پیشگفتار

امروزه جهان با چالشهای پایداری متعددی روبرو است و یکی از چالشهای اصلی، تغییرات آب وهوایی هست که ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای مانند دی اکسید کربن و متان در جو است. این گازها، گرما را به دام انداخته سبب افزایش دمای زمین و در نتیجه منجر به طیفی از اثرات منفی مانند بلایای طبیعی، کاهش تنوع زیستی و بالا آمدن سطح دریاها میشوند. چالش مهم دیگری که امروزه با آن روبرو هستیم کاهش مقادیر منابع طبیعی مانند آب جنگلها و مواد معدنی است؛ امری که می تواند منجر به تخریب محیط زیست و از بین رفتن زیستگاه برای بسیاری از گونه ها و همچنین مناقشات دسترسی به این منابع محدود شود. افزون بر این با انباشته شدن پسماندهای پلاستیکی در محیط زیست و اقیانوسها، مشکل روبه رشد «آلودگی پلاستیکی مطرح میشود امری که میتواند به حیات وحش آسیب برساند و اثرات منفی بر سلامت انسان داشته باشد. شوربختانه فقر بعنوان چالشی اصلی در زمینه پایداری است؛ زیرا می تواند منجر به دسترسی ناکافی به آب شرب مراقبتهای بهداشتی، آموزش و سایر نیازهای اساسی .شود این اثرات ثانویه در واقع تمایل به تداوم چرخه فقر دارند و مانع از تلاش برای رسیدگی به سایر مسائل پایداری میشوند امنیت غذایی یکی دیگر از نگرانیهای جدی است؛ زیرا انتظار میرود جمعیت جهان در دهه های آینده به رشد خود ادامه دهد حصول اطمینان از اینکه غذای کافی برای همه وجود دارد به شیوه های کشاورزی پایدار و سامانه های توزیع کارآمد نیاز دارد. سرانجام کاهش تنوع زیستی یک چالش عمده برای پایداری محسوب میشود؛ زیرا این موضوع منجر به فروپاشی اکوسیستم ها شده و اثرات منفی بر رفاه انسان خواهد داشت. به منظور حفظ تعادل دنیای طبیعی حفظ تنوع زیستی ضروری است. تمام مشکلات ،فوق منشأ انسانی دارند و فقط انسانها میتوانند آنها را حل و فصل کنند.
 

 Jennifer Hamp
جنیفر تارب رئیس هیئت مدیره

پیشگفتار مترجم

برگردان این کتاب و در دسترس قراردادن آن برای جامعه پروژه محور یکی از لذت‌بخش‌ترین کارهای تألیفی و پژوهشی سالیان اخیر بنده بود. سادگی و درعین‌حال عمق مطالب ارائه شده در این استاندارد (که از مقبولیت جهانی چشمگیری برخوردار است)، همچنین نیاز روزافزون کشور به توسعه پروژه محور مبتنی بر پایداری در کنار علاقه به موضوعات پایداری دلایلی فزاینداین اشتیاق بود. متن حاضر که با نام P5 شناخته می‌شود تلاش دارد موضوع پایداری را بصورت تخصصی در زمینه پروژه محور بحث نموده و پنج P کلیدی را تشریح کند؛ P5 به‌نوعی دربرگیرنده محصولات (Product)، فرآیند (Process)، انسان (People)، کره زمین (Planet) و رفاه (Prosperity) است. هستی‌شناسی P5 دارای سه دسته برای طبقه‌بندی انسان، کره زمین و رفاه است. هر دسته نیز به زیرشاخه‌ها و مؤلفه‌های دیگری تقسیم می‌شوند. بخش‌هایی از کتاب رهنمودهایی را در مورد اینکه تیم پروژه برای پشتیبانی از هر مؤلفه باید چه‌کارهایی انجام دهد ارائه می‌دهند. در برخی موارد، نقشه‌ای از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد نیز ارائه‌شده است. از طرفی تأثیراتی که فعالیت‌ها و پیامدهای یک پروژه بر مردم، کره زمین و رفاه می‌گذارد، همگی درنتیجه تصمیم‌گیری‌های اتخاذشده در مورد ویژگی‌های محصول و فرایندهای مدیریت پروژه است. تأثیرات محصول برحسب نتایج و پیامد پروژه و تأثیرات فرایند بر اساس فرایندهای مدیریت پروژه که برای مدیریت فعالیت‌های پروژه استفاده می‌شود حائز اهمیت است. توجه به این مفاهیم پنج‌گانه زمینه ساز توسعه پایداری در صنایع پروژه محور خواهد بود. در ارائه این متن تلاش شد ضمن امانت‌داری متن اصلی، روانی متن و انتقال ساده مفاهیمی که بر دوپایه "پایداری" و"مدیریت پروژه" بنا شده‌اند به بهترین شکل صورت پذیرد. بی شک این نوشته خالی از ایراد نیست و پذیرای نقطه‌نظرات شما از طریق آدرس ایمیل زیر در جهت بهبود آن هستیم:

