ديباچه
آهنگ شتابان توسعه پيشرفته کشور نيازمند جامعه اي سالم در جوار محيطي عاري از آلودگي است بر طبق اين اساس جهت حفظ سلامت و تندرستي، دستيابي به تعادل ميان محيط زيست، جامعه و اقتصاد به منظور جلوگيري از وارد شدن آسيب به نسل‌هاي آينده از جمله تعهدات قانوني و انساني مديران ارشد مي باشد.
امروزه در سطح بين‌المللي رويکرد پيشگيرانه کنشي (proactive) در حوزه محيط زيست گسترش يافته و همين امر موجب توسعه استانداردهاي بين‌المللي از جمله ISO 14001:2015 سيستم (مديريت زيست‌محيطي) مي‌باشد، شده است.
همچنین افزايش روزمره آلودگي در سطح کشور منجر به تدوين قوانين سختگيرانه و نيز فشار مضاعف جهت کاهش آلودگي صنايع، مراکز خدماتي، گردشگري و ... با استفاده از مطالب مندرج در اين سیستم مدیریتی گرديده است، در نهایت هدف از تدوين ISO 14001:2015 ارائه قوانين و مقررات کلي در خصوص حفاظت از محيط زيست و پاسخ به شرايط زيست محيطي و تغييرات محيطي پيش آمده مي باشد.
اینجانب بعنوان مدیرعامل شرکت ايمن پرتو ايرانيان در راستاي خدمت به جامعه، اقدام به ترجمه و تهیه این استاندارد بین‌المللی نموده‌ام و اميدوارم با استقرار سيستم‌هاي مديريتي گامي نو در جهت حفظ و صيانت از محيط‌زيست در راستای توسعه پایدار برداشته شود.
غلامرضا غفوري افشاري
رئيس هيئت مديره و مديرعامل
شرکت ايمن پرتو ايرانيان
پیش‌گفتار
سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) اتحادیه جهانی نهادهای ملی استاندارد کشورهای مختلف (سازماندهی عضو ISO) می‌باشد. کار تهیه استانداردهای جهانی معمولاً از طریق کمیته‌های فنی آن صورت می‌پذیرد. هر یک از نهادهای عضو، در صورت علاقه به موضوعی که یک کمیته‌ش برای آن تشکیل شده، حق دارند که در آن کمیته نماینده داشته باشند. سازما‌ن‌های بین‌المللی، دولتی و غیردولتی نیز در همکاری با سازمان بین‌المللی استانداردو در این فعالیت مشارکت دارند. ISO در خصوص کلیه موضوعات استانداردهای الکترونیکی، همکاری نزدیکی با کمیسیون جهانی الکتروتکنیک (IEc) دارد.
روش‌های اجرایی مورد استفاده در تدوین این سند و آن‌هایی که برای نگهداری آن در آینده استفاده شده‌اند، در بخش 1 مقررات ISO/IEc تشریح شده‌اند، به‌طور ویژه، معیارهای مختلف تأیید مورد نیاز، برای انواع مختلف اسناد ISO باید مدنظر قرار گیرند. پیش‌نویس این سند مطابق قواعد ویراستاری بخش 2 مقررات ISO/IEc تهیه شده است.
(ر.ک www.iso.org/divectives)
باید توجه کرد که ممکن است برخی قسمت‌های این سند مشمول حق تکثیر باشند. ISO نباید مسئول شناسایی این‌گونه بخش‌ها به صورت کلی و یا جزیی در نظر گرفته شود. جزئیات هرگونه حق امتیاز شناسایی شده در طی تدوین این سند در مقدمه و یا در فهرست حق ثبت‌های اظهار شده دریافت شده ISO موجود است (ر.ک www.iso.org/Parents) هرگونه نام تجاری مورد استفاده در این سند به منزله اطلاعاتی جهت راحتی کاربران است و نه تأیید آن‌ها.
برای شرح معنی واژه‌گان و اصطلاحات خاص ISO در خصوص ارزیابی انطباق و همچنین }کسب{ اطلاعات راجع‌به تبعیت ISO از اصول سازمان تجارت جهانی (WTO) در موانع فنی تجارت (TBT) به آدرس ذیل مراجعه نمایید.
www.iso.org/iso/for woed.html
فهرست مطالب
مقدمه
0.1 تاریخچه 2
0.2 هدف سیستم مدیریت زیست‌محیطی 2
0.3 عوامل موفقیت 6
0.4 مدل طرح‌ریزی- اجرا- بررسی- اقدام 8
0.5 محتوای این استاندارد بین‌المللی 10
1 دامنه‌ی کاربرد 16
2 استاندارد مرجع 18
3 واژگان و تعاریف 18
3.1 واژگان مرتبط با سازمان و رهبری 18
۳.۲ واژگان مرتبط با طرح‌ریزی 22
۳.۳ واژگان مرتبط با پشتیبانی و عملیات 30
۳.۴ واژگان مرتبط با ارزیابی عملکرد و بهبود 34
4 بافت سازمان 40
۴.۱ درک سازمان و بافت آن 40
۴.۲ درک نیازها و انتظارات طرف‌های ذینفع 42
۴.۳ تعیین دامنه کاربرد سیستم مدیریت زیست‌محیطی 42
۴.۴ سیستم مدیریت زیست‌محیطی 44
5 رهبری 44
۵.۱ رهبری و تعهد 44
۵.۲ خط‌مشی زیست‌محیطی 48
۵.۳ نقش‌ها، مسئولیت‌ها و اختیارات سازمانی 50
6 طرح‌ریزی 50
۶.۱ اقدامات برای پرداختنی به ریسک‌ها و فرصت‌ها 50
۶.۲ اهداف زیست‌محیطی و طرح‌ریزی جهت دستیابی 58
7 پشتیبانی 60
۷.۱ منابع 60
۷.۲ صلاحیت 60
۷.۳ آگاهی 62
۷.۴ اطلاع‌رسانی 64
۷.۵ اطلاعات مدون 66
8 عملیات 70
۸.۱ طرح‌ریزی عملیات و کنترل 70
۸.۲ آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری 74
9 ارزیابی عملکرد 76
۹.۱ پایش اندازه‌گیری تحلیل و ارزیابی 76
۹.۲ ممیزی داخلی 78
۹.۳ بازنگری مدیریت 80
10 بهبود 84
۱۰.۱ کلیات 70
۱۰.۲ عدم انطباق و اقدام اصلاحی 84
۱۰.۳ بهبود مداوم 86
پیوست الف (برای اطلاع) راهنمای برای استفاده از این استاندارد بین‌المللی 88
الف.۱ کلیات 88
الف.۲ توضیح ساختار و واژه‌شناسی 92
الف.۳ توضیح مفاهیم 92
الف.۴ بافت سازمان 100
الف.۵ رهبری 110
الف.۶ طرح‌ریزی 114
الف.۷ پشتیبانی 136
الف.۸ عملیات 144
الف.۹ ارزیابی عملکرد 152
الف. 10 بهبود 160
پیوست ب (جهت اطلاع) مقایسه‌ی میان ISO14001:2015 و ISO14001:2004 162
