نیاز ضروری صنعت ساختمان به نیروهای کارآمد در زمینۀ تهیه و تولید نقشه های معماری و سازۀ ساختمان هادر دفاتر فنی و مهندسان مشاور طرح های ساختمانی و نیز مجریان توانمندی که با استفاده از نقشه هایاستاندارد، فکر و ایدۀ طراحان معماری و سازۀ ساختمان ها را از روی صفحات نقشه های اجرایی خوانده و روی زمین پیاده نمایند، ما را بر آن داشت که با استفاده از تجارب بیش از سی سالۀ خود در آموزش نقشه کشیو نقشه خوانی این صنعت، کتاب حاضر را تحت عنوان نقشه خوانی و نقشه کشی معماری و سازۀ ساختمان هاتهیه و تدوین نماییم. مجموعۀ حاضر بر اساس آموزش مبتنی بر شایستگی و با دو هدف تربیت نیروی انسانی کارآمد مورد نیازدفاتر فنی و مهندسان مشاور که وظیفۀ تهیه و تولید نقشه های اجرایی مورد نیاز کارگاه های ساختمانی را برعهده دارند و تحت عنوان نقشه کش فنی معماری و سازۀ ساختمان ها در این دفاتر مشغول فعالیت می شوند و نیز افراد ذیصلاحی که با درک درست از علائم و استانداردهای نقشه کشی ساختمان قادر به خواندن و اجرای طرح های معماری و سازۀ ساختمان ها باشند، تدوین شده است. بر این اساس مخاطباناین مجموعه، هنرجویان رشته های تحصیلی ساختمان و معماری داخلی هنرستان های فنی و حرفه ای و کاردانش، دانشجویان رشته های مهندسی عمران و معماری، دفاتر فنی و مهندسان مشاور، مجریان ومعماران تجربی فعال در صنعت ساختمان را شامل می شود.با توجه به اهداف فوق الذکر، محتوای کتاب کاملاً آموزش محور بوده و با طرح سؤالات متعدد در هر بخشاز کتاب، سه هدف را دنبال می نماید؛ اول اینکه وجود این سؤالات، خود باعث کاهش حجم چشم گیر وقابل توجه محتوای کتاب شده است که قدر مسلم بار روانی و ترس ناشی از حجم زیاد کتاب را در مخاطب کاهش داده و انگیزۀ استقبال را در او افزایش می دهد. دوم اینکه پاسخ به سؤالات مطرح شده منتج به تولیدمحتوای مد نظر و مکمل کتاب می شود که از حجم کتاب کاسته است و هدف سوم اینکه اهداف آموزش مبتنی بر شایستگی و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز در دو زمینۀ نقشه خوانی و نقشه کشی ساختمان را فراهم می نماید. پودمان اول کتاب در واحد یادگیری 1، به معرفی اجزاء پله و انواع آن، رمپ و آسانسور که ارتباط دهندۀ اختلاف سطوح در ساختمان بوده و ضوابط مربوط به هرکدام از آنها را مطابق مباحث چهارم و پانزدهم مقررات ملی ساختمان مطرح می نماید و در واحد یادگیری 2، ابتدا به معرفی برخی ضوابط معماری و شهرسازی مورد نیاز در ترسیم و تهیۀ نقشه های معماری پرداخته و سپس به روند درخواست تا صدور پروانه ساختمان می پردازد و در نهایت پس از معرفی نقشه های معماری فاز یک و دو، نقشه های موجود در آلبوم معماری را معرفی و روش خواندن آنها را مورد برسی قرار می دهد. پودمان دوم کتاب با توجه به آموخته های پودمان اول، با هدف تقویت مهارت نقشه کشی و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز در تهیه نقشه های معماری و در قالب چندین پروژۀ تعریف شده، فراگیران را با توجه بهضوابط نظام مهندسی و استانداردهای نقشه کشی، به تهیۀ نقشه های معماری فاز یک مورد نیاز جهت صدورپروانۀ ساختمان و ارائه به شهرداری ها هدایت می نماید.