مقدمه مؤلفان
امروزه نظام آموزشي كشور به مدرسهاي نياز دارد كه با بهرهگيري از فناوري اطلاعات و ارتباطات، امکان يادگيري پيوسته را فراهم نموده و فرصتهاي نويني را در اختيار افراد براي تجربه زندگي در جامعه اطلاعاتي قرار دهد، به گونهاي كه اين فناوري نه به عنوان ابزار، بلکه در قالب زيرساخت توانمندساز براي تعليم و آموزش حرفهاي محسوب شود. دنياي قرن بيست و يکم در واقع دنياي برتري فناوري نوين اطلاعات و دنياي شتابندگي تاريخ به لحاظ تغييرات و تکثرات شتاب آميز علمي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي خواهد بود.
همچنين مسئله کيفيت آموزش و اثربخشي نظامهاي آموزشي از مهمترين دغدغههاي نظامهاي آموزشي و دست اندرکاران و تصميم سازان و تصميمگيران امر توسعه در هر کشوري است. فناوري اطلاعات و ارتباطات اين ادعا و بلکه توان را دارد که طي يک برنامه مدون و با تغيير در ساختار و روشهاي آموزش از هزينهها بکاهد و کيفيت را افزايش دهد و محصولات نظامهاي آموزشي را با نيازهاي جامعه هماهنگ و منطبق نمايد و در جهت کاربردي نمودن آموزش قدم بردارد (صالحي اميري و حيدري زاده،1386). نوآوري در روشهاي تدريس و استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات در مدارس موجب توسعه يادگيري مشارکتي دانش آموزان، تقويت روحيه جستجوگري و پژوهش، کاربردي كردن آموزش، فراهم كردن زمينه آموزش و يادگيري مادامالعمر ميشود.به عبارت ديگر، نياز کاربران در عصر کنوني تنها دسترسي به اطلاعات نيست، بلکه سرعت و سهولت دسترسي به اطلاعات يکي از دلايلي است که امروزه کاربرد فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي را افزايش داده است و نياز روز افزون به آن را آشکار ميسازد. امروزه نه تنها مجلات بيشماري در قالب الکترونيکي در کنار نسخه چاپي خود منتشر ميشوند، بلکه کتابهاي بسياري در موضوعهاي گوناگون به قالب الکترونيکي درآمدهاند (فهيميفر، 1388).يکي از موارد مهم و پايهاي، فناوري اطلاعات و ارتباطات است که به عنوان يک رويکرد نوين و نافذ در مراکز آموزشي مورد استقبال قرار گرفته است البته فناوري اطلاعات و ارتباطات اين ادعا و بلکه توان را دارد که طي يک برنامه مدون و با تغيير در ساختار و شيوههاي آموزش و الکترونيکي کردن محتوا از هزينهها بکاهد و کيفيت را افزايش و محصولات نظامهاي آموزشي را با نيازهاي جامعه هماهنگ و منطبق نمايد و در جهت کاربردي نمودن آموزش گامهاي اساسي بردارد و ميتوان با صراحت و جديت گفت حوزه محتوايي در مراکز آموزشي را هدف قرار داده است. بنابراين بسيار مهم ميباشد که از اسناد کاغذي به سوي محتواي الکترونيکي حرکت نماييم. يکي از موارد مهم و پايهاي در اين خصوص محتوايي است که در مراکز آموزشي مورد استفاده قرار ميگيرد. در واقع، هدف اصلي از به وجود آمدن کتاب الکترونيکي غلبه بر محدوديتهايي است که کتابهاي چاپي با آن مواجهاند. خصوصيت اصلي کتاب الکترونيک، ماهيت پويا، تعاملي و انعطافپذيري آن است که ميتواند به شکلها و فرمتهاي گوناگون و در زمان و مکاني قابل دسترس و عرضه باشد (Hawkinz, 2001).بر اساس آنچه رخ داده و تحولات عظيميکه در حوزه محتوا به وقوع پيوسته ، الکترونيکي شدن اين محتوا ميباشد. بنابراين ضرورت روز ايجاب ميکند که از اسناد کاغذي به سوي محتواي الکترونيکي حرکت کنيم. پايه ايجاد و پيادهسازي محتوا در بستر الکترونيکي، آموزش نيروهاي فعال در حوزه فناوري و محتوا سازي ميباشد. دانشگاهها گامهاي نخست را برداشته و با تغيير واحدهاي درسي و سرفصلها و برگزاري کارگاهها و سمينارها آموزش توليد محتوا را شروع کردند. در نظام آموزشي کشور نيز با اجراي دورههاي توليد محتوا و کارگاههاي مرتبط با اين زمينه، آموزش معلمان و دبيران شروع شد (عباسي و بادله ،93). اما آنچه که به عنوان مشکل اساسي چه در دانشگاهها و چه در مدارس ديده ميشود ، عدم وجود منبع جامع و کامل پاسخگوي نياز دانشجويان و معلمان ميباشد. اگر منبعي هم وجود دارد بيشتر جنبه تک بُعدي بوده و کمتر به مباني آموزشي و تکنولوژي آموزشي پرداخته است . همين عامل ، مؤلفان را بر آن داشت تا نسبت به تأليف چنين منبعي اقدام نمايند.
