فهرست مطالب
بخش اول : کلیات موضوع اعتماد
مقدمه ........................................................................................................ . 13
فصل 1 : تبیین موضوع اعتماد
مقدمه ........................................................................................................ . 16
حوزه هاي مطالعاتی اعتماد................................................................................ . 16
قلمرو موضوعی اعتماد ................................................................................... . 18
دلایل ضرورت اعتماد در سازما ن ....................................................................... . 20
مزایاي به کار گیري اعتماد براي سازمان ............................................................... . 20
فصل 2: تاریخچه وپیشینه اعتماد
مقدمه ........................................................................................................ . 26
تاریخچه اعتماد ............................................................................................. . 27
پنج فاکتور شخصیت ی ...................................................................................... . 30
جنبه هاي مدیریتی ......................................................................................... . 32
مدیریت تی م ................................................................................................. . 32
تسهیم و به اشتراك گذاشتن اطلاعات ................................................................. . 32
حمایت کار ي ............................................................................................... . 32
قابلیت اطمینا ن .............................................................................................. . 32
بخش دوم: مبانی نظري اعتماد
فصل 3 : فلسفه اعتماد
مقدمه ........................................................................................................ . 38
اعتماد به عنوان یک مؤلفه سازمانی مهم .............................................................. . 38
چرا باید در سازمان ها، اعتماد برقرار گردد ؟ ......................................................... . 42
بهاي اعتماد و رفتار مبتنی برآ ن ......................................................................... . 45
فصل 4 : مفهوم کاوي و واژهشناسی اعتماد
مقدمه ........................................................................................................ . 50
اعتماد چیست ؟ ............................................................................................ . 51
واژه شناسی اعتماد.......................................................................................... . 52
تعاریف اعتماد از دیدگاه دانشمندان مختلف ......................................................... . 53
تعریف اعتماد با نگرش عقلایی و ابزاري ............................................................. . 57
نارسایی در تعریف اعتما د ................................................................................ . 58
مشکل 1 ) تعریف مفهومی............................................................................... . 58
مشکل 2 ) پویایی ایجاد اعتماد ......................................................................... . 61
مشکل 3 ) نقش احساس .................................................................................. . 62
یک نظر اجمالی در مورد ادبیات اعتماد .............................................................. . 62
فصل 5 : ابعاد تشکیل دهنده اعتماد
مقدمه ........................................................................................................ . 67
ابعاد اعتماد .................................................................................................. . 67
اعتماد مبتنی بر تعهد و قو ل .............................................................................. . 77
اعتماد مبتنی بر قابلیت و توانایی ....................................................................... . 77
اعتماد مبتنی بر حسن نی ت ................................................................................ . 77
ابعاد اعتماد از دیدگاه اولن .............................................................................. . 77
فصل 6 : گونه شناسی اعتماد
مقدمه ........................................................................................................ . 83
انواع اعتماد ................................................................................................. . 83
دسته بندي دیتز و هارتو گ ............................................................................... . 83
اعتماد بر اساس اجبار(ارعاب) .......................................................................... . 83
اعتماد حسابگران ه ........................................................................................... . 84
اعتماد دانش محو ر ......................................................................................... . 84
اعتماد رابطه محور ......................................................................................... . 84
اعتماد بر اساس هویت مشترك ......................................................................... . 85
دسته بندي وار ا .............................................................................................. . 86
دسته بندي دین و دیگرا ن ................................................................................. . 87
دسته بندي بیرد و آمند .................................................................................... . 89
دسته بندي توماس .......................................................................................... . 90
دسته بندي دیبن و همکاران .............................................................................. . 91
انواع اعتماد از نظر سایر دانشمندان .................................................................... . 93
