در کتاب حاضر سعی شده مباحث دروس نقشه برداری1, نقشه‌برداری 2 و تکنیک‌های پیشرفته نقشه‌برداری مطابق با سرفصل‌های ارائه شده در تقویم آموزشی دانشگاه‌های کشور به طور کامل پوشش داده شود.
مباحث با دیدگاهی نو به همراه مثالهای کاربردی مطابق با آخرین ویرایش‌ها مورد بررسی قرار گیرد. همچنین در فصول آخر کتاب سرفصل درس تکنیک‌های پیشرفته نقشه‌برداری در قالب آموزش دوربین توتال استیشن و نرم‌افزار Civil3d در پروژه‌های نقشه‌برداری به طور کابردی تشریح شده است. در تالیف این کتاب تلاش شده است که از تمام منابع مطرح در درس نقشه‌برداری عمومی استفاده شود.
فهرست مطالب
پيشگفتار
فصل اول / تاريخچه، كليات و مفاهيم
مقدمه
1ـ1ـ تاريخچه نقشهبرداري در جهان
1ـ2ـ تاريخچه نقشهبرداري در ايران
1ـ3ـ تعريف نقشهبرداري
1ـ4ـ تعريف نقشه
1ـ5 ـ تعريف مقياس
1ـ6ـ انواع مقياس
1ـ6ـ1ـ مقياس عددي (مقياس ساده)
1ـ6ـ2ـ مقياس مركب
1ـ6ـ3ـ مقياس توصيفي
1ـ6ـ4ـ مقياس خطي يا ترسيمي
1ـ7ـ دسته‌بندي نقشه‌ها
1ـ7ـ1ـ دسته‌بندي براساس مقياس
1ـ7ـ1ـ1ـ نقشه‌هاي خيلي بزرگ مقياس
1ـ7ـ1ـ2ـ نقشه‌هاي بزرگ مقياس
1ـ7ـ1ـ3ـ نقشه‌هاي متوسط مقياس
1ـ7ـ1ـ4ـ نقشه‌هاي كوچك مقياس
1ـ7ـ1ـ5ـ نقشه‌هاي خيلي كوچك مقياس
1ـ7ـ2ـ دسته‌بندي براساس محتوا
1ـ7ـ2ـ1ـ نقشه‌هاي عمومي
1ـ7ـ2ـ1ـ1ـ نقشه توپوگرافي
1ـ7ـ2ـ1ـ2ـ نقشه پلانوگرافيك
1ـ7ـ2ـ1ـ3ـ نقشه‌ي قاره‌ها و يا كشورها
1ـ7ـ2ـ1ـ4ـ نقشه جهاني با موضوعات عمومي
1ـ7ـ2ـ2ـ نقشه‌هاي موضوعي
1ـ7ـ2ـ2ـ1ـ چارت يا نقشه‌هاي ناوبري هوايي و دريايي
1ـ7ـ2ـ2ـ2ـ نقشه‌هاي با موضوع ويژه
1ـ7ـ2ـ2ـ3ـ نقشه‌هاي ثبت املاك يا كاداستر
1ـ7ـ2ـ2ـ4ـ نقشه‌هاي آماري
1ـ8ـ نقشهبرداري مسطحاتي و نقشهبرداري ژئودتيك
1ـ9 ـ شاخه‌هاي نقشهبرداري
1ـ9 ـ1ـ ژئودزي
1ـ9ـ2ـ نقشهبرداري مسطحاتي يا پلاني‌متري
1ـ9ـ3ـ نقشهبرداري توپوگرافي
1ـ9ـ4ـ نقشهبرداري مسير
1ـ9ـ5ـ نقشهبرداري زيرزميني (معدني)
1ـ9ـ6ـ نقشهبرداري ثبتي (كاداستر)
1ـ9ـ7ـ نقشهبرداري ساختماني (كارگاهي)
