کتاب مهارت معلمی نوشته محسن قرائتی است که انتشارات ستاد اقامه نماز منتشر کرده است.
در گام اول، نوع نگاه ما به شغل معلمی است که می‌تواند در تعلیم و تربیت و انجام این مسئولیت بزرگ تأثیرگذار باشد. با قاطعیت می‌توان گفت که معلمی فراتر از همهٔ کارها و سرآمد همهٔ شغل‌هاست. معلم نیاز به حقوق و تأمین نیازهای زندگی دارد؛ اما هیچ‌گاه به کار مهمش از دریچه مادیات نمی‌نگرد.
کار معلم، تعلیم و تربیت است؛ تعلیم و تربیتی که کار خدای تعالی و پیامبران اوست. اساساً عالم با همهٔ پیچیدگی‌ها، تنوعات، زیبایی‌ها، نعمتها و ابتلائاتش برای تربیت «انسان» خلق شده است. آری! زمین، مرکز آموزش و پرورش خداست؛ با پیامبرانی که معلمان آسمانی‌اند و مسئولیت تربیت انسان را بر دوش دارند.
این کتاب معلم و جایگاهش را بررسی میکند.
فهرست مطالب
مقدمه
فصل :اول ارزش و امتیاز کار معلمی
1- معلمی شغل نیست؛ عبادت است
2- معلمی یک انتخاب صحیح است.
3- نگاه معلمی درالسلام معصومین علام جایگاه رفیع دارد.
4- تربیت کار خداست
۵- معلم کار پنج گروه از مهندسان را میکند
6- معلم با گرانترین گوهر هستی سروکار دارد
7- کار روی فکر ،افراد ماندگار است
8- کلاس داری را ساده نگریم
9- معلم ،ربّانی هادی و ناجی بشر است
10- کار خود را مقدس بدانیم
۱۱- تعلیم و تربیت باعث حیات معنوی مخاطب میشود
۱۲ - ارزش علم بیش از هر چیزی است
فصل دوم صفات معلم
۱- سوز و حرص داشته باشد
۲- سعه صدر داشته باشد
3- بی تکلف باشد
۴- مخلص باشد
۵- خود را فارغ التحصیل نداند
6- توفیقاتش را از خدا بداند
۷- باشهامت باشد
8- اعتماد به نفس داشته باشد
9- مردمی باشد
۱۰- صراحت لهجه داشته باشد
۱۱- منصف باشد....
۱۲- صمیمی و با محبت باشد
۱۳- اهل هدایت و عمل باشد
۱۴- آراسته باشد
۱۵- اخلاق خوب داشته باشد.
۱۶ - متواضع باشد
۱۷- سابقه نیک داشته باشد
18- به پست و مقام دلبسته نباشد
۱۹- آماده پاسخگویی باشد
.۲- بصیرت و شناخت عمیق داشته باشد.
۲۱- دلسوز شاگردان باشد
۲۲ - واقع گرا باشد
۲۳- صبور باشد
۲۴- دردآشنا باشد.
۲۵- تکلیف گرا ..باشد.
2۶- باظرفیت باشد
۲۷- منضبط باشد
۲۸- عزم قوی داشته باشد.
۲۹- به هدف ایمان داشته باشد
۳۰- عادل باشد
۳۱- حامی محرومان باشد
۳۲ - توکل داشته باشد
۳۳- بانشاط باشد.
فصل سوم وظایف معلم
1- عملی بودن درسها.
2- شهامت در گفتن «نمیدانم»
3- سنت پذیر و نوپذیر بودن
4- توجه به راههای دعوت
5- توجه به رشد جامع
6- پاسخ به شبهات
7- ایجاد انگیزه
8- هجرت .....
9- آموختن از هر شخص یا هر چیزی
10- تعلیم در هر زمان و مکان
11- جبران ضعفها
12- همدردی
13- ارتباطهای خصوصی و چهره به چهره
14- هدایت در گرایش و انتخاب رشته
15- احترام به همکاران و پیشکسوتان
۱6- نظرخواهی و مشورت
۱7- دادن فرصت تحقیق به مخالف
۱8- توجه به آثار جنبی رفتار
19- سفارش دلسوزانه و استقبال از پیشنهادها
20- انتقاد پذیری
21- امیدوار و امیدبخش
۲2- قاطعیت در راه حق و نترسیدن از سرزنشها
۲3- داشتن حکمت
24- اهل ذکر باشد
۲5- توطئه شناسی
۲6- دشمن شناسی
27- جدی گرفتن .هشدارها
۲8- سنجش مقدار تأثیر آموزشها (خود آزمایی)
29- استفاده از همه فرصتها و ظرفیت ها
۳0- رعایت استاندارد و تعلیم منطقی
۳1- قالب ،سازی نه قالب پذیر
32- شنایی با مشکلات دیگران
۳3- آشنایی با فرهنگ و گویش مخاطبان
فصل چهارم پرهیزها نبایدهای (معلمی)
۱- پرهیز از جناح بازی و گرایش قبیلهای
۲- پرهیز از سوء ظن
3- پرهیز از تحریک احساسات دیگران
4- پرهیز از ایجاد حساسیت
5- پرهیز از مسائل فرعی
6- پرهیز از بحث های جنجالی
۷- پرهیز از تبعیض
8- پرهیز از بیان مسائل بدیهی و روشن
9- پرهیز از ،زور تحمیل عقیده و استبداد .....
