فهرست
پیشگفتار - دکتر حسنپاشا شریفی ............................................................................ 7
مقدمه........................................................................................................................ 10
آغاز سخن ................................................................................................................ 15
آثار و تلاشهاي زمینهساز ....................................................................................... 17
اهداف و مصوبات سازمان- محورانۀ انجمن مشاورة ایران......................................... 28
نگاهی بهمسیر استقلال حرفهاي متخصصان بهداشت روانی ....................................... 33
فلسفۀ ایجاد سازمانهاي صلاحیتبخشی ................................................................... 35
46...............................................................«... سازمان نظام » موسسات قبل از تاسیس
مخالفتهاي وزارت بهداشت و جامعۀ پزشکی ......................................................... 52
زمینههاي فکري اقدامات مجلس پنجم و ششم.......................................................... 57
در مجلس............................................................ 60 « قانون » نگاهی به فرایند تصویب
اقدامات دورة مجلس پنجم........................................................................................ 62
حرکات مقدم بر اقدامات مجلس پنجم...................................................................... 62
طرح موضوع و تصویب شور اول در مجلس پنجم.................................................... 71
از مجلس پنجم تا مجلس ششم .................................................................................. 74
اقدامات دورة مجلس ششم ........................................................................................ 77
رد شدن طرح در شور اول مجلس ششم .................................................................... 79
گزارش مجدد شور اول و تصویب آن...................................................................... 84
حضور در مجلس شوراي اسلامی .............................................................................. 89
در مجلس ششم............................. 90 «... سازمان نظام » بررسی شور دوم طرح تشکیل
96........................................................................ «... سازمان نظام » انتخابات و برپایی
چند نکتۀ شایان ذکر و پایان سخن......................................................................... 107
فهرست منابع.......................................................................................................... 112
ضمیمهها........................................................................................ 118
ضمیمۀ شمارة 1: مصاحبه با دکتر محمدابراهیم مداحی...................................... 119
ضمیمۀ شمارة 2: حرفههاي غیرپزشکی بهداشتروانی:..................................... 145
160....................... «. سازمان نظام روانشناسی و مشاورة ج.ا.ا » ضمیمۀ شمارة 3: قانون
پیوستها ....................................................................................... 167
کتاب رواندرمانی خانواده......... 168 ،« مقدمۀ چاپ سوم » پیوست شمارة 1: گزیدة
در اساسنامۀ اصلی آن........... 169 « انجمن مشاورة ایران » پیوست شمارة 2: وظایف
171................« انجمن مشاورة آمریکا » پیوست شمارة 3: تصویر پروانۀ مشاوره از
172............. « انجمن مشاورة ایران » پیوست شمارة 4: چارت سازمانی و تشکیلاتی
براي تصویب قانون « انجمن مشاورة ایران » پیوست شمارة 5: پیشنهاد
سازمان نظام خدمات بهداشت روانی جمهوري اسلامی ایران ............................. 173
پیوست شمارة 6: نامۀ مخالفت وزیر بهداشت به رییس کمیسیون
فرهنگ و آموزش عالی مجلس......................................................................... 174
بهرییس کمیسیون « انجمن مشاورة ایران » پیوست شمارة 7: جواب
فرهنگ و آموزش عالی مجلس در جواب نامۀ وزیر محترم بهداشت. ............... 176
پیوست شمارة 8: نامۀ مخالفت وزیر محترم بهداشت و درمان با
به معاون حقوقی رییسجمهور ................................ 178 « ... سازمان نظام » تشکیل
توسط « ... سازمان نظام » پیوست شمارة 9: گزارش رد طرح تشکیل
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس.................................................................... 179
پیوست شمارة 10 : نمونۀ دعوتنامۀ دکتر حقیقتجو براي
180.................................................... « ... سازمان نظام » تهیه و تدوین طرح قانون
پیوست شمارة 11 : نامۀ وزیر بهداشت به معاون اول ریاست محترم جمهوري... 181