1ـ9ـ8 ـ نقشه برداري هوايي (فتوگرامتري)
1ـ9ـ9ـ كارتوگرافي
1ـ9ـ10ـ سامانه‌هاي اطلاعات مكاني
1ـ9ـ11ـ سنجش از دور
1ـ10ـ علائم قراردادي نقشه
1ـ10ـ1ـ علائم قراردادي نقطه‌اي
1ـ10ـ2ـ علائم قراردادي خطي
1ـ10ـ3ـ علايم سطحي
فصل دوم / مروري بر مفاهيم ديتوم و سيستم‌هاي تصوير
مقدمه
2ـ1ـ شكل و ابعاد زمين
2ـ2ـ ژئوئيد (ديتوم ارتفاعي)
2ـ3ـ بيضوي مرجع (ديتوم مسطحاتي)
2ـ4ـ سيستم‌هاي تصوير
2ـ4ـ1ـ سيستم‌هاي تصوير متشابه
2ـ4ـ1ـ1ـ سيستم تصوير مركاتور
2ـ4ـ1ـ2ـ سيستم تصوير مركاتور معكوس (TM)
2ـ4ـ1ـ3ـ سيستم تصوير مركاتور معكوس جهاني (UTM)
فصل سوم / نظريه خطاها
مقدمه
3ـ1ـ فرآيندهاي قطعي و اتفاقي
3ـ2ـ مفهوم اندازه‌گيري و خطا
3ـ3ـ انواع خطاها
3ـ3ـ1ـ خطاهاي بزرگ يا فاحش
3ـ3ـ2ـ خطاي سيستماتيك (تدريجي)
3ـ3ـ3ـ خطاي اتفاقي
3ـ4ـ منحني نمايش خطاهاي اتفاقي (منحني زنگوله‌اي گوس)
3ـ5ـ انواع خطاهاي اتفاقي
3ـ5ـ1ـ خطاهاي احتمالي
3ـ5ـ2ـ خطاي ماكزيمم
3ـ5ـ3ـ خطاي متوسط حسابي
3ـ5ـ4ـ خطاي متوسط هندسي
3ـ6ـ روابط خطاهاي اتفاقي با هم
3ـ7 ـ رابطه بين خطاي ظاهري و خطاي حقيقي
3ـ8ـ محاسبه خطاي معيار در اندازه‌گيري‌هاي غيرمستقيم
3ـ8ـ1ـ حالت كلي
3ـ8ـ2ـ حالت‌هاي خاص
3ـ8ـ2ـ1ـ خطاي مجموع
3ـ8ـ2ـ2ـ خطاي تفاضل
3ـ8ـ2ـ3ـ خطاي حاصل ضرب
3ـ8ـ2ـ4ـ خطاي خارج قسمت
3ـ9ـ خطاي مطلق و خطاي نسبي
3ـ10ـ مجموعه سؤالات تركيبي و حل شده
3ـ11ـ ارقام معني‌دار و گرد كردن اعداد
فصل چهارم / فاصله‌سنجي (اندازه‌گيري فاصله)
مقدمه
4ـ1ـ فاصله سنجي به روش‌هاي مستقيم
4ـ1ـ1ـ قدم
4ـ1ـ2ـ چرخ غلطان
4ـ1ـ3ـ زنجير مساحي
4ـ1ـ4ـ نوار پارچه‌اي يا پلاستيكي
4ـ1ـ5 ـ نوار فلزي
4ـ1ـ6ـ اصول متركشي
4ـ1ـ7ـ خطاها در متركشي
4ـ1ـ7ـ1ـ خطاي دستگاهي
4ـ1ـ7ـ2ـ خطاهاي طبيعي
4ـ1ـ7ـ2ـ1ـ خطاي درجه حرارت
4ـ1ـ7ـ2ـ2ـ خطاي شنت (خطاي مكانه)
4ـ1ـ7ـ3ـ خطاهاي انساني
4ـ1ـ7ـ3ـ1ـ خطاهاي تدريجي انساني
4ـ1ـ7ـ4ـ خطاهاي اتفاقي
4ـ1ـ7ـ5ـ تصحيح تبديل به سطح متوسط دريا (سطح مقايسه)
