کتاب HSE در کارگاه‌های ساختمانی و پروژه های عمرانی اثر حامد خانجانی

توضیحاتی درباره کتاب HSE در کارگاه‌های ساختمانی و پروژه‌های عمرانی:

قسمتی از مقدمه کتاب:

♦ اهمیت صنعت ساختمان نسبت به سایر صنایع چیست؟

در میان صنایع مختلف، صنعت ساختمان به دلیل خصوصیاتی چون برخورداری از سهم ۳۰ تا ۴۰ درصدی از سرمایه‌‌‌‌‌گذاری ملی و ایجاد اشتغال حدود ۱۳ درصد، نقش و جایگاه ویژه‌‌‌‌‌ای در اقتصاد کشور دارد. اما این صنعت متناسب با رشد جمعیت شهرها، توسعه نیافته است.

♦ ساخت و ساز های سنتی در ایران علی‌رغم پیشرفتها در این عرصه…

روش‌‌‌‌‌های غالب در ساخت‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌سازهای کشور علی‌‌‌‌‌رغم تحولات جهانی و پیشرفت‌‌‌‌‌های فن‌‌‌‌‌آورانه در این عرصه، به صورت سنتی و یا با فن‌‌‌‌‌آوری‌‌‌‌‌های تاریخ گذشته انجام می‌‌‌‌‌شود. علی‌‌‌‌‌رغم تصریحات قانونی و وجود مراکزی برای آموزش و تعیین صلاحیت کارگران ساختمانی، اکثر کارگران شاغل در صنعت ساختمان را کارگران فصلی فاقد صلاحیت و یا مهاجران غیر قانونی از کشورهای همسایه تشکیل می‌‌‌‌‌دهند.

در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان علی‌‌‌‌‌رغم الزام ساخت‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌ساز توسط مجریان دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت راه و شهرسازی، این مهم توسط مالکان و یا افرادی به صرف تامین سرمایه ساخت و بدون هیچگونه صلاحیتی در زمینه اجرای ساختمان انجام می‌‌‌‌‌شود.

♦ ساخت و ساز سنتی و مشکلات ناشی از آن…

این مشکلات وقتی در کنار شرایط کلی ساخت‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌ساز که در دل شهرها و در مجاورت محل زندگی شهروندان انجام می­شود، قرار می‌‌‌‌‌گیرد مخاطرات متعددی را متوجه افراد شاغل در کارگاه‌‌‌‌‌های ساختمانی و اشخاص ثالث می‌‌‌‌‌کند. حوادث در کارگاه‌‌‌‌‌های ساختمانی علاوه بر اینکه خسارت‌‌‌‌‌های مستقیم و غیر مستقیم فراوانی در روند کار ایجاد می‌‌‌‌‌کنند آثار سوء اجتماعی نیز به همراه دارند. طبق آمار ۴۵ درصد حوادث حین کار کشور در سال­های اخیر در کارگاه­های ساختمانی رخ داده است.

بیماری‌های شغلی عارضه دیگری است که در محیط‌‌‌‌‌های کارگاهی وجود دارد اما به این دلیل که در بازه زمانی بلند مدت اتفاق می‌‌‌‌‌افتد، کمتر از حوادث کار مورد توجه قرار می­گیرد. این در حالی است که بیماری‌‌‌‌‌های شغلی ۶ برابر بیش از حوادث حین کار عامل مرگ کارگران می‌شود.

همچنین وجود آلودگی‌‌‌‌‌ها و مخاطرات زیست محیطی صنعت ساختمان از جمله اتلاف انرژی و آلودگی‌‌‌‌‌های مختلف، لزوم توجه به حفاظت محیط زیست در کارگاه‌‌‌‌‌های ساختمانی را پیش می‌‌‌‌‌آورد.

♦واژه HSE (بهداشت ایمنی و محیط زیست) در طرح‌های عمرانی…

در طرح‌‌‌‌‌های عمرانی به دلیل حضور دستگاه‌‌‌‌‌های دولتی و عمومی به عنوان کارفرما اصول و الزامات ایمنی، بهداشت کار و محیط زیست کارگاه تا حدود زیادی رعایت می‌‌‌‌‌شود، اما در ساخت‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌سازهای بخش خصوصی کمتر این مهم مورد توجه است. خصوصاً در ساختمان‌‌‌‌‌سازی‌‌‌‌‌های با متراژ کم و تا ۱۵۰۰ مترمربع که حدود ۷۰ درصد ساخت‌‌‌‌‌وسازها را تشکیل می‌‌‌‌‌دهد. طبق آمار ۹۰ درصد حوادث ناشی از کار در کارگاه‌‌‌‌‌های کوچک مقیاس رخ می‌‌‌‌‌دهد.

در راستای توجه متخصصان حوزه ایمنی، بهداشت کار و حفاظت محیط زیست به صنایع مختلف طی سالیان اخیر، کتاب HSE در کارگاه‌های ساختمانی و پروژه‌های عمرانی تلاش دارد گامی در جهت حفظ سرمایه‌‌‌‌‌های انسانی و طبیعی در کارگاه‌‌‌‌‌های ساختمانی بردارد.

فصول کتاب :

• فصل اول : ضمن ارائه مفاهیم مرتبط با مسئولیت، سازمان‌‌‌‌‌ها و عوامل مسئول در ساخت‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌ساز مورد بررسی قرار می‌‌‌‌‌گیرد.
• فصل دوم : آمار و تعاریف مرتبط با حوادث ناشی از کار و انواع خسارت‌‌‌‌‌ها ارائه می‌‌‌‌‌شود.
• فصل سوم : فرهنگ HSE مورد بحث است.
• فصل چهارم : مسئولیت هر یک از عوامل اجرایی در تامین ایمنی، بهداشت کار و محیط زیست کارگاه به تفکیک و تفصیل ارائه می‌‌‌‌‌شود.
• فصل پنجم : به مفاهیم مدیریت و ارزیابی ریسک پرداخته می‌‌‌‌‌شود.
• فصل ششم : اهمیت ساماندهی محیط کارگاه در ارتقای ایمنی مورد تاکید است.
• فصل های هفتم تا سیزدهم : الزامات و دستورالعمل‌‌‌‌‌های ایمنی کارگاه ارائه می‌‌‌‌‌شود.
• فصل های چهاردهم تا شانزدهم : به بهداشت کار، بیماری‌‌‌‌‌های ناشی از کار و کمک‌‌‌‌‌های اولیه پرداخته می‌‌‌‌‌شود؛ موارد بسیار مهمی که تاکنون در ساخت‌‌‌‌‌سازهای شهری کمتر مورد توجه بوده است در این فصول مورد طرح و تفصیل قرار می‌‌‌‌‌گیرد.
• فصل هفدهم : الزامات زیست محیطی در کارگاه‌‌‌‌‌های ساختمانی مورد تاکید است. مساله بسیار مهمی که نیازمند توجه زیاد دست‌‌‌‌‌اندرکاران صنعت ساختمان به ویژه در بخش خصوصی است.
• فصل هجدهم : گزیده‌‌‌‌‌ای از قوانین و مقررات مرتبط با موضوع کتاب ارائه شده است.
• فصل نوزدهم : تعداد ۲۵ چک‌‌‌‌‌لیست مجزا با حدود ۶۰۰ مورد قابل ارزیابی در ایمنی، بهداشت کار و محیط زیست کارگاه‌‌‌‌‌های ساختمانی ارائه شده است.
• فصل بیستم : مواردی از حوادث ساختمانی بررسی و تحلیل شده، در قالب درس‌‌‌‌‌آموخته بیان می‌‌‌‌‌شود.