فصل 7 : فرآیند برقراري اعتماد
مقدمه ...................................................................................................... . 100
اعتماد در روابط متقابل ................................................................................. . 100
فرآیند برقراري اعتماد ................................................................................. . 101
نظریه رفتار برنامه ریزي شده و جایگاه اعتماد...................................................... . 105
هفت قاعده اصلی در فرآیند اعتماد ................................................................. . 106
فصل 8 : مدل هاي اعتماد
مقدمه ...................................................................................................... . 111
مدل هاي اعتماد ........................................................................................... . 111
مدل توسعه اعتماد، نفوذ و انتظارات ................................................................. . 111
مدل یکپارچه اعتماد سازمان ی .......................................................................... . 112
مدل حلزونی اعتماد ..................................................................................... . 114
مدل تجربه و تکامل اعتما د ............................................................................. . 114
الگوي اعتماد بر مبناي نظر بایرد و آماند ........................................................... . 116
فصل 9 : اعتماد در عرصه تعاملات فردي
مقدمه ...................................................................................................... . 120
اعتماد بین فردي چیست؟ .............................................................................. . 120
رابطه بین فردي چگونه شکل می گیرد ؟ ............................................................. . 122
بخش سوم : تصویر اعتماد در روابط سازمانی
فصل 10 : اعتماد سازمانی چیست؟
مقدمه ...................................................................................................... . 128
مفهوم سازي اعتماد در ادبیات سازمانی ............................................................. . 129
اعتماد سازمانی چیست؟ ................................................................................ . 130
ویژگی هاي اعتماد سازمانی ............................................................................ . 132
اعتماد سازمانی، متشکل از اعمال فردي و سازمانی ............................................... . 133
اعتماد و نظریه پردازان سازمانی ...................................................................... . 136
اثر اعتماد سازمانی و فردي بر همدیگر ............................................................. . 138
فصل 11 : ارتباطات پیش نیاز برقراري اعتماد سازمانی
مقدمه ...................................................................................................... . 143
ضرورت برقراري اعتماد در ارتباطات .............................................................. . 143
نقش اعتماد در توسعه روابط انسان ی .................................................................. . 144
شایعه پراکنی عامل تضعیف کننده اعتماد ........................................................... . 145
فصل 12 : رویکردي فرآیندي به توسعه اعتماد سازمانی
مقدمه ...................................................................................................... . 150
رویکردي فرآیندي به توسعه اعتماد سازمان ی ...................................................... . 150
مرحله 1 – مخالف همدیگ ر ............................................................................ . 152
مرحله 2 – حسابگ ر ...................................................................................... . 152
مرحله 3 – آشنایا ن ...................................................................................... . 153
مرحله 4 – آشنایان پاي بن د ............................................................................ . 154
مرحله 5 – شریک یکدیگ ر ........................................................................... . 155
مدل راهنماي تعیین سطح اعتماد در سازما ن ......................................................... . 156
فصل 13 : روحیه کاري افراد و چهار نوع بافت اعتماد سازمانی
روحیه کاري افراد و چهار نوع بافت اعتماد سازمان ی ............................................. . 161
163 . ................................................................................................ A وضعیت
164 . ................................................................................................ B وضعیت
164 . ................................................................................................ C وضعیت
164 . ................................................................................................ D وضعیت
اعتماد و ریسک هاي ناشی از آ ن ..................................................................... . 165
بخش چهارم : جایگاه اعتماد به مثابه حوزه اي میان رشته اي
فصل 14 : مناسبات مبتنی بر اعتماد و نظریه هاي نوین مدیریت
مقدمه ...................................................................................................... . 172
نقش اعتماد در عملکرد مشارک ت ..................................................................... . 172
رابطه اعتماد و تصمیم گیري............................................................................ . 177
رابطه اعتماد و تعه د ...................................................................................... . 178
رابطه اعتماد و سازمانده ی .............................................................................. . 184
اعتماد و توسعه دانش محور ي ......................................................................... . 184
اعتماد و نظریه کارآفرین ی ............................................................................. . 186