4ـ2ـ فاصله‌سنجي به روش‌هاي غيرمستقيم
4ـ2ـ1ـ فاصله‌يابي با دستگاه‌هاي اپتيكي
4ـ2ـ1ـ1ـ روش استاديمتري (تاكئومتري)
4ـ2ـ1ـ1ـ1ـ دستگاه‌هاي آنالاتيك
4ـ2ـ1ـ1ـ2ـ قراولروي‌هاي غيرافقي
4ـ2ـ1ـ1ـ3ـ تاكئومترهاي تبديل افق‌كننده
4ـ2ـ1ـ1ـ4ـ بررسي خطاها در فاصله‌يابي استاديمتري
4ـ2ـ1ـ2ـ فاصله‌يابي به روش پارالاكتيك يا ساب‌تنس
4ـ2ـ1ـ2ـ1ـ بررسي خطاها در فاصله‌يابي پارالاكتيك
4ـ2ـ2ـ فاصله‌يابي با دستگاه‌هاي الكترونيكي
4ـ2ـ2ـ1ـ انواع دستگاه‌هاي فاصله‌ياب الكترونيكي
4ـ2ـ2ـ2ـ دقت دستگاه‌هاي طولياب الكترونيكي EDM
4ـ2ـ2ـ3ـ خطاهاي موجود در فاصله‌يابي الكترونيكي و روش‌هاي يافتن آن
4ـ2ـ2ـ3ـ1ـ3ـ خطاي دوره‌اي
4ـ2ـ3ـ محاسباتي
فصل پنجم / ترازيابي
مقدمه
5ـ1ـ تعاريف مهم در ترازيابي
5ـ1ـ1ـ سطح تراز يا ديتوم
5ـ1ـ2ـ ديتوم ارتفاعات
5ـ1ـ3ـ خط تراز
5ـ1ـ4ـ خط افق
5ـ1ـ5ـ صفحه افق
5ـ1ـ6 ـ خط قائم
5ـ1ـ7ـ صفحه قائم
5ـ1ـ8 ـ ارتفاع يك نقطه
5ـ1ـ9ـ نقطه ارتفاعي
5ـ1ـ10ـ اختلاف ارتفاع دو نقطه
5ـ1ـ11ـ ارتفاع دستگاه
5ـ1ـ12ـ بنچ مارك و انواع آن
5ـ1ـ12ـ1ـ بنچ مارك ژئودزي
5ـ1ـ12ـ2ـ بنچ مارك دائمي
5ـ1ـ12ـ3ـ بنچ مارك‌هاي اختياري
5ـ1ـ12ـ4ـ بنچ مارك‌هاي موقتي
5ـ2ـ شبكه‌هاي اصلي و فرعي ترازيابي
5ـ3ـ روش‌هاي مختلف ترازيابي
5ـ3ـ1ـ ترازيابي هيدرواستاتيكي
5ـ3ـ2ـ ترازيابي بارومتري (فشارسنجي)
5ـ3ـ3ـ ترازيابي مثلثاتي (ترازيابي غيرمستقيم)
5ـ3ـ4ـ ترازيابي به كمك تئودليت
5ـ3ـ5ـ ترازيابي به كمك ترازياب‌هاي الكترونيكي
5ـ3ـ6ـ ترازيابي به كمك عكس‌هاي هوايي
5ـ3ـ7ـ ترازيابي هندسي (ترزايابي مستقيم)
5ـ4ـ ساختمان دستگاه ترازياب يانيو (واژه فرانسوي دستگاه ترازياب است كه در ميان اهل فن از معادل انگليسي آن بيشتر رايج است)
5ـ4ـ1ـ تلسكوپ
5ـ4ـ2ـ محور كليماسيون يا محور ديدگاني
5ـ4ـ3ـ ترازها
5ـ4ـ3ـ1ـ تراز كروي (يا دايره‌اي)
5ـ4ـ3ـ2ـ تراز استوانه‌اي (يا لوله‌اي)
5ـ4ـ3ـ3ـ تراز انطباقي (يا لوبيايي)
5ـ4ـ3ـ4ـ تراز خودكار
5ـ5 ـ تراز كردن دستگاه‌هاي ترازياب
