مقدمه
تلویزیون Television (نمایشگر) واژه‌ای کلی است که به پخش‌کننده تصاویر متحرک اطلاق می‌شود. نمایشگر قسمت اصلی یک تلویزیون را تشکیل می‌دهد. این واژه (نمایشگر) مختص تلویزیون نیست و در مباحثی مانند: کامپیوتر، لپ‌تاپ، گوشی‌های (تلفن همراه) هوشمند، تجهیزات پزشکی، تجهیزات صنعتی و موارد مشابه آن نیز قابل مشاهده و بررسی است. همچنین دوربین‌های تصویربرداری و نمایشگرها همزاد و مکمل هم هستند. به‌عبارت دیگر وظیفه نمایشگر برعکس وظیفه‌ای است که دوربین تصویربرداری انجام می‌دهد.
از زمان ساخته شدن اولين دوربين‌هاي فيلم‌برداري و نمايشگرهاي تصوير (توسط ولاديمير زويکن) حدود 120 سال، از ساخته شدن سيستم‌هاي فرستنده و گيرنده تلويزيوني (توسط جان لوئيجي برد) حدود 90 سال، پيدايش تلويزيون رنگي (توسط هانري دوفرانس، والتر بروخ و NTSC ) حدود 70 سال و از پيدايش تلويزيون‌هاي ديجيتال پخش صدا و تصوير (توسط ATSC )حدود 30 سال مي‌گذرد. پيدايش و به‌کارگيري نمايشگرها در کامپيوتر، لپ‌تاپ، موبايل و تجهيزات مشابه جلوه‌هاي ديگري از کاربرد تلويزيون و تکامل آن است. استفاده مکرر از اين وسايل و تجهيزات، آشنایي با اصول، نگهداري، عيب‌يابي و تعمير آن‌ها را اجتناب‌ناپذير مي‌سازد. رشد سريع تکنولوژي امکان تهيه و تأليف منابع آموزشي مهارتي در زمينه تعميرات تلويزيون را دشوار مي‌سازد. مجموعه حاضر تلاشي در جهت پر کردن اين خلأ و آموزش مهارت عيب‌يابي و تعمير تلويزيون‌هاي رايج در بازار ايران است. با مطالعه و درک مطالب اين مجموعه مي‌توانيد در پول و زمان صرفه‌جویي کنيد؛ چراکه به‌طور دقيق شما را راهنمایي مي‌کند تا بورد و قطعه معيوب در تلويزيون را بیابید و آن را تعويض يا تعمير کنيد. توجه داشته باشيد براي عيب‌يابي و تعمير يک دستگاه الکترونيکي مانند تلويزيون نيازمند داشتن اطلاعات فني و علمي، مهارت کار با تجهيزات و وسايل و داشتن تجربه هستيد.
اطلاعات فنی و علمی، پیش‌زمینۀ دانش (تئوری) مورد نیاز پیرامون عملکرد تلویزیون و مدارات الکترونیکی آن را فراهم می‌سازد. این بخش نیازمند آشنایی با برق و الکترونیک است. در بخش آموزش‌های مهارتی، مهارت‌های عملی مانند لحیم‌کاری، استفاده از تجهیزات تست، اندازه‌گیری و همچنین روش‌ها و اصول صحیح عیب‌یابی و استفاده از آن‌ها آموزش داده می‌شود. همچنین معایب رایج مربوط به مدارات مختلف به‌کار رفته در طبقاتِ مختلف گیرنده‌های تلویزیونی مطرح می‌شوند. در این بخش معایب مربوط به قطعات مختلف الکترونیکی و نحوه تست و عیب‌یابی آن‌ها در داخل و خارج بوردهای الکترونیکی بیان می‌شوند. پس از فراهم شدن زمینۀ دانش و مهارت در فراگیران، فراگیران با حضور در کارگاه‌های تعمیر تلویزیون با عیب‌های مختلف و نحوۀ رفع آن‌ها آشنایی پیدا می‌کنند. یقیناً تجربه می‌تواند نقش بسیار مهمی در بحث عیب‌یابی و تعمیر تجهیزات مختلف الکترونیک از جمله تلویزیون داشته باشد.
