پيشگفتار

به طور كلي همواره يادگيري ضمني يا غيرمستقيم، نسبت به يادگيري مستقيم، ماندگاري و اثربخشي بيشتري دارد. در توجيه چگونگي اثربخشي قابل توجه يادگيريهاي ضمني يا غيرمستقيم نسبت به يادگيريهاي مستقيم، مي­توان به اين نكته اشاره نمود كه در يادگيريهاي غيرمستقيم و ضمني، ذهن كاملا" آزاد بوده و مخاطب هيچگونه تكلف و تكليفي را در فرايند يادگيري غيرمستقيم و ضمني، احساس نمي­كند و بالطبع، هيچگونه نگراني و اضطراب در نگاهداري ذهني و امتحان آموخته­ها، ندارد. به همين دليل غالب اثرپذيريهاي شناختي و هماننديهاي رفتاري از الگوهاي مطلوب و خوشايند، در مدار يادگيريهاي غيرمستقيم، صورت مي­پذيرد. از همين منظر، آموزشهاي غيررسمي و غيرمستقيم نيز مي­تواند بيشترين تأثيرگذاري را در اذهان، انديشه­ها، نگرشها و رفتارهاي مخاطبان، به ويژه كودكان و نوجوانان، داشته باشند.

     آن گاه كه محتواي يك پيام بازرگاني و يا به ظاهر بازرگاني، اما در غايت فرهنگي به گونه­اي پرجاذبه و متناسب با ويژگيها و نيازهاي شناختي- رواني كودكان و نوجوانان، طراحي و ارايه مي­گردد، مي­تواند اثرات بسيار پايدار در انديشه و رفتار مخاطبان، داشته باشد. در واقع زمينه بسياري از تغييرات رفتاري و يا بعضا" آسيب­پذيريها و لجام گسيختگي­هاي فرهنگي را مي­بايست در همين حوزه، جست­وجو نمود. امروزه بهره­گيري از اصول و روشهاي مؤثر روان­شناختي، در انتقال پيامدهاي مختلف، به ويژه كودكان و نوجوانان، فوق­العاده قابل توجه مي­باشد. بدون ترديد آشنايي هرچه بيشتر همه اوليا و مربيان بصير و كارگزاران فرهنگي جامعه اسلامي با مباني روان­شناختي اطلاع­رساني و تبليغ، روشها و ابزارهاي مؤثر در اين زمينه، رسالتي است بس سترگ، يقينا" در فرايند جهاني شدن، گسترش روزافزون و فزون­خواهانه تعاملات مجازي كودكان و نوجوانان و پيامدهاي ناشي از آن، امري بسيار مهم و حايز توجه خاص والدين و كارشناسان و كارگزاران فرهنگي جامعه به شمار مي­رود.

     كتاب حاضر با عنوان "آموزش غيررسمي" كه توسط همكار ارجمند، محقق توانا، انديشمند متهد و دلسوز ناب، آقاي دكتر مرتضي منطقي با رويكردهاي نوين و نگاه خلاقانه تأليف گرديده است، در واقع، تبيين و تشريح عالمانه و محققانه همان اهداف و روشهاي تبليغات به اصطلاح تجاري- فرهنگي و فرآورده­هاي لجام­گسيخته مجازي است. محقق محترم با دقت و تيزبيني تلاش نموده­ است، مؤلفه­هاي روان­شناسي و تربيتي آموزشهاي غيرمستقيم و تأثيرگذاري­هاي ضمني، نمونه­هاي قابل توجهي از پيامدها و آموزشهاي غيرمستقيم فرآورده­هاي مجازي و كالاهاي تجاري پرمصرف را با ذكر مصداقها و مثالهاي عيني، تبيين و تشريح نمايد.

     در بخشهاي مختلف اين كتاب ارزشمند، به بسياري از نكات آشكار و پنهان اصول و روشهاي آموزشهاي غيرمستقيم، به ويژه در حوزه تبليغات كالاهاي پرمصرف با پيامهاي آموزشي غيرمستقيم فرهنگي، اشاره گرديده است.

     اينجانب، مطالعه دقيق اين اثر محققانه را كه با قلم متعهدانه و دلسوزانه مؤلف محترم، به رشته تحرير در آمده است، براي همه پدرهاي فهيم و مادران دلسوز و كارشناسان متعهد و مسوولان صديق و كارگزاران خادم فرهنگي و ارزشهاي والاي جامعه اسلامي ايران، كاملا" ضروري و اثربخش مي دانم.

     از خالق مهربان سلامت و توفيقات روز افزون مؤلف متعهد اين اثر، خوانندگان بصير و همه خادمان دلسوز و كارگزاران صديق و تلاشگر عرصه­هاي فرهنگي جامعه اسلامي ايران را مسألت دارم.

دكتر غلامعلي افروز

استاد ممتاز دانشگاه تهران

رئيس سازمان نظام روان­شناسي و مشاوره جمهوري اسلامي ايران