5ـ5ـ1ـ تراز كردن تراز كروي
5ـ5ـ2ـ تراز كردن تراز استوانه‌اي
5ـ5ـ3ـ تراز كردن تراز لوبيايي
5ـ6 ـ حساسيت تراز
5ـ6ـ1ـ روش ساده براي تعيين حساسيت تراز
5ـ7ـ خصوصيات يك ترازياب سالم
5ـ8 ـ شاخص
5ـ9ـ روش‌هاي كار در ترازياب هندسي
5ـ9ـ1ـ ترازيابي ساده
5ـ9ـ1ـ1ـ روش ارتفاع دوربين
5ـ9ـ1ـ2ـ روش فراز و نشيب
5ـ9ـ2ـ شيوه پيمايشي يا خطي يا تدريجي
5ـ9ـ3ـ ترازيابي شعاعي
5ـ9ـ4ـ شيوه تركيبي
5ـ9ـ5ـ ترازيابي متقابل
5ـ10ـ ترازيابي دقيق
5ـ10ـ1ـ دستگاه ترازياب دقيق
5ـ10ـ2ـ شاخص مورد استفاده در ترازيابي دقيق
5ـ10ـ3ـ وسايل ديگر مو رد استفاده در ترازيابي دقيق
5ـ10ـ3ـ1ـ چتر مخصوص
5ـ10ـ3ـ2ـ سكل
5ـ11ـ خطاها در ترازيابي هندسي
5ـ11ـ1ـ خطاهاي دستگاهي
5ـ11ـ1ـ1ـ خطاي كليماسيون و روش‌هاي رفع آن
5ـ11ـ1ـ2ـ خطاي صفر يا مبناي شاخص
5ـ11ـ1ـ3ـ خطاي تقسيمات شاخص
5ـ11ـ2ـ خطاهاي طبيعي
5ـ11ـ2ـ1ـ خطاي كرويت
5ـ11ـ2ـ2ـ خطاي انكسار
5ـ11ـ3ـ خطاهاي انساني
5ـ12ـ اشتباهات در ترازيابي
5ـ13ـ كنترل عمليات در ترازيابي هندسي
5ـ13ـ1ـ كنترل عمليات ترازيابي به روش رفت و برگشت
5ـ13ـ2ـ كنترل عمليات ترازيابي به كمك دو نقطه ثابت ارتفاع‌دار
5ـ14ـ روش‌هاي سرشكني خطاها در ترازيابي هندسي
5ـ15ـ حداكثر مقدار خطاي مجاز در ترازيابي هندسي
فصل ششم / زاويه‌يابي
مقدمه
6ـ1ـ تعريف زاويه افقي
6ـ2ـ تعريف زاويه قائم
6ـ3ـ واحدهاي زاويه و اجزاي آنها
6ـ4ـ ساختمان دستگاه زاويه‌ياب
6ـ4ـ1ـ تلسكوپ
6ـ4ـ2ـ آليداد
6ـ4ـ3ـ پيچ‌هاي حركت
6ـ4ـ4ـ دايره‌هاي مدرج (لمب‌ها)
6ـ4ـ 5ـ تراز
6ـ4ـ6 ـ محورهاي تئودليت
6ـ5 ـ روش‌هاي اندازه‌گيري
6ـ5ـ1ـ استقرار
6ـ5ـ2ـ تراز كردن دستگاه
6ـ5ـ3ـ نشانه روي
6ـ5 ـ4ـ قرائت
6ـ6 ـ شيوه‌هاي تعيين زاويه افقي
6ـ6 ـ1ـ روش كوپل يا قرائت مضاعف
6ـ6 ـ2ـ روش دور افق
6ـ6ـ3ـ روش تكرار
6ـ6 ـ4ـ روش تجديد
6ـ7ـ زاويه‌يابي خارج از ايستگاه
6ـ8 ـ اندازه‌گيري زاويه قائم
6ـ9ـ ترازيابي مثلثاتي
6ـ10ـ بررسي خطاها در اندازه‌گيري زاويه
6ـ10ـ1ـ خطاي دستگاهي