پیوست شمارة 12 : نمونۀ دعوتنامه از همکاران براي شرکت در
182........................................ « ... سازمان نظام » اولین نشست بررسی طرح قانونی
پیوست شمارة 13 : نمونۀ دعوتنامۀ شرکت در دومین نشست بررسی
183......................................................................... « ... سازمان نظام » طرح قانونی
پیوست شمارة 14 : نمونۀ دعوتنامۀ شرکت در سومین نشست بررسی
184......................................................................... « ... سازمان نظام » طرح قانونی
پیوست شمارة 15 : مجوز ورود دکتر ثنائی به مجلس شوراي اسلامی................ 185
به « ... سازمان نظام » پیوست شمارة 16 : اعلان تصویب قانون
ریاستجمهوري توسط ریاست مجلس.............................................................. 186
به « ... سازمان نظام » پیوستشمارة 17 : عنوان طرح پیشنهادي اولیه
مجلسشوراي اسلامی.......................................................................................... 187
براي اولین دورة « انجمن مشاورة ایران » پیوست شمارة 18 : برنامۀ
188.............................................................................................« ... سازمان نظام »
پیوستشمارة 19 : ضوابط اعطاي مجوز تاسیسمراکز خدمات
مشاورهاي سازمان ملی جوانان ............................................................................... 189
پیوست شمارة 20 : تصویر دیدار اعضاي دورة اول شوراي مرکزي
با ریاستجمهوري............................................................... 190 « ... سازمان نظام »
پیوست شمارة 21 : تصویر یاد بود با عزیزانِ روانشاد
دکتر شاملو و دکتر براهنی ............................................................................... 191
پیوست شمارة 23 : تصویر اولین صورتجلسۀ اعضاي شوراي مرکزي
193..............................................................................................« ... سازمان نظام »
مشروح مذاکرات مجلس شوراي اسلامی............................................... 194
195............................................................................................ دورة 5، جلسۀ 185
196............................................................................................ دورة 5، جلسۀ 199
206............................................................................................ دورة 5، جلسۀ 200
210............................................................................................ دورة 6، جلسۀ 100
221............................................................................................ دورة 6، جلسۀ 165
229............................................................................................ دورة 6، جلسۀ 286
236............................................................................................ دورة 6، جلسۀ 287
261............................................................................................ دورة 6، جلسه 288
264............................................................................................ دورة 6، جلسه 314
تقویم زمانی وقایع........................................................................... 274
نمایه.................................................................................................................... 276
پیشگفتار
پیشرفتهاي روزافزون در حوزههاي مختلف علوم و فنون، جهان کنونی را متحول ساخته و کیفیت زندگی انسان را اعتلا بخشیده است. در جوامع امروزي انسان توانسته است بر بسیاري از بیماريهاي مهلک غلبه کند، از مرگ و میر نوزادان و کودکان پیشگیري بهعمل آورد، با فراهمکردن امکانات پزشکی و حفاظت از محیطزیست سالم، از شیوع بیماريها پیشگیري کند و میانگین عمر آدمی را بهگونۀ چشمگیري افزایش دهد.
متاسفانه این پیشرفتها، علیرغم بهبود کیفیت فیزیکی زندگی انسان، بسیاري از عوارض نامطلوب جانبی را نیز بههمراه داشته است. انسانهاي امروزي برخلاف برخورداري از امکانات و رفاه مادي و فیزیکی، آنگونه که باید احساس آرامش و شادکامی نمیکنند. تلاش و مبارزة بیامان براي کسب مال و مقام جهت ارضاي امیال سیريناپذیر، هیجانهاي منفی مانند حسادت، خشم، پرخاشگري، خصومت، ترس، اضطراب... را دامن زده است که بهداشت و سلامت روانی را تهدید میکند.
در دنیاي امروز حرص و زیادهطلبی برخی گروهها و اعتقادات جزمی و تعصبات فکري و عقیدتی القا شده و نسنجیده، رقابتهاي مخرب، جنگو تروریسم را موجب شده و احساس ناایمنی را در میان مردم دامن زده است. در چنین گیروداري انسان به احساس ناایمنی، احساس درماندگی گرفتار است. براي مقابله با اینگونه ناکامیها و تنشها، بسیاري از جرایم و انحرافات اجتماعی و اخلاقی بهعنوان سازوکارهاي دفاعی بهگونۀ قابلتوجهی افزایشیافته و سطح شادکامی و آرامش را کاهش داده است.