عملکرد تیمی و اعتما د .................................................................................. . 188
کیفیت زندگی کاري و اعتماد ........................................................................ . 189
نقش اعتماد در توسعه رفتار شهروندي سازمانی.................................................... . 192
اعتماد و هوش عاطفی .................................................................................. . 194
رابطه بین اعتماد و کنترل .............................................................................. . 196
اعتماد و تغیی ر ............................................................................................. . 198
نقش اعتماد در توسعه خلاقیت و نوآوري .......................................................... . 199
فصل 15 : مناسبات مبتنی بر اعتماد و سرمایه اجتماعی
مقدمه ...................................................................................................... . 205
تاریخچه سرمایه اجتماعی .............................................................................. . 205
سرمایه اجتماعی چیست؟............................................................................... . 206
تعاریف سرمایه اجتماعی ............................................................................... . 208
اعتماد عنصر مهم در سرمایه اجتماعی ............................................................... . 213
فصل 16 : مناسبات مبتنی بر اعتماد و عدالت سازمانی
عدالت سازمانی چیست ؟ ............................................................................... . 219
عدالت سازمانی و اعتماد: یک نظر اجمالی ......................................................... . 220
عدالت توزیعی و اعتما د ................................................................................ . 222
عدالت رویه اي و اعتماد ................................................................................ . 223
عدالت تعاملی و اعتماد ................................................................................. . 225
فصل 17 : مناسبات مبتنی بر اعتماد و دانش اقتصاد
مقدمه ...................................................................................................... . 231
ضرورت توجه به ارتباطات اقتصادي در سازمان .................................................. . 231
اهمیت اعتماد در فعالیت هاي اقتصاد ي ............................................................... . 232
اعتماد عامل افزایش رشد اقتصاد ي ................................................................... . 232
نقش اعتماد در کاهش هزینه هاي اقتصادي ......................................................... . 233
نظریه انتخاب عقلایی و نظریه مبادله ................................................................ . 235
اعتماد، یکی از اجزاي ثروت ملت ها و توسعه پایدار............................................. . 237
بخش پنجم : مبانی ترویج و نهادینه سازي اعتماد در سازمان ها
فصل 18 : اعتمادسازي و بایسته هاي تحقق اعتماد در سازمان
مقدمه ...................................................................................................... . 243
اعتمادسازي ............................................................................................... . 243
ساز وکارهاي کاهش ریسک و اعتماد سازي در روابط مبتنی بر اعتماد ...................... . 250
گامهاي اعتمادسازي در سازما ن ....................................................................... . 256
آیا واقعاً می توان اعتماد سازي کرد ؟ ................................................................. . 258
راهبردهاي مؤثر در زمینه اعتمادسازي .............................................................. . 259
بخش ششم : آسیب شناسی اعتماد
فصل 19 : بی اعتمادي و پیامدهاي کمبود اعتماد
مقدمه ...................................................................................................... . 265
اعتماد در مقابل بی اعتمادي ............................................................................ . 265
بی اعتمادي و زمینه هاي پیدایش آن .................................................................. . 267
پیامدهاي کمبود اعتما د ................................................................................. . 269
فصل 20 : اساس و بنیان هاي اعتماد
مقدمه ...................................................................................................... . 274
اساس و ابزارهاي ایجاد کننده اعتما د ................................................................. . 274
شایستگی................................................................................................... . 278
خود ارجاعی و روابط اقتضایی دوگانه ............................................................. . 279
برابر ي ...................................................................................................... . 279
فرهنگ و ارزش هاي سازمانی ......................................................................... . 281
امنیت و ثبا ت ............................................................................................. . 281
فلسفه مدیریتی ........................................................................................... . 281
ساختارهاي سازمانی ..................................................................................... . 282
توجه ....................................................................................................... . 283
درك و برداشت ......................................................................................... . 284
تلاقی ( همگرایی ) اهداف ............................................................................ . 285
مشارک ت ................................................................................................... . 285
بخش هفتم : جایگاه اعتماد در حوزه هاي برون سازمانی
فصل 21 : اعتماد اجتماعی