پودمان سوم، دیتیل ها و جزئیات اجرایی عمومی مورد استفاده در نقشه های معماری که به طور عام در همه پروژه های ساختمانی اجرا می شوند را معرفی می نماید و از فراگیران انتظار دارد که ضمن آشنایی با نحوۀ خواندن این جزئیات، با کمک مربی خود و با استفاده از نشریۀ شمارۀ 92 سازمان برنامه و بودجه، آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده اشکالات فنی و احتمالی وارد بر هرکدام را شناسایی و در ترسیم مجدد خود، این اشکالات را برطرف نمایند پودمان چهارم کتاب به نقشه خوانی و نقشه کشی سازه های فولادی می پردازد و ضمن معرفی انواع مقاطع و پروفیل های مورد استفاده در سازه های فولادی و علائم استاندارد آنها در نقشه های سازه ای، فراگیران را به خواندن نقشه های سازه های فولادی و ترسیم آنها به نحوی هدایت می کند که اولاً توانایی خواندن واجرای نقشه های سازه های فولادی را داشته باشند و ثانیاً قادر به ترسیم و تهیۀ نقشه های استاندارد موردنیاز این نوع سازه ها باشند و جهت صدور پروانۀ ساختمان به شهرداری ها ارائه نمایند به طوری که مجریان کارگاه های اجرایی سازه های فولادی نیز هیچ گونه ابهامی در خواندن و اجرای این نقشه ها نداشته باشند. پودمان پنجم کتاب نیز همانند پودمان چهارم آن بوده با این تفاوت که اولاً هدف تربیت و تأمین نیروی انسانی مورد نیاز در خواندن و اجرای نقشه های سازه های بتن مسلح را دنبال می کند و ثانیاً افراد ماهری را به صنعت ساختمان گسیل نماید که توانایی تهیه و ترسیم نقشه های اجرایی مورد نیاز سازه های بتنی جهت صدور پروانه ساختمان این نوع سازه ها را در ارائه به شهرداری ها داشته باشند و مجریان کارگاه های اجرایی سازه های بتن مسلح نیز هیچ گونه ابهامی در خواندن و اجرای نقشه های تهیه شده توسط این افرادرا نداشته باشند. در پایان بر خود لازم می دانم که از زحمات و تلاش های بی وقفه دوستان و یاران هم راهم، سرکار خانم مهندس زهرا نامی که هرکدام از نقشه های موجود را چندین بار مورد اصلاح و ویرایش مجدد قرار دادند تا کمترین اشکلات فنی به آنها وارد باشد و نیز آقای مهندس امیر حسین متینی که با صبر و حوصلۀ زیاد در صفحه آرایی این اثر اینجانب را یاری نمودند و جناب آقای مجیدرضا زرویی مدیریت محترم انتشارات دانش بنیاد که به نشر این اثر همت گماردند، کمال تقدیر و تشکر خود را به این عزیزان ابراز نموده، سلامت و توفیق روزافزونشان را از درگاه ایزد منان مسئلت نمایم.
والسلام علی عبادا... الصالحین
فهرست
پودمان اول - وسایل ارتباط دهندۀ اختلاف سطوح و نقشه خوانی نقشه های معماری
مقدمه
استاندارد عملکرد
اختلاف سطح در ساختمان
پله و اجزای تشکیل دهندۀ آن
معرفی اجزای یک پله
فضای پله )راه پله( و معرفی اجزای آن
انواع پله ها از نظر شکل ظاهری
آسانسور
اجزای آسانسور
الزامات اولیه برای انتخاب آسانسور
جانمایی آسانسور
سیستم های فراخوانی آسانسور
یا شیب راه
انواع رمپ و ضوابط مربوط به آنها
موقعیت رمپ ها با توجه به موقعیت ملک
محاسبۀ رمپ
پله و رمپ ترکیبی
ارزشیابی شایستگی وسایل ارتباط دهندۀ اختلاف سطوح
نقشه خوانی نقشه های معماری
مقدمه
استاندارد عملکرد
آشنایی با برخی تعاریف و ضوابط معماری و شهرسازی
روند کلی درخواست تا صدور پروانۀ ساختمان )مجوز ساخت
آلبوم نقشه های معماری فاز یک
نقشه های فاز یکِ ساختمان
نقشه های فاز دو ساختمان
پلان موقعیت
نحوۀ استقرار ساختمان نسبت به گذر و خیابانِ مجاورِ زمین
زیربنای مجاز