6ـ10ـ1ـ1ـ خطاي كليماسيون
6ـ10ـ1ـ2ـ خطاي تقسيمات لمب
6ـ10ـ 1ـ3ـ خطاي عدم مركزيت
6ـ10ـ2ـ خطاهاي انساني
6ـ10ـ2ـ1ـ خطاي عدم تراز يا درست تراز نكردن
6ـ10ـ2ـ2ـ خطاي ايستگاه گذاري يا خطاي سانتراژ
6ـ10ـ2ـ3ـ خطاي نشانه‌روي
6ـ10ـ2ـ4ـ خطاي قرائت
6ـ10ـ3ـ خطاهاي طبيعي
6ـ11ـ تنظيمات دائمي زاويه‌ياب
6ـ11ـ1ـ تنظيم تراز افقي (كروي و استوانه‌اي)
6ـ11ـ2ـ تنظيم خط قراولروي (تنظيم كليماسيون)
6ـ11ـ3ـ تنظيم صفحه‌ي رتيكول
6ـ12ـ تنظيمات موقتي
فصل هفتم / پيمايش
مقدمه
7ـ1ـ پيمايش باز
7ـ2ـ پيمايش بسته
7ـ2ـ1ـ چند ضلعي بسته يا پليگون
7ـ2ـ2ـ پيمايش كه ابتدا و انتهاي آن به دو نقطه ثابت بسته شده است.
7ـ2ـ3ـ پيمايشي كه دو سر آن به چهار نقطه ثابت بسته شده است.
7ـ3ـ امتدادهاي مقايسه (امتدادهاي مبنا)
7ـ3ـ1ـ امتداد نصف‌النهار مغناطيسي محل
7ـ3ـ2ـ امتداد نصف‌النهار جغرافيايي محل
7ـ3ـ3ـ امتداد شمال شبكه يا محور yها در صفحه نقشه
7ـ4ـ ژيزمان
7ـ5 ـ ژيزمان معكوس
7ـ6 ـ زاويه حامل
7ـ7ـ محاسبه زاويه حامل يك امتداد
7ـ8 ـ تعيين ژيزمان يك امتداد به كمك امتداد ديگر
7ـ9ـ تعيين ژيزمان يك امتداد به كمك زاويه حامل
7ـ10ـ محاسبه مختصات رئوس پيمايش
7ـ11ـ خطاي بست زاويه‌اي در پيمايش
7ـ12ـ حداكثر خطاي مجاز بست زاويه‌اي
7ـ13ـ خطاي بست مسطحاتي (مختصات) در پيمايش
7ـ14ـ حداكثر خطاي مجاز بست مسطحاتي در پيمايش
7ـ15ـ كنترل و تصحيح مختصات در پيمايش
7ـ16ـ دقت عمليات پيمايش
7ـ17ـ مبناي تعيين رابطه حداكثر خطاي مجاز بست مسطحاتي
7ـ18ـ محاسبه خطاي طولي (dL)
7ـ19ـ تقاطع
7ـ20ـ ترفيع
فصل هشتم / برداشت و ترسيم عوارض
مقدمه
8ـ1ـ برداشت نقاط كنترل
8ـ2ـ برداشت جزئيات
8ـ2ـ1ـ تاكئومتري
8ـ2ـ2ـ شبكه‌بندي
8ـ3ـ ترسيم نقشه
8ـ3ـ1ـ عوارض مسطحاتي
8ـ3ـ2ـ منحني ميزان
فصل نهم / مساحت
مقدمه
9ـ1ـ روش تشكيل مثلث‌ها
9ـ2ـ روش تشكيل قطعه به ذوزنقه
9ـ3ـ محاسبه‌ي مساحت به وسيله‌ي روش سمپسون و يا روش يك‌سوم سمپسون
9ـ4ـ محاسبه مساحت از طريق مختصات