مقدمه ...................................................................................................... . 291
اعتماد اجتماعی چیست؟ ............................................................................... . 291
اعتماد اجتماعی و نظریه پردازان جامعه شناس ی ..................................................... . 295
روابط اجتماعی، بستر شکل گیري اعتماد اجتماع ی ................................................ . 297
عوامل ایجادکننده اعتماد اجتماع ی ................................................................... . 299
بعد فردي اعتماد ......................................................................................... . 299
بعد جمعی اعتما د ......................................................................................... . 299
بخش هشتم : جایگاه اعتماد در نظام ارزشی
فصل 22 : بررسی اعتماد در آموزه هاي دینی
مقدمه ...................................................................................................... . 308
مفهوم اعتما د .............................................................................................. . 308
اهمیت اعتماد ............................................................................................. . 308
ویژگی هاي فرد مورد اعتماد .......................................................................... . 311
عوامل ایجاد اعتما د ...................................................................................... . 313
خوش گمانی بستر اعتماد................................................................................ . 313
آثار خوش گمان ی ........................................................................................ . 315
پاسخگویی مدیر ......................................................................................... . 316
پیوست ها ................................................................................................. . 319
واژه نامه .................................................................................................... . 333
فرهنگ نام ه ................................................................................................ . 336
نام نامه ...................................................................................................... . 339
منابع ........................................................................................................ . 342
پیوست ها
پیوست 1 : ابعاد اعتماد در بیان مک آلیست ر ........................................................................................................ . 320
پیوست 2 : ابعاد اعتماد در بیان رابینسون ................................................................................................ . 321
پیوست 3 : ابعاد اعتماد در بیان کلارك و پاین ه .......................................................................................... . 322
پیوست 4 : سنجش ابعاد اعتماد ............................................................................................................... . 323
پیوست 5 : اعتماد اجتماع ی ............................................................................................... . 326
پیوست 6 : پرسشنامه اعتماد .............................................................................................. . 329
فهرست جدول ها
جدول شماره ( 1) پنج عامل شخصیتی جنبه هاي شخصیتی مارتین ز ......................................................................... 30
جدول شماره ( 2) تعاریف رایج اعتما د ............................................................................................................ 57
جدول شماره ( 3) یک نظر اجمالی در مورد ادبیات اعتماد............................................................................... 63
جدول شماره ( 4) ابعاد اعتماد سازمان ی ........................................................................................................... 74
جدول شماره ( 5) انواع اعتماد.................................................................................................. 93
جدول شماره ( 6) الگوي اعتماد بر مبناي نظر بایرد و آماند ........................................................................... . 116
جدول شماره ( 7) واکنش هاي احتمالی طرف مقابل در برابر اعتماد کنند ه ...................................................... . 123
جدول شماره ( 8) مرور تحقیقات مهمترین یافته هاي مطالعات در زمینه عملکرد مشارکت راهبرد ي ................. . 175
جدول شماره ( 9) مرور تحقیقات – عوامل مؤثر بر موفقیت عملکرد مشارکت .............................................. . 176
جدول شماره ( 10 ) مقایسه فرد کارآفرین و فرد غیر کارآفرین بر طبق نظرات شومپیت ر ................................... . 187
جدول شماره ( 11 ) مؤلفه هاي هوش عاطف ی ................................................................................................. . 195
جدول شماره ( 12 ) اشکال اتکا، ریسک، کیفیت اعتماد پذیري و ساز و کارهاي اعتماد ................................ . 255
جدول شماره ( 13 ) اساس و بنیان هاي اعتماد درون سازمانی .................................................. . 274
فهرست شکل ها
شکل شماره ( 1) سازمان اعتمادآفرین.............................................................................................................. 19
شکل شماره ( 2) مزایاي به کارگیري اعتماد در سازمان..................................................................................... 22
شکل شماره ( 3) مدل مفهومی ازظهور اعتماد در سازمان ................................................................................ 29
شکل شماره ( 4) اهمیت اعتماد در دنیاي امرو ز ................................................................................................ 40
شکل شماره ( 5) ضرورت اعتماد در سازما ن .................................................................................................... 43