مطالبي که در اين مجموعه جهت عيب‌يابي و تعمير عنوان شده است نيازمند رعايت نکات ايمني و حفاظتي است. قبل از اقدام به باز کردن محفظه تلويزيون حتماً با عوامل خطرساز و خطرآفرين در تلويزيون آشنایي کامل پيدا کنيد. همچنين در مراحل اوليه، بهتر است تمرينات خود را روي تلويزيون‌هاي مستعمل انجام دهيد و پس از کسب علم و تجربه لازم اقدام به تعمير تلويزيون مشتري نماييد.
در اين مجموعه مدل و شاسي خاصي مدّنظر نيست و مطالب آن قابل تعميم و گسترش به تمام برندها و مدل‌هاي LCD/LED است.
از آنجایي‌که تلويزيون يک دستگاه الکترونيکي است، براي مطالعه و به‌کارگيري مطالب اين مجموعه، آشنایي با نحوۀ شناسایي و تست قطعات الکتريکي مانند مقاومت خازن، سلف، ترانس و فيوز و قطعات الکترونيکي مانند ديود، ترانزيستور، MOSFET و آي‌سي در انواع DIP و SMD ضروري است. توجه داشته باشيد برخي از قطعات به راحتي قابل تست نيستند و در صورتي‌که به آن‌ها شک کرديد بايد تعويض شوند. اگرچه برخي از قطعات مانند خازن‌هاي الکتروليتي را مي‌توان با خازن‌سنج تست کرد ولي براي رفع شک و شبه بهتر است آن‌ها را بدون تست تعويض کرد. نکته دیگری که در عیب‌یابی و تعمیرات حائز اهمیت است، توجه به تست و عیب‌یابی قطعات روی بورد است و آخرین مرحله در عیب‌یابی، خارج کردن قطعه و تست آن خارج از بورد می‌باشد. تا زمانی‌که با روش‌های مختلف عیب‌یابی مانند تست ولتاژ و تست سیگنال تا 80 درصد به خرابی قطعه‌ای شک نکرده‌اید، آن را از روی بورد خارج نکنید. شاید بدترین روش در عیب‌یابی، خارج کردن تک تک قطعات از روی بورد و تست آن‌ها و سپس قرار دادن آن سر جایش باشد، چه بسا هنگام خارج و نصب مجدد، باعث شوید که قطعه یا بورد آسیب ببیند.
توجه داشته باشید که از دست کشیدن یا لمس پایه‌های قطعات تلویزیون پرهیز نمایید. به علت وجود قطعات با ولتاژ بالا، خازن‌ها و عدم ایزوله بودن برخی قسمت‌های تلویزیون از برق شهر، احتمال وارد آمدن شوک الکتریکی و برق‌گرفتگی وجود دارد. ضمن آنکه برخی از قطعات در مقابل الکتریسیته ساکن ( ESD : Electro Static Discharge ) و لمس با دست حساس هستند و احتمال آسیب رسیدن به آن‌ها وجود دارد. روش‌های مختلفی برای حفاظت در مقابل الکتریسیته ساکن (مانند استفاده از دستبند آنتی استاتیک و اسپری مخصوص) وجود دارد.
لازم است یادآوری شود که برای شروع و اقدام به عیب‌یابی و تعمیر تجهیزات الکترونیکی مانند تلویزیون، باید با دانش و علم الکترونیک آشنایی داشته باشید. سه بحث آشنایی با مبانی برق (شناخت جریان‌های AC و DC )، مبانی الکترونیک ( اصول یکسوسازی و تقویت‌کنندگی) و شناخت قطعات (مقاومت، خازن، سلف، ترانس، کریستال، دیود، ترانزیستور، آی سی و انواع آن‌ها ) از بخش دانش عیب‌یابی و تعمیر و بحث کار با تجهیزات اندازه‌گیری ( مانند مولتی‌متر و اسیلوسکوپ ) و همچنین لحیم‌کاری قطعات دیپ و اس‌ام‌دی از بخش مهارت، از ضروریات اولیه و پیش‌نیاز اصلی برای شروع به عیب‌یابی است. در کنار این مباحث، رعایت نکات ایمنی و حفاظتی برای جلوگیری از آسیب رسیدن به افراد و دستگاه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید مورد توجه قرار گیرد.