و این درحالی است که پژوهشهاي عدیده نشان داده است که شادي و هیجانهاي مطبوع دامنۀ تفکر سازنده بهویژه تفکر خلاق را گسترش میدهد و عواطف مثبت، سطح خلاقیت و اندیشه و عمل را اعتلا میبخشد، رویکرد مثبت نسبت به جهان و دیگر انسانها را توسعه میدهد، بر رضامندي زناشویی، روابط خانوادگی، دوستی و صمیمیت بینافراد و احترام به حقوق دیگران و کارایی شغلی و بر دیگر امور زندگی فردي و اجتماعی تاثیر مثبت میگذارد.
امروز کلید حل مشکلات و تامین خوشبختی، شادکامی، بهداشت روانی و ارتقاي کیفیت زندگی را میتوان در بهبود روابط خانوادگی، شیوههاي فرزندپروري، ارتقاي کیفیت نظام آموزش و پرورش و راهبردهاي صحیح تعلیم و تربیت کودکان، نوجوانان و جوانان در تمامی سطوح تحصیلی، ایجاد اشتغال براي افراد، اجتناب از تحمیل افکار و عقاید جزمی در فرایند آموزش و کمکرسانی به درماندگان و نیازمندانِ به کمکهاي روانشناختی جستجو کرد. در همۀ این موارد خدمات روانشناختی و مشاوره نقش بنیادي و انکارناپذیر دارد.
در جهت رفع این گونه نیازهاي اجتماعی بود که قانون سازمان نظام روانشناسی و مشاورة جمهوري اسلامی ایران در مجلس شوراي اسلامی تصویب و براي تحقق اهداف زیر تشکیل شد:
کمک به ارتقاي سطح دانش روانشناسیو مشاوره در سطح کشور
ارتقاي بهداشتروانی جامعه و کمکرسانی به نیازمندانِ خدمات روانشناختی و
مشاوره در موقعیتهاي مختلف در چارچوب منشور اخلاقی روانشناسی و مشاوره
حمایت از حقوق روانشناسان و مشاوران
حمایت از حقوق مراجعان و کسانیکه بهخدمات روانشناختی نیاز دارند
در این اثر، سیر تاریخی تحولات و چالشهایی که طی سالهاي دراز براي ایجاد این نظام بهعمل آمده است، بههمت استاد گرانقدر جناب آقاي دکتر باقر ثنائی بهگونهاي گسترده و با ارایه مستندات لازم بهنگارش درآمده است. در این راه انجمنهاي روانشناسی و مشاوره، برخی اساتید و معدودي دانشجویان آن روز و دکتراي امروز از جمله خانم دکتر فاطمه حقیقتجو وآقاي دکتر محمدابراهیم مداحی، برخی نمایندگان مجلس شوراي اسلامی، بهویژه آنانکه از تحصیلات روانشناسی یا مشاوره برخوردار بودهاند، کموبیش تلاش نموده و زحمت کشیدند که در این کتاب با ذکر نام و اغلب با ارایۀ اسناد، مصاحبهها و یا مطالب نوشتاري بهتفصیل بیان شده است.
نقش آقاي دکتر ثنائی در فرایند شکلگیري سازمان، آنگونه که در سراسر این نوشتهها بهچشم میخورد، و نیز در بهوجود آوردن این اثر تاریخی شایان تقدیر است.
در طول ده سالی که از عمر این سازمان میگذرد، تلاشهاي جناب آقاي دکتر غلامعلی افروز، نخستین رییس سازمان در 8 سال اولیۀ تاسیس و کوششهاي جناب آقاي دکتر عباسعلی الهیاري رییس کنونی سازمان و نیز همکاري ها و هم اندیشی ها و فعالیتهاي تلاشگرانۀ اعضاي فرهیختۀ شوراي مرکزي، و سایر نیروهاي پشتیبانی و اداري در پیشبرد اهداف سازمان شایستۀ تحسین است.