9ـ5 ـ محاسبه‌ي مساحت به وسيله كاغذ ميلي‌متري
9ـ6ـ محاسبه‌ي مساحت به وسيله‌ي پلاني‌متر
فصل دهم / محاسبه حجم عمليات خاكي
مقدمه
10ـ1ـ تهيه پروفيل طولي و عرضي در طول مسير
10ـ1ـ1ـ پروفيل طولي
10ـ1ـ2ـ پروفيل عرضي
10ـ2ـ تعيين خط پروژه
10ـ3ـ انتخاب پروفيل تيپ مناسب مسير
10ـ4ـ محاسبه حجم عمليات خاكي
10ـ4ـ1ـ محاسبه حجم بين دو مقطع خاكبرداري و يا خاكريزي كامل به روش ميانگين
10ـ4ـ2ـ محاسبه حجم چند مقطع متوالي خاكبرداري (يا خاكريزي كامل) با فواصل مساوي به روش ميانگين
10ـ4ـ3ـ محاسبه حجم چند مقطع متوالي خاكبرداري (يا خاكريزي كامل) با فواصل مساوي به روش سيمپسون
10ـ4ـ4ـ محاسبه حجم بين دو نيمرخ مختلف (خاكبرداري به خاكريزي يا بالعكس)
10ـ4ـ5 ـ محاسبه حجم بين دو نيمرخ مختلط
10ـ4ـ5ـ1ـ محاسبه حجم دو نيمرخ مختلط كه خاكبرداري و خاكريزي مقابل هم باشد.
10ـ4ـ5ـ2ـ محاسبه حجم دو نيمرخ مختلط كه خاكبرداري يكي در مقابل خاكريز ديگري باشد
10ـ4ـ6ـ محاسبه حجم بين يك نيمرخ مختلط با يك نيمرخ خاكبرداري (يا خاكريزي)
10ـ4ـ7ـ محاسبه حجم تقريبي خاكبرداري به كمك نيمرخ طولي
10ـ4ـ8ـ محاسبه حجم عمليات خاكي به روش شبكه‌بندي
فصل يازدهم / تكنيك‌هاي پيشرفته نقشهبرداري
11-1-آموزش نقشه‌برداری با دوربین توتال استیشن
11-1-1- نمای کلی از دستگاه توتال استیشن
11-1-2- معرفی کلیدهای روی دستگاه
11-1-3- ساختار دستگاه
11-1-4- نحوه سانتراژ و تراز دستگاه
11-1-5- تشریح عملکرد منوها
11-1-5-1- منوی EDM Setting
11-1-5-2- منوی Handy Functions
11-1-5-3- منوی System menu
11-1-5-4- منوی Program
11-1-6- تخلیه اطلاعات از دستگاه
11-1-7- وارد کردن اطلاعات به دستگاه
11-2-آموزش نرم افزارAutoCAD Civil 3D 2014
11-2-1- ایجاد پروژه و تنظیمات اولیه
11-2-2- نقاط
11-2-3- ایجاد سطح و ترسیم منحنی میزان
11-2-4- ایجاد مسیر
11-2-5- ترسیم پروفیل طولی و خط پروژه
11-2-6- مقاطع عرضی و محاسبه‌ي حجم عملیات خاکی
11-2-7- آنالیز و سرشکنی داده‌هاي نقشه برداری
منابع