فهرست مطالب
فصل 1
تصویر Image و تلویزیونTelevision 1
دوربین Camera 2
فرکانس الکترونیکی صدا 7
انواع گیرنده‌های تلویزیونی 12
فرستنده تلويزيوني Television Transmitter 15
گيرنده‌هاي تلويزيوني ديجيتال Digital Television Receiver 17
مشخصات و امکانات نمایشگرها 18
فصل 2
ساختمان تلویزیون‌هایLCD 21
کريستال مايع Liquid Crystal 22
اجزایء اصلی نمایشگر LCD 25
TFT – LCD 27
فصل 3
ساختمان تلویزیون‌هایLED 35
منبع نور زمينه ( Back Light Source ) 37
دیود نورانی یا LED ( Light Emitted Diode ) 38
Mini LED 41
خرابی Back light 43
فصل 4
ساختمان تلویزیون‌های OLED 45
مزایای تلویزیون های OLED 46
انواع تلویزیون های OLED 47
ساختمان OLED 47
OLED چیست ؟ 48
روش هاي توليد رنگ در نمایشگرهای OLED 54
فصل 5
بوردهای الکترونیکی تلویزیون‌های LCD/LED 57
بوردهای الکترونیکی نمایشگرها 58
Data Sheet قطعات الکترونیکی 59
برد اصلی ( Main Board ) 64
برد T-CON 66
ریموت‌کنترل 67
فصل 6
آشنایی با ساختمان و عملکرد تلویزیون‌های LCD/LED 69
بورد تغذيه ( PSU : Power Supply Unit ) 72
بورد اصلي ( MB : Main Board ) 74
چهار قسمت اصلي بورد اصلي ( Main Board ) 75
منبع نور زمينه ( Back Light Source ) 79
تحلیل تحلیل عملکرد تلويزيون هاي LED/LCD 81
فصل 7
عیب‌یابی و تعمیر تلویزیون‌های LCD/LED 87
ابزارها و تجهیزات مورد نیاز جهت عیب‌یابی 88
هویه، قلع، روغن Flax و روش لحیم‌کاری 89
SMD Heater و روش کار با آن 91
مولتی‌مترِ دیجیتالِ انبری یا کْلَمپ‌متر 92
تستر قطعات الکتریکی 94
اُسیلُسکوپ 94
منبع تغذیه 95
چراغ LED 96
راه‌اندازی و تحویل تلویزیون به مشتری 99
بررسی‌های اولیه در عیب‌یابی 101
عدم وجود صدا و تصویر 103
ورود به منوی تنطیمات سرویس و کارخانه 104
کاربرد حواس در عیب‌یابی 110
تعویض قطعات نمایشگر 113
تست قطعات برد پاور 114
تست قطعات برد اصلی 118
تست جک‌های خروجی RCA تصویر و صدا 122
روشن نشدن دستگاه 124
فصل 8
نحوه نگهداری ، پاک کردن صفحه و بدنه تلویزیون 141
نکات مهم برای انتخاب و خرید تلویزیون 130
مارک و برند تلویزیون 130
بودجه و پول 131
اندازه تلویزیون 131
رزولویشین (وضوح) 133
صفحه پهن ( Wide ) 134
کنتراست 134
زمان پاسخ دهی 135
نرخ تازه‌سازی 136
زاویه دید 136
پورت‌های ورودی و خروجی تلویزیون 137
نمایش همزمان تصویر 138
مفهوم i و p 138
گارانتی 139
فصل 9
اعمال نویز و فیلتر روی تصاویر دیجیتال 131
نحوه نگهداری، پاک کردن صفحه و بدنه تلویزیون 132
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری 149