امید است که جامعۀ مشاوران و روانشناسان کشور بهویژه انجمنهاي علمی روانشناسی و مشاوره در سالهاي آینده نیز همانند سالهاي گذشته، احساس مسئولیت صنفی عمیق براي انتخاب شاخصترین، فرهیختهترین و صادقترین افراد براي عضویت در شوراي مرکزي، هیأتبازرسان، و شوراهاي استانها و مناطق، تمامی تلاشهاي راستین خود را بهعمل آورند. همچنین امید است که سازمان با احساس تمام و کمالِ مسئولیتی که طبق قانون برعهده دارد، در راه تحقق اهداف عالیۀ سازمان گامهاي بلندتر و سنجیدهتر بردارد و نقش خود را آنگونه که شایستۀ این سازمان و در خور مردم میهن گرامیمان ایران است، بهنحو احسن بهانجام برساند.
دکتر حسنپاشا شریفی
«... سازمان نظام » عضو شوراي مرکزي و رییس کمیسیون سنجش
1392/12/14
مقدمه
در این کتاب کوشش بر این بود که به فلسفۀ وجود، ریشههاي ظهور و تلاشهاي در صحنۀ روانشناسی و مشاوره و کل جامعۀ «... سازمان نظام » گوناگون براي تاسیس درمانیِ کشور پرداخته شود. مفاهیم و تلاشهایی که عامۀ جامعۀ روانشناسی و مشاورة کشور در جریان آن نبوده و اکثراً از آن بیاطلاعاند. البته بهتناسب مباحث کتاب، مطالب تاریخی دیگري هم دربارة وضعیت روانشناسی و مشاورة کشور چاشنی این نوشتار شد.
رخدادهاي بعد از تاسیس سازمان که در اذهان و منظر همگان قرار دارد، خود سازمان » حدیث دیگري است که ابعاد متعددي دارد و مدارك و اسناد آن در خود موجود است. نقادي سازمان در آینده باید با توجه به کارنامۀ آن صورت بگیرد. «... نظام بدیهی است که گزارش و تجزیه تحلیل کم و کیف آن، کار با ارزش دیگري است که یار و همکار با همتی براي تهیه و تدوین آن میطلبد و تحقق آن نیز، بیشک میتواند خدمت شایستهاي به جامعۀ روانشناسی و مشاورة کشور باشد.
آنچه در نوشتن کتاب حاضر مهم بود، این است که نه تنها سرگذشت وقایع و چشمانداز آیندة «... سازمان نظام » گذشته نوشته شود، بلکه فلسفه و زیربناي ضرورت آن در حد معقول ترسیم گردد. این کار بهنسل حاضر و آینده محکی براي ارزیابی
فعالیتهاي گذشته و جاري سازمان میدهد، و نگاهها را نسبت به انحرافات احتمالی از راه صحیح و شایستۀ سازمان دقیق میکند.
از آنجا که در دهههاي اخیر، در جریان رخداد برخی از وقایع مربوط بهتحولات مشاوره و روانشناسی کشور بودم و مدارك و اسنادي در اختیار داشتم که احساس میکردم حیف است بهدست فراموشی سپرده شود، براي نوشتن این کتاب احساس رسالت و وظیفه کردم. در نوشتن مطالب، مصلحتطلبی نکردم. تمام سعی خود را بهکار گرفتم تا همهچیز مستند باشد. اما محتمل است که مدارك و اسناد دیگري هم وجود داشته باشد که من از وجود آنها بیخبر مانده باشم. بدیهی است که اظهارات بیسند در هر کجا و بههر شکل، ارزش تاریخی نمیتواند داشته باشد. من خود بعضاً شنوندة ادعاهاي کسانی بودم و با بهت به ایشان نگاه میکردم و غرق تماشاي حیرت خویش میشدم.
این کتاب میتوانست صرفاً متمرکز بر اقدامات عملی و قانونیِ منجر به ایجاد باشد و به فعالیتهاي زمینهساز و فلسفۀ زیربنایی سازمان نظام و ساختار «... سازمان نظام » سازمانهاي پیشگام و پیشرفتۀ دنیا نپردازد. بدیهی است که در اینصورت تبدیل به یک تاریخنگاري خشک و بیروح میشد. هدف از این نوشتار علاوهبر تاریخنگاري، آشنا کردن همکاران، دانشجویان و نسلهاي آینده با راهی است که بایدطی میشد و در آینده باید کامل شود. در کل، جامعۀ حرفهاي ما هنوز به شناخت زیربناهاي تاریخی و افقهاي رشد علمی/تخصصی رشتۀ خود نیاز بیشتري دارد. درحالحاضر، تب تدریسهاي فراوان و ترجمههاي شتابزده، بسیاري را بهخود و به روزمرگی مشغول کرده است، طوريکه فرصت توجه بهمحیط حولوحوش خود و نیازهاي حرفه و جامعۀ حرفهاي را از آنها گرفته است.