بر اساس نيازي که در اين زمينه احساس ميشد اقدام بــه تأليف کتابي با عنــوان " اصول و روش توليد کتابهاي الکترونيکي چندرسانهاي با رويكرد آموزشي" نمودهايم. اين کتاب 2 بخش و بخش اول 4 فصل اول آن به مباحث تئـــوري ميپردازد. در بخش دوم 5 فصل روش توليد نرمافزار آموزشي توضيح داده شده است. در ادامه بحث، ابــــزارها و نرمافزارهاي به کار گرفته شده براي توليد رسانه مربوطه نام برده شده، قابل ذکر است از آنجاييکه توضيح نرمافزارها به صورت نوشتاري بيان گرديد سعي شده است به صورت کاملاً عملياتي و کاربردي در قالب مثالهاي متنوع تشريح ميشود . جهت جلوگيري از تکرار مطالب و طولاني شدن کتاب از ارائه استانداردهاي توليد نرمافزارهاي چند رسانهاي در اين کتاب خودداري شده است و از مخاطبين محترم درخواست ميشود به کتاب توليد محتواي الکترونيکي (نرمافزار آموزشي) - استانداردها، ابزارها و نرمافزارها - نوشته عباسي و بادله نشر ديباگران تهران مراجعه فرمايند. اين کتاب ميتواند به عنوان منبع درسي واحدهاي توليد برنامه آموزشي دوره کارشناسي رشته تکنولوژي آموزشي، توليد برنامههاي کامپيوتري دوره کارشناسي ارشد رشته تکنولوژي آموزشي، کاربرد نرمافزارهاي رايانهاي، کاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات در آموزش براي کليه رشتههاي آموزشي دورههاي کارشناسي پيوسته و ناپيوسته دانشگاه فرهنگيان ، کليه رشتههاي مرتبط با حوزه تعليم و تربيت که واحدهاي مشابه دارند، مورد استفاده قرار گيرد.
همچنين علاقمندان به انتشار نشريات الکترونيکي، معلمان و دبيران محترم در دورههاي توليد محتوا يا دورههاي مشابه و کليه علاقمنداني که در مسير توليد نرمافزار آموزشي، کتاب و نشريه الکترونيکي گام بر ميدارند ، ميتوانند از اين کتاب استفاده نمايند.
در پايان ضمن تقدير و تشکر از تمامي صاحبنظران اساتيد ، معلمان و دانشجويان محترم که ياريگر ما بودهاند ، پذيراي انتقادات و پيشنهادات شما بزرگواران در جهت اصلاح و بهبود اين کتاب هستيم.
خدا را هزاران مرتبه حمد و سپاس كه اين توفيق را ارزاني داشت تا بتوانيم در راستاي رفع مشكلي از مشكلات دانشجويان عزيز اين مرز و بوم و ارتقاي دانش كشاورزي و حفاظت از منابع طبيعي گران بهاي اين ديار كهن، قدمي بسيار كوچك برداريم. به علت گستردگي و تنوع بسيار زياد كتابهاي درسي و آموزشي در زمينه فيزيك و حفاظت خاك براي رشته تحصيلي خاكشناسي يا همان علوم خاك بر آن شديم تا با جمعآوري و دستهبندي مطالب از چندين كتاب و جزوات مختلف مجموعهاي مفيد و قابل استفاده براي متقاضيان ادامه تحصيل در مقطع كارشناسي ارشد و دكتراي علوم خاك گردآوري كنيم.
كتاب حاضر مشتمل بر ده فصل است كه در پايان هر فصل پرسشهاي چهارگزينهاي كنكور پنج سال اخير كارشناسي ارشد علوم خاك گنجانده شده و در فصل آخر نيز سؤالات دكتراي گرايش فيزيك و حفاظت خاك آورده شده است.
در اين جا لازم ميدانم از كليه دوستان و همكاراني كه ما را در تمام مراحل تهيه اين كتاب ياري كردهاند، تشكر نماييم. بيشك اين اثر نيز همانند تمام آثار عاري از اشكال نيست، لذا به منظور رفع نواقص و اشتباهات كتاب از كليه دانشپژوهان گرامي خواهشمنديم با انتقادات و پيشنهادات خود، ما را در بهبود اين مجموعه ياري دهند.
عليرضا بادله
سيده اعظم مدللكار
حامد عباسي
Alirez.badeleh@gmail.com
a.modallalkar@yahoo.com
hamed.abbasi2202