پلان طبقات
پلان زیرزمین
پلان طبقۀ همکف
پلان طبقۀ اول
پلان تیپِ طبقات
پلان بام
پلان مبلمان
پلان شیب بندی بام
برش ها و نماهای ساختمان
برش ها یا مقاطع
برش عرضی
برش طولی
نمای شرقی
نمای جنوبی
ارزشیابی شایستگی نقشه خوانی نقشه های معماری
پودمان دوم - نقشه کشی معماری فاز یک
مقدمه
استاندارد عملکرد
ترسیم پلان موقعیت
ترسیم پلان طبقات
ترسیم برش ها
ترسیم نما ها
ارزشیابی شایستگی نقشه کشی معماری فاز یک
پودمان سوم - ترسیم جزئیات اجرایی ساختمان
مقدمه
استاندارد عملکرد
ترسیم جزئیات اجرایی عمومی ساختمان
ترسیم جزئیات اجرایی کف سازی در مجاورت زمین های کاملاً خشک
ترسیم جزئیات اجرایی کف سازی در مجاورت زمین های خشک
ترسیم جزئیات اجرایی کف سازی در مجاورت زمین های مرطوب
ترسیم جزئیات اجرایی کف سازی مکان های خشک در طبقات
ترسیم جزئیات اجرایی کف سازی مکان های مرطوب در طبقات
ترسیم جزئیات اجرایی دیوار جان پناه و آب راه بام
ترسیم جزئیات اجرایی آب راه بام
ترسیم جزئیات اجرایی انواع درپوش یا قرنیز روی دیوارهای محوطه و جان پناه بام و خرپشته
ترسیم جزئیات اجرایی کف و دیوار سرویس بهداشتی )توالت ایرانی
ترسیم جزئیات اجرایی کف و دیوار سرویس بهداشتی )توالت فرنگی
ترسیم جزئیات اجرایی کف و دیوار حمام )زیر دوشی
ترسیم جزئیات اجرایی کف و دیوار سرویس بهداشتی )رو شویی
ترسیم پلان و برش اجرایی کف و دیوار سرویس بهداشتی
ترسیم پلان و برش اجرایی کف و دیوار حمام
ترسیم پلان اجرایی راه پله
ترسیم بزرگ نمایی برش راه پله
ترسیم جزئیات اجرایی پله
ترسیم جزئیات اجرایی پلۀ محوطه
خلاصه و جمع بندی موارد مربوط به نقشه های معماری
ارزشیابی شایستگی ترسیم جزئیات اجرایی ساختمان
پودمان چهارم - نقشه خوانی و نقشه کشی سازه های فولادی
مقدمه
استاندارد عملکرد
تقدم و تأخر نقشه های موجود در آلبوم سازه های فولادی
انواع نقشه هاي سازه اي
توضیحات عمومی و خصوصی
آشنایی با مقاطع و پروفیل های فولادی
پلان آکس بندی یا محور بندی
ترسیم نقشه های پروژۀ سازۀ فولادی
انواع پی، شالوده یا فونداسیون
ترسیم نقشه های فونداسیون جوش و علائم آن در نقشه های سازۀ فولادی
اتصالات پیچ و مهره اي
پرچ
اخلاق حرفه ای در اجرای سازه های فولادی
پلان ستون گذاری و تیپ بندی آنها
جزئیات اجرایی اتصال ستون به بیس پلیت
انواع اتصالات
جزئیات اجرایی ستون ها و مقاطع عرضی آنها
پلان پوشش سقف )تیر ریزی( و جزئیات اجرایی آن
..جزئیات اجرایی ساخت تیر ورق ها
جزئیات اجرایی اتصال کِش ها به ستون ها
.. جزئیات اجرایی بادبندها
جزئیات اجرایی پوشش سقف ها و اتصالات تیرهای فرعی به اصلی )اتصال تودلی(
Metal Deck( جزئیات اجرایی سقف مرکب عرشۀ فولادی
پلان تیر ریزی پله و جزئیات اجرایی آن
ارزشیابی شایستگی نقشه خوانی و نقشه کشی سازه های فولادی
پودمان پنجم - نقشه خوانی و نقشه کشی سازه های بتن مسلح
مقدمه .
استاندارد عملکرد
تقدم و تأخر نقشه های موجود در آلبوم سازۀ بتنی
توضیحات عمومی و خصوصی
استاندارد خم میلگردها و طول مهاری آنها
پلان قالب بندی و تیپ بندی فونداسیون ها
پلان ستون گذاری و تیپ بندی آنها
نماها، مقاطع عرضی و میلگردگذاری ستون ها
نقشۀ دیوارها
نقشۀ پوششِ سقف ها )پلان تیر ریزی
نقشۀ پله ها
ارزشیابی شایستگی نقشه خوانی و نقشه کشی سازه های بتن مسلح
به پایان آمد این دفتر
منابع و مآخذ