طبیعی است که کتابی از نوع کتاب حاضر، زیر ذرهبین همکاران قرار میگیرد و بههمین خاطر تالیف آن بسیار حساس و مستلزم دقت بسیار بود. گاه بههمین علت مایل بودم که از نوشتن این مطالب دست بردارم و گاه پرداختن بهبرخی مطالب مدتها به تعویق میافتاد تا روحیۀ نوشتن پیدا کنم. شاید بههمینگونه دلایل است که هنوز تاریخ روانشناسی و تاریخ مشاورة کشورمان بهمرحلۀ تدوین نرسیده است.
فشار روانی ناشی از این نوشته کم نبود. نوشتن این تاریخچه بهدلایل مختلف از جمله درگیر بودن خودم در این وقایع، بسیار دشوار بود. این که آرایش مطالب چگونه باید باشد، بدینمعنا که مطالب چگونه باید دستهبندي و بیان شود که حق مطلب بهتر ادا شود و درعینحال رسانندة مقصود نیز باشد. حقایق آنگونه که باید بیان گردد و حتیالامکان اصل بیطرفی آگاهانه و ناخودآگاهانه رعایت شود. بههر کسی و هر حرکتی وزن و بهاي لازمه و درخور آن داده شود. سوم، نگرانی از گلهمنديهاي بهجا و نابهجاي همکارانی که آمادة خردهگیرياند؛ خصوصاً بهقول دکتر پورشریفی (پاییز همه خوب میدانیم .« منتقدانِ بیعملیکه همیشه شاکی و مطالبهکننده هستند » :(1389 که هر کسی نگاه خاص خود را بهمسایل دارد، هر کسی از ظن خود یار میشود و بهموضوع نگاه میکند. هر نگاهی را از زاویۀ دیگر میتوان طور دیگري دید. درهرحال، شاید با تمام سعی بهعمل آمده براي نگاه کاملاً عینی به وقایع، به زعم انسان بودن، نتوان از سوگیري مطلقاً عاري بود.
گردآوري مطالب، اسناد و انجام مصاحبهها براي نوشتن این کتاب کارِ زمانبر و طاقتفرسایی بود. بسیاري از اسناد و مدارك طی سالها و در فرایند رخدادهاي تاریخی گردآوري شده بود. مقالات نویسنده طی سالهاي گذشته و در فرایند رشد حرفهاي و
تحولات جامعۀ روانشناسی و مشاورة کشور و علیرغم بیتوجهی و یا غفلت قاطبۀ همکاران، نوشته شده بود. این مقالات تجلّی وجدان بیدار و نداي انتظارات جامعۀ حرفهاي ما بود. با دکتر محمدابراهیم مداحی (ضمیمۀ شماره 1)، دکتر فاطمه حقیقتجو، دکتر عباسعلی الهیاري، دکتر رضا زمانی، دکتر رحمتالله نورانیپور، دکتر حمید پورشریفی، دکتر سیدمهدي حسینی و دکتر حسنپاشا شریفی مصاحبه یا تبادل نظر بهعمل آوردم. بیانات و نظرات آنها را همانگونه که در دستخط یا ضبط صدايشان بود، نقل یا اعمال کردم. بعضاً در اظهارات آنها دربارة یک رخداد، تناقض، اختلافنظر و استثنائاً حتی نفی نظر دیگري وجود داشت. تفاوت نظرات را حتیالامکان عیناً بیان کردم، اما از نقل موارد نفی و حتی تناقض امتناع کردم. بههرحال، مسئولیت صحت و سقم بیانات هر کسی با خود او و قضاوت با خوانندگان است.
