سخن ناشر
نسل و مناسبات نسلی، از جمله مفاهیم جدیدی هستند که در روانشناسی اجتماعی، جامعهشناسی و برخی از دیگر رشتههای انسانی- اجتماعی مورد توجه واقع شدهاند و از منظر برخی از پژوهشگران موضوع نسل، موضوع مهمی در حد و شأن طبقه اجتماعی انسانها به شمار میرود.
اگر چه در کتابهای مرجع، یک نسل با شاخصه زمانی 35 یا 30 سال معرفی شده است، اما در همین کتابها بعضاً تأکید گردیده است که در اثر سرعت تحولهای اجتماعی، مدت زمان اخیر به 15 و 10 نیز میرسد.
اگر تقسیمبندی مرسوم نسلهای دهههای مختلف در ایران، مدنظر قرار گیرد، مطالعات میدانی انجام شده حکایت از تحولهای فوقالعاده شدیدی دارد که در نسلهای دهههای اخیر پدید آمده است (تا جایی که مثلاً گاهی افراد نسل دهه 70، افراد نسل دهه 80 را گودزیلا توصیف کرده و عیناً افراد نسل دهه 80 با همین عنوان از نسل دهه 90 یاد میکنند).
مجموعه 8 جلدی حاضر در بررسی تحولهای نسل دهه 90، در عمل تلاشی برای برجستهسازی اهمیت تحولهای نسلی و ارایه تصویری واقعنگر از تحولهای روانی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اخلاقی، عقیدتی و خانوادگی نسل دهه 90 است که مؤلف به ارایه دورنمایی از آن اهتمام ورزیده است. مؤلف ارجمند جناب دکتر مرتضی منطقی در این مجموعه کتابها با نگاهی جامع و عمیق کوشیده است ضمن بررسی مباحث نظری، با استفاده از نتایج یافتههای میدانی پژوهشهای ایران و جهان، توصیفی واقعگرایانه از شدت تحولات نسلی در نسلهای جدید کشور را در ذهن پژوهشگران، برنامهریزان اجتماعی، اولیای آموزشی و خانوادهها برجسته نماید. تا با آگاهی در این راستا گامهای مؤثر و مطلوبی برداشته شود.
مؤسسه انتشارات بعثت با هدف کمک به رشد و توسعه فرهنگی کشور، تلاش میکند تا حد امکان با چاپ و نشر کتابهای معتبر و باکیفیت، پاسخگوی نیازهای فرهنگی جامعه باشد و مشتاقانه از دریافت نظرات و پیشنهادات خوانندگان محترم استقبال میکند.
فهرست مطالب جلد سوم
مقدمه جلد سوم. 7
2-26- بروز برخی از اختلالهای روانی جدید. 9
2-27- استقبال از سبک زندگی لذّتمدار 29
2-28- جایگزینی نسبی فعالیتهای فرهنگی سنتی با فعالیتهای فرهنگی جدید. 78
2-29- پذیرش تولیدهای فرهنگی کاربران. 135
2-30- گسستگی فرهنگی. 149
2-31- پذیرش مردسالاری الکترونیکی. 161
2-32- استقبال از فرهنگ فمینیستی. 172
2-33- تعمیق شکاف و گسست نسلی. 185
2-34- حمایتهای اطلاعاتی، آموزشی، ابزاری، فنی، حفاظتی، مشاورهای و روانی کودکان از یکدیگر 206
2-35- شکلگیری مهد پنهان در بطن مهد رسمی. 233
3- تأملی دوباره 247
منابع و مأخذ. 305
مقدمه جلد سوم
در جلد اول و دوم کتاب تحولهای روانی و فرهنگی- اجتماعی نسل دهه 90، پس از مقدمه و فصل نخست کتاب که به برخی از مباحث نظری در باب نسل و مناسبات نسلی پرداخته بود، در جریان ارایه دادههای میدانی گردآوری شده درباره تحولهای روانی و فرهنگی- اجتماعی نسل دهه 90، عناوین زیر مورد بررسی قرار گرفتند:
کاهش سن کاربری از فناوریهای ارتباطی جدید، گسترش تواناییهای فردی کودک، گسترش ارتباطهای اجتماعی کودک، افزایش اعتماد به نفس کودک، برانگیختن کنجکاوی علمی کودکان، تحقق یادگیری و آموزش فعال، افزایش اطلاعات عمومی و مورد علاقه کودکان، ارتقای فکری و فرهنگی کودکان، تربیت خلاق کودکان، سرگرمی و تفریح، پر رنگ شدن آموزشهای غیررسمی (آموزشهای غیرمستقیم)، کاهش تعاملهای اجتماعی کودکان، تحول در روند جامعهپذیری کودکان، بسترسازی جهت تحولهای هویتی آتی کودکان، پیشبینی بلوغ زودرس، استقبال از سبک زندگی لذّتمدار، تعمیق رابطه با جنس مخالف، ورود زودهنگام به عرصه هرزهنگاری، یادگیری برخورد هیجانمدار با مسایل و نهادینه شدن راه حلهای پرخاشگرانه در ذهن کودک، تهدید بهداشت روانی کودکان، آسیبهای بزرگ شدن در فضای مجازی، کاهش سن در برخی از اختلالهای روانی، وابستگی و اعتیاد کودکان به فناوریهای ارتباطی جدید و بروز کودک آزاریهای دیجیتال.
در کتاب حاضر که جلد سوم بررسی تحولهای روانی و فرهنگی- اجتماعی نسل دهه 90 به شمار میرود، ادامه عناوین به شرح زیر مورد بررسی و بحث قرار خواهند گرفت:
بروز برخی از اختلالهای روانی جدید، احساس حقارت و کاهش اعتماد به نفس، جایگزینی نسبی فعالیتهای فرهنگی سنتی با فعالیتهای فرهنگی جدید، گسستگی فرهنگی، استقبال از فرهنگ فمینیستی، پذیرش مردسالاری الکترونیکی، تعمیق شکاف و گسست بین نسلی، ایجاد مهدهای پنهان در بطن مهدهای رسمی.
فصل ختام این مجموعه با عنوان «تأملی دوباره» به جمعبندی اجمالی مباحث مطرح شده در زمینه تحولهای روانی و فرهنگی- اجتماعی نسل دهه 90 پرداخته است.