مقدمه
عصر ما عصر تحول، پویایی و در حقیقت دورۀ تحرک شتابان ذهن است و هیچ چارچوب و فرعی بر بنیان ثبات و سکون نخواهد ماند. آموزش در فرهنگ صنعتی از اعتقاد به علم و پیشرفت بهعنوان یک باور به عقلانیت ناشی میشود، آموزش وسعت یافتن دیدگاههای انسانی در محیط صنعتی یعنی سیر به سوی کمال و فاصله گرفتن از باورهای سنتی و تعصبهای غیرمنعطف. آشنایی با مسئولیتها در زمینههای مختلف از جمله مقررات ایمنی و حوادث ناشی از کار پیچیدگیهایی دارد.
کتاب حاضر که با محوریت قواعد مسئولیت مدنی و کیفری در زمینۀ حوادث ناشی از کار با عنوان حوادث کار (پرسش و پاسخ) با مثالهای کاربردی، تهیه شده است و سعی بر آن بوده تا نظر و عمل به هم پیوند زده شود و همراه با نظریه مشورتی قوه قضائیه ارائه گردد. این کتاب شامل چهار فصل است که در فصل اول در بارۀ مسئولیتها در زمینه حوادث ناشی از کار با رویکرد حقوقی و فنی بحث شدهاست، فصل دوم نظریههای مشورتی قوه قضائیه مطرح گردیده است. فصل سوم به مباحث کلی بیمه مسئولیت اشاره و در فصل چهارم موارد متفرقه مطرح شده است.
ازاینرو، کتاب حاضر برای شناخت و درک بهتر نظام حقوقی و فنی عوامل تشکیلدهنده و آثار متقابل، وظایف فیمابین کارگر و کارفرما تهیه گردیده است و مطالب ارائه شده حاصل کار کارشناسی و اجرایی نگارنده و جناب آقای مهندس غلامرضا بخارایی و مهندس سیاوش آقاجانی میباشد که میتواند علاوه بر استفاده دانشجویان، متخصصین، بازرسان کار، کارفرمایان و کارگران و برای کلیه کسانی که به هر نحوی با مسائل کار و تولید سروکار مورد استفاده قرار گیرد.
در اینجا بر خود لازم میدانم از استاد ارجمند جناب آقای مهندس غلامرضا بخارایی که از اساتید برجسته حوزه حوادث ناشی از کار و کارشناس رسمی دادگستری میباشند و همچنین از جناب آقای مهندس سیاوش آقاجانی بازرس کار استان گیلان که با ایجاد کانال ارتباطی سوالاتی را جمعآوری و با کمک بازرسان سراسر کشور پاسخ لازم را تهیه نمودهاند، از تلاشهای بیدریغ آنان که حاصل چندین سال تجربه و زحمات میباشد سپاسگزاری نمایم و همچنین از کلیه اساتید، همکاران و کارشناسان محترم که در چاپ کتاب ما را همراهی نمودند به ویژه جناب آقای زرویی مدیرمحترم موسسه فدک ایستاتیس و همکاران ارجمند ایشان صمیمانه قدردانی نمایم.
با عنایت به اینکه کتاب حاضر به عنوان جلد اول پرسش و پاسخ درحوزه حوادث ناشی از کار میباشد و انشاءا... شمارههای بعدی نیز چاپ خواهد شد از اساتید، کارشناسان، بازرسان کار، پژوهشگران، دانشجویان، کارگران و کارفرمایان محترم تقاضا میشود، پرسشهای مورد نظر در زمینه حوادث کار را به آدرس الکترونیکی m.esabati96@gmail.com ارسال و از یادآوری ایرادها، نقایص و پیشنهادهای سازنده ما را یاری نمایند.
مؤلف
مهندس محمد اصابتی
سخن ناشر
حوادث معمولاً نتيجۀ شرايط يا اعمال ناايمن و استفاده از تجهيزات فرسوده، قديمي، مستهلك و غيراستاندارد است و پيشگيري از حوادث ناشي از كار صيانت از نيروي انساني و منابع مادي كشور را در پي خواهد داشت.
ايجاد فضاي سالم و ايمن كار مستلزم همكاري متقابل كارگران و كارفرمايان است و برنامهريزي براي تأمين ايمني و بهداشت كار نه تنها از وظايف خاص كارفرمايان است بلكه از وظايف انساني، اخلاقي و ديني نيز به حساب ميآيد، توجه نكردن به اين امور مهم، سبب ضايعات نيروي انساني در محيط كار ميشود و اينگونه ضايعات نه تنها باعث ميشود كارگران گاهي براي هميشه سلامت خود را از دست دهند بلكه تألمات روحي و رواني براي آنان و خانوادهشان را بهدنبال خواهد داشت.
انتشارات فدك بنا به وظيفه فرهنگي و همراستا بودن با سياستهاي توليد و علاقهمندي به اين موضوعات، سعي كرده آثاري متفاوت با آنچه تاكنون در اين زمينه موجود بودهاست، منتشر نمايد، چرا كه صرفنظر از آگاهي دادن براي حفاظت از منابع مادي حتي اگر بتواند جان يك انسان را با آموزش و آگاهي نجات دهد تمام اجر معنوي خود را دريافت نموده است؛ چه بسا آن يك نفر نقشی مهم در جامعه به لحاظ مسئوليت كاري و يا مديريت خانواده داشته باشد.
اين انتشارات توانست ارتباط بسيار خوبي با نگارنده كه سوابق تخصصي مديريتي از جمله دبير شورايعالي حفاظت فني كشور و مدير كل بازرسي كار را داشتهاند، برقرار نمايد و سعادتي بود كه توانستيم از تجربيات ديرينه ايشان كه در ابعاد مختلف و مشكلات كار داشتهاند و همچنين از نتايج و راهحلهايي كه به دست آورده بودند استفاده نماييم و آنرا در معرض توجه مخاطبان هدف قرار دهيم.
اين اثر حاصل تلاش ساعتها مطالعه و بررسي توصيفي و تحليلي گروهي از كارشناسان زبده اين رشته به سرپرستي آقاي مهندس محمد اصابتي است كه منتج به انتشار سري كتابهاي حوادث كار گرديد كه این کتاب باعنوان حوادث کار (جلد 4 ) با موضوع پرسش و پاسخ در زمینه حوادث ناشی از کار منتشر خواهد شد. اميد است با تكيه بر رهيافتها و روشهاي اجرايي مفيد، مورد استفاده علاقهمندان، اساتيد، كارشناسان و كارگران و كارفرمايان قرار گيرد.
انتشارات فدك ايساتيس، در اين راه آغوش خود را براي پذيرش هرگونه نظر، ايده و پيشنهاد و انتقاد ناظران و منتقدان ميگشايد و با كمال ميل از اين نظرات و پيشنهادها در جهت بهبود و ارتقای اين آثار استفاده خواهد كرد.
مدیریت انتشارات فدک ایساتیس
مجيد رضا زرويي
فهرست مطالب
فصل 1 مسئولیت درحوادثِ ناشی ازکار 1
فصل 2 نظریۀ مشورتیِ قوۀ قضائیه 131
فصل 3 مسئولیت درقبال بیمه 167
فصل 4 متفرقه 191
منابع 223