شاید با یک نگاه « انجمن مشاورة ایران » بعضی مطالب از جمله مطالب مربوط به شتابزده، نامرتبط بهنظر برسد. اما اگر به ساختن یک انجمنِ تمام عیار، همانند انجمن است، «... سازمان نظام » روانشناسی یا مشاورة آمریکا که در برگیرندة تشکیلاتی نظیر نظر داشته باشیم، کاملاً مربوط و عین موضوع است. البته میدانم که گاهی کمی وارد حواشی و مباحث کلیِ مربوط به روانشناسی و مشاورة کشور شدم، مانند اینکه هنگام بحث از پیشکسوتان روانشناسی، کمی بر اهمیت آیندهساز علومتربیتی تاکید نموده و از سر در مدارس بیان « راهنمایی » افسوس خود را از وضعیت جاري و حذف عنوان کردم. در مورد پیوستها باید اشاره کنم به اینکه بسیاري از آنها جزو اسناد این تاریخچه هستند. اما خواندن مطالبی مانند گزیدة مذاکرات نمایندگان مجلس براي ما درسهاي خود را دارد. مذاکرات مجلس، ما را تا حدي با نگاه قاطبۀ نمایندگان محترم مجلس شوراي اسلامی و نیز متولیان جامعۀ پزشکی و روانپزشکی کشور به روانشناسی و مشاوره آشنا میکند.
پدیدهاي است که شایدظهور و برپایی آن براي زمان ما و براي «... سازمان نظام » جامعۀ تخصصی ما هنوز تا حدي زود بود؛ البته به این امید که شایداین کار در کشور ما هم با زعامت انجمنهاي علمیِ برومند صورت میگرفت. صحت و سقم این نظر را رخدادهاي آینده نشان خواهد داد. عملکرد ما در آینده نشان خواهد داد که جامعۀ حرفهاي ما تا چه حد پختگی یک تشکیلات صحیح و اصولی را دارد. باید از خطر جناحبنديها و تبدیل شدنِ سازمان به یک تشکیلات دیوانسالار پرهیز کرد. اگر وجه
غالب سازمان همان وجه علمی بوده و در دست شایستهترین اعضاي حرفه باقی بماند، نشان از شایستگی ما براي داشتنِ یک سازمان صحیح است. براي تحقق این مهم باید هوشیار باشیم، فریب برخی تبلیغات خوشظاهر انتخاباتی را نخوریم و هوشیارانه نخبگان بهحق حرفه را براي تصدي و مدیریت سازمان انتخاب نموده و از آنها پشتیبانی کنیم.
بعد از تاسیس سازمان نظام، با همکاري خانم حقیقتجو مقالهاي تحتعنوان نوشتیم. این عنوان برآمده از نگاه « سازمان نظام ...، معمارِ روانشناسی و مشاورة کشور » و انتظار ما در آن زمان نسبت به سازمان نظام بود. اما امروز بعد از ده سال که از تاسیس سازمان گذشته، این احساس تعدیل شده است. کتابی که در دست شماست، با اینکه از ابتدا بهروشنی نظر بر این نبود که چاشنی رهنمونسازي هم داشته باشد، اما با مباحثی که در آن مطرح شد، از این کارمایه برخوردار است: یعنی آشنا کردنِ جامعۀ روانشناسی و در کشور ما و در « اعتباربخشی » و « صلاحیتبخشی 1 » مشاوره و اعضاي آن با وضعیت جامعۀ جهانی و رهنمودهایی در این راستا که در آینده نسبت بهچه چیزهایی باید هوشیار بود و چه باید کرد تا انحرافهاي آگاهانه و ناآگاهانه به ما صدمه نزند. رشتهها و برنامههاي دانشگاهی فعلی عمدتاً در اوایل انقلاب در شوراي عالی برنامهریزي وابسته به شوراي عالی انقلاب فرهنگی تدوین شد. بعد از آن، حرکت قابل قیاسی با آن براي به روزکردن محتوا و ساختار رشتهها، گرایشها و برنامههاي دانشگاهیِ روانشناسی و مشاوره صورت نگرفته است. برنامههاي فعلی دستاورد نسل ساختهشدة گذشته است. نسل فعلی و دستپروردة نسل گذشته که در داخل کشور تربیت شده هنوز سقف کارآیی خود را در این زمینه نشان نداده است. انتظار میرفت که بازگردانیدن استقلال به دانشگاهها بهتحولاتی در برنامههاي دانشگاهی منجر شود، اما خبر چندانی نشد. رقابت در دانشگاهها براي ارایۀ برنامههاي آموزشیِ هر چه بهتر و پیشرفتهتر شروع نشد. خبري از شتاب براي علمیتر شدن نیست. بیتفاوتیِ ناشی از تمرکزگرایی 2، دوباره بهسراغ اکثر دانشگاهیان آمده است. آنقدر حرکت نکردیم تا باز وزارتخانه قیومیت خود را از سربگیرد و براي ما برنامهریزي کند.
