایند.
 لازم می‌دانم مراتب تشکر و قدردانی خود را از آقای مهندس رضا کرمی‌شاهنده و آقای محمد کرمی‌شاهنده که در آماده‌سازی این اثر ما را یاری داده‌اند ابراز دارم.
 همچنین از جناب آقای مجید‌رضا زروئی، مدیر طرح کتاب زرد ساختمان، به خاطر یاری‌های بی‌دریغ ایشان در تدارک هر چه بهتر این مجموعه سپاسگزاری کنم.

 
 علیرضا پوراسد

مقدمه‌ ناشر
 امروزه، تقریباً تمامی فعالیت‌های جدی اقتصادی در قالب قرارداد مبادله می‌شوند و از این حیث یکی از مهمترین راههای اثبات حقوق طرفین، قرارداد می‌باشد. کسانی که آشنایی اجمالی با علم حقوق دارند، می‌دانند که چگونگی نگارش و حتی انتخاب واژگان در قرارداد از چه اهمیتی برخوردار است به گو‌نه‌ای که یک کلمه می‌تواند نقش حقوقی فراوانی داشته باشد. آشنایی در واقع با انعقاد یک قرارداد اصولی می‌توان از بروز اختلاف‌های آتی جلوگیری کرد.
 از جمله قراردادهای مهمی که کاربرد وسیع و گسترده‌ای دارد قراردادهای مهندسی است.
 قراردادهای مهندسی، چون طیف گسترده‌ای از فعالیتهای مربوط به پروژه‌های عمرانی را در بر می‌گیرد دارای جایگاه ویژه‌ای است.
 مهندسان برای آگاهی و عمل به مقررات حوزه‌ی فنی و عمرانی می‌توانند به آیین‌نامه‌های ساختمانی، استانداردها و مشخصات فنی ضمیمه‌ پیمان‌ مراجعه کنند، اما نهایتاً آنچه آنان را در اجرای ضوابط مورد قبول قانون‌گذار در روابط بین کارفرما و پیمانکار یاری می‌دهد انعقاد قراردادی جامع، معتبر و منطبق بر آخرین ضوابط حقوقی است.
 یک قرارداد مهندسی باید در عین جامع بودن و رعایت نکات فنی، مسایل حقوقی را نیز در برگیرد.
 فن تنظیم قرارداد به شکل مذکور به گونه‌ای که توافقات طرفهای عقد قرارداد به طور روشن تدوین و تبیین شود در حیطه‌ی علم حقوق مهندسی است.
 کمبود منابع قابل استناد در زمینه حقوق مهندسی و همچنین استقبال کم نظیر کارفرمایان، پیمانکاران و مشاوران محترم از "کتاب جامع قراردادهای عمرانی" سبب شد تا در تداوم آثار مثبت آن کتاب در زمینه‌ی حقوق مهندسی، اشتیاق ما را در تهیه و تدوین مجموعه کتاب زرد ساختمان بیش از پیش برانگیزد.
 مجموعه کتاب زرد ساختمان در نوع خود اولین اثر جدی در زمینه‌ی حقوق مهندسی است که با دو رویکرد ساخت و ساز شهری و پروژه‌های عمرانی تدوین شده است و در برگیرنده‌ی کلیه‌ مباحث فنی، حقوقی و ایمنی در رشته‌های مختلف عمرانی است.
 کتاب زرد ساختمان یک دوره‌ی 7 جلدی است که در موضوعات ذیل تهیه و تدوین شده است:
 مناقصات، قرارداد‌های عمرانی، قوانین ساخت و ساز، قراردادهای EPC ، قراردادهای ساختمانی، قراردادهای تاسیساتی و قراردادهای مشارکت در ساخت.
 این مجموعه‌ی ارزنده با تلاش جناب آقای مهندس پوراسد با پشتوانه‌ای بیش از یک دهه سابقه مدیریت پروژه‌های عمرانی و حضور در روند انعقاد و اجرای قراردادها و مناقصات متعدد داخلی و بین‌المللی، گردآوری شده است.
 یکی از ویژگی‌های کتاب زرد ساختمان، بازنگری و کنترل مضاعف آن، توسط کمیته‌ای تخصصی متشکل از کارشناسان فنی و حقوقی مجرب شرکت دانو می‌باشد.
 در پایان لازم می‌دانم از کلیه پرسنل و همکارانی که در به ثمر رسیدن این اثر ما را یاری داده‌اند کمال تشکر و قدر‌دانی خویش را ابراز دارم. امید است که این مجموعه، گامی هر چند کوتاه در ارتقای دانش حقوق مهندسی کشور به شمار آید.

 
 مدیر مسئول انتشارات فدک ایساتیس

فهرست مطالب

فصل 1

شرایط عمومی و خصوصی پیمان      11

فصل 2

قرارداد مترمربعی زیربنا       85

فصل 3

قرارداد طرح و ساخت        103

فصل 4

قرارداد مدیریت طرح         243