۱۰- پرهیز از کتمان علم
۱۱- پرهیز از علوم غیرضروری و غیر کاربردی
۱۲- پرهیز از طرح و برنامههای پیچیده دشمن
13- پرهیز از زرق و برقها و تطمیع مستکبران
14- پرهیز از وابستگی فکری و فرهنگی
15- پرهیز از انحرافها و بدعتها
۱۶- پرهیز از تملّق .
۱۷- پرهیز از کم کاری
۱۸- پرهیز از عُجب و غرور
۱۹- پرهیز از علم فروشی نابجا
۲۰- پرهیز از مواضع تهمت
۲۱- پرهیز از گفتار و رفتار غیر عالمانه و تحلیلهای غلط
۲۲- پرهیز از گفتگو ی .نتیجه
۲۳- پرهیز از سخنان شعاری و بی پایه
24- پرهیز از تکذیب و انکار بدون علم
۲۵- پرهیز از غلو
26- پرهیز از تشتت
۲۷- پرهیزهای دیگر
فصل پنجم: مهارتها و شیوهها
1- ارائه الگوها .
2- فیش برداری و ارائه نکات ناب
3- داشتن طرح درس و ارائه از روی یادداشت
4- تناسب محتوا با قالبها و حرکات
5- تناسب جمله ها و ریتم واژه ها
6- رعایت تناسب مکانها و زمانها
7- مستندسازی محتوای دروس
8- معرفی منابع
9- تغافل .
10- استفاده از احساسات و عواطف
11- تشویق و توبیخ
12- دقت در عناوین و تیترها
13- آسان گویی
14- توجه به شادی
15- ارائه متوازن مباحث
16- بهره گیری از داستان
17- خواندن از روی نوشته
18- آموزش غیر مستقیم
19- آموزش تدریجی اصل(تدریج)
20- آموزش مستمر اصل استمرار
۲1- بهره گیری از هنر نمایش
۲2- بیان شیوا و رسا
۲3- رعایت اختصار
24- تُن صدای مناسب
25-هیجان بجا
26- تلقين.
27- بیان نعمتها و بیان فرض مخالف
28- بهره گیری از بیان جامع و مطلوب
29- توجه به عواطف
30- فضا سازی
31- بیان اهداف و جمع بندی
فصل ششم محتوا
۱- ارائه علوم مفید
۲- بهره گیری از قرآن کریم
3- بهره گیری از روایات
4- تکیه بر علوم ،قطعی نه حدس و گمان
ه- تسلط بر محتوا
۶- بهره گیری از استدلال
7- بالا بردن قدرت تشخیص و بیان معیارها
8- بیان سخن پاک و طیّب
۹- سنجیده گویی
۱۰- محوریت بخشی به نماز
۱۱- تعلیم قانون گرایی و رعایت مقرارت
۱۲- توجه به شبهات
۱۳- تناسب محتوا با نیازها
۱۴- بهره گیری از تاریخ
فصل هفتم مخاطب
1- شناخت مخاطب
۲- توجه به سطح فکر و اندیشه مخاطب
3- توجه به آمادگی روحی مخاطب
۴- بررسی ذائقه مخاطب
۵ - تکریم مخاطب
۶- نظرخواهی از مخاطب
7- کم کردن فاصله خود با مخاطب .
8- توجه دادن به مقام انسانیت
9- صبوری در برخوردهای غلط
فصل هشتم سایر نکات
1- اصولی در مورد تشویق و توبیخ
2- نکاتی در خصوص سؤال کننده و سؤال شونده ب
3- سیج عمومی برای دعوت به مشترکات
4- بیان خاطرات ناب و تجلیل از پیشکسوتان
ه -چند سفارش به محققین و نویسندگان استقبال از مشارکت در کار
6- اصالت دادن به تعلیم و تربیت
7- نگاه معلمی به همه چیز و در همه جا
8- کارهای ویژه در زمان و مکان ویژه
9-توجه به مسائل جانبی تحصیل
10- فراهم کردن آرامش برای تحصیل
11- توجه به هزینه های آموزشی و فرهنگی
۱۳ استفاده از تعطیلات
۱۴ امید همیشگی به تحول و اصلاح
۱۵. ارائه مطالعات و پژوهشها
.۱۶ بیان تجارب خود و دیگران
۱۷ آزادمنشی و آزاداندیشی..
۱۸ سنجش خود با ترازوی قرآن کریم
۱۹. توجه به آفات علم و پرهیز از آن
۲۰ برخی دیگر از آفات علم .
.۲۱ برخی از تذکرات و نکات کوتاه