تاسف بار است که در کشور ما به تلاش پیشینیان (رشتۀ خود) بیاعتناییم. به اینخاطر، گاه در تاریخ کشورمان مجبور به پرداخت تاوانهاي سنگین شدهایم. بهنظر میرسد بسیاري از ما تلاشهاي ارزشمند دکتر علیاکبر سیاسی ( 1349 و 1355 ) و
در سال 1347 و انتشار اولین مجلۀ روانشناسی « انجمن روانشناسی ایران » تاسیس اولین در سال 1349 را فراموش کردهایم. اگر تاریخ را ندانیم، مجبور به تکرار آن میشویم.
نوشتن این تاریخچه در کشور ما و با توجه به این روحیه، کار دشواري بود. لذا انتظار میرود همکاران عزیز با سعۀ صدر و با متانت و بیطرفی به این نوشته نظر کنند. سعی شد تمام مطالب براساس مستندات نوشته شود، اگر مطلبی بیان شده، اسناد آن هم تا حد موجود ضمیمه شده است. همانطور که گفته شد، اظهارات بیسند حتی در همین نوشتار، ارزش تاریخی ندارد. هدف فقط روشنشدنِ حقایق بوده است. لذا اگر هر یک از عزیزانِ خواننده، مستنداتی براي تکمیل یا تصحیح مطالب ارایه کنند، با کمال میل استقبال و از آن در چاپهاي بعدي استفاده خواهد شد.
از آنجا که مسالۀ صلاحیتبخشی، اعتباربخشی و ساماندادن بهحرفههاي روانشناسی و مشاوره بعد از دریافت برد مشاورة آمریکا در سال 1366 برایم صورت یک دغدغه و تکلیفجدي پیدا کرده بود، علاوه بر انجمن و نوشتن مقاله در این زمینه، بهدنبال گردآوري مطالب، مکاتبات و اسناد مربوط به این حوزه نیز بودم. براي نمونه، تصویر برخی از مکاتبات وزارت بهداشت با مجلس، در همان دورة مجلس ششم توسط خانم دکتر حقیقتجو در اختیار اینجانب قرار گرفت. مطالبی که بهخاطر اهداف و دغدغههاي شخصی خود، آنها را بهعنوان سند براي این نوشتار تا حال نگهداري کرده بودم.
جناب آقاي دکتر سیدمهدي حسینی همکار عزیز و بزرگوار و عضو دورة دوم با فروتنی خاص خود و با دقت تمام متن را مطالعه «... سازمان نظام » شوراي مرکزي فرمودند و بازخوردهاي بسیار ارزنده و امیدبخشی به اینجانب دادند که در حد درك خود از آنها براي اصلاح و تنقیح متن استفاده کردم. همچنین از نظرات ارزشمند استاد فرزانه و بزرگوار جناب آقاي دکتر حسنپاشا شریفی بهرة فراوان گرفتم. ایشان محبت فرموده پیشگفتاري هم براي این اثر تهیه کردند که از ایشان تشکر ویژه دارم.
باقر ثنائی
استاد مشاورة خانواده، دانشگاه خوارزمی و دانشگاه آزاد کرج « سازمان نظام روانشناسی و مشاوره » عضو شوراي مرکزي بنیانگذار مشاورة خانواده و ازدواج در ایران داراي برد و پروانۀ تخصصی مشاورة آمریکا و کانادا « انجمن مشاورة ایران » عضو موسس و دو دوره ریاست « تازهها و پژوهشهاي مشاوره » عضو موسس و سردبیر مجلۀ
آذر ماه 1392