شکل شماره ( 6) بعد یکپارچگی در اعتما د ...................................................................................................... 68
شکل شماره ( 7) انواع اعتماد از نظر مک آلیست ر .............................................................................................. 71
شکل شماره ( 8) پیوستار درجه اعتماد سازمان ی ............................................................................................... 85
شکل شماره ( 9) ویژگی هاي اعتماد تعمیم یافته ............................................................................................... 95
شکل شماره ( 10 ) فرآیند برقراري اعتما د ..................................................................................................... . 104
شکل شماره ( 11 ) مدل مفهومی نظریه رفتار برنامه ریزي شده ........................................................................ . 106
شکل شماره ( 12 ) مدل پیشنهادي اعتماد توسط مایر و دیگرا ن ..................................................................... . 113
شکل شماره ( 13 ) اعتماد سازمانی، متشکل از اعمال فردي و سازمانی ........................................................... . 135
شکل شماره ( 14 ) تعریف اجتماع اخلاقی از نظرزتومکا ............................................................................ . 145
شکل شماره ( 15 ) نقش اعتماد در سازما ن .................................................................................................... . 146
شکل شماره ( 16 ) رویکرد فرآیندي به توسعه اعتماد سازمانی در میان کارکنا ن ............................................. . 151
شکل شماره ( 17 ) مدل راهنماي تعیین سطح اعتما د ..................................................................................... . 157
شکل شماره ( 18 ) حساسیت بافتی اعتماد سازمانی ........................................................................................ . 163
شکل شماره ( 19 ) دینامیک اعتماد بین شخص ی ............................................................................................ . 167
شکل شماره ( 20 ) مشارکت عامل خودشکوفای ی .......................................................................................... . 174
شکل شماره ( 21 ) نگرش مربوط به توسعه تعهد و اعتما د .............................................................................. . 180
شکل شماره ( 22 ) اعتماد و تعهد، عوامل اثرگذار بر نتایج سازما ن ................................................................ . 181
شکل شماره ( 23 ) مدل پویاي توسعه تعهد و اعتما د ...................................................................................... . 182
شکل شماره ( 24 ) تأثیر سرمایه اجتماعی بر تغییر .......................................................................................... . 198
شکل شماره ( 25 ) دو ردیفی تفکر خلاق رانگو و چاند ................................................................................ . 200
شکل شماره ( 26 ) مدل سرمایه اجتماعی ...................................................................................................... . 207
شکل شماره ( 27 ) ابعاد عینی – ذهنی و خرد – کلان سرمایه اجتماع ی ........................................................ . 208
شکل شماره ( 28 ) رابطه بین سرمایه اجتماعی شبکه و اعتماد بین شخص ی ...................................................... . 211
شکل شماره ( 29 ) رابطه میان عوامل اقتصادي، سیاسی و اجتماعی................................................................. . 212
شکل شماره ( 30 ) رابطه میان عوامل اقتصادي، سیاسی و اجتماعی................................................................. . 212
شکل شماره ( 31 ) ساختار سه نفري : سرمایه انسانی در نقاط تقاطع و سرمایه اجتماعی در رواب ط ................... . 214
شکل شماره ( 32 ) انواع عدالت .................................................................................................................. . 219
شکل شماره ( 33 )عدالت عاملی براي ایجاد اعتماد.................................................................. 221
شکل شماره( 34 ) قضاوت کلی از انصاف ......................................................................................................... . 226
شکل شماره ( 35 ) اثر اقتصادي اعتما د .......................................................................................................... . 235
شکل شماره ( 36 ) مدل مفهومی نظریه کنش عقلایی .................................................................................... . 237
شکل شماره ( 37 ) انواع سرمایه از دیدگاه بانک جهانی ............................................................................... . 238
شکل شماره ( 38 ) توسعه اعتماد از طریق لایه هاي قابلیت اعتماد.................................................................... . 244
شکل شماره ( 39 ) اعتماد تجرب ی .................................................................................................................. . 246
شکل شماره ( 40 ) ارزیابی دوطرفه از قابلیت اعتماد ...................................................................................... . 249
شکل شماره ( 41 ) پیوستار اعتما د ................................................................................................................. . 250
شکل شماره ( 42 ) تصمیم به اعتماد کردن تحت شرایط ریس ک .................................................................... . 252
شکل شماره ( 43 ) ارتباط، اعتماد و ریسک هاي مرتبط ................................................................................ . 256
شکل شماره ( 44 ) رابطه اعتماد و قابلیت پیش بینی ....................................................................................... . 265
شکل شماره ( 45 ) عوامل ایجاد کننده اعتماد اجتماعی .................................................................................. . 301