Saeedi.pm@gmail.com

فرهاد سعیدی : عضو هیئت‌ علمی دانشکده عمران ، معماری و هنر( دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات)

فهرست مطالب

فصل یک : پایداری و مدیریت پروژه
 تكامل مرکزیت مدیریت پروژه
اهداف توسعه پایدار  
 تخصص گرایی در مدیریت پروژه

 فصل دوم : مقدمه ای بر استاندارد  P5     
 هستی شناسی P5
 دسته ها زیر مجموعه ها و مؤلفه های P5
رویکردهای تأثیر  P5  برای محصول
طول عمر محصول
خدمات محصول
 رویکردهای تأثیر P5  برای فرایند
بهردوری فرآیندهای پروژه
 اثر بخشی فرآیندهای پروژه
انصاف محوری در فرآیندهای پروژه
زنجیره ارزش
پروژه ها طرح ها و پورتفولیو
  P5  و سایر استانداردهای بین المللی پایداری

فصل سوم : تأثیرات مرتبط با انسانها
 شیوه های کاری و کار شایسته
استخدام و نیروی انسانی
روابط نیروی کار مدیر
بهداشت و ایمنی پروژه
آموزش و احراز صلاحیت
 یادگیری سازمانی  
 فرصت برابر
 توسعه شایستگی محلی بومی
 تعادل کار - زندگی و سلامت روان
جامعه و مشتریان
 مشارکت جامعه
خط مشی عمومی و انطباق
حفاظت از مردم بومی و قبیله ای
 سلامت و ایمنی مشتری
 برچسب گذاری محصولات و خدمات
 حریم خصوصی مشتری و حفاظت از داده ها
 حقوق بشر
 تعرض و تبعیض
کار متناسب با سن
 کار اجباری و غیرارادی
 ،کرامت ،تنوع برابری و همه پذیری
 ملاحظات اخلاقی
 روشها و قراردادهای تدارکات پایدار
 مبارزه با فساد
 رقابت منصفانه
 فناوری مسئولیت پذیر
 سبزشویی

فصل چهارم : تأثیرات مرتبط با کره زمین
حمل و نقل
 تدارکات محلی
 ارتباطات دیجیتال
 سفر و ایاب و ذهاب
 لجستیک
 انرژی
 مصرف انرژی
 انتشار گازهای گلخانه ای
 استفاده مجدد از انرژیهای تجدیدپذیر و پاک
 زمین هوا و آب ده
 تنوع زیستی
 کیفیت هوا و آب
 مصرف آب  
 جابجایی آب
 فرسایش و احیای خاک
 آلودگی صوتی
 مصرف
 بازیافت و استفاده مجدد
 دفع دارایی ثابت
 الايش و آلودگی
 تولید پسماند

فصل پنجم : تأثیرات مرتبط با رفاه
 امکان سنجی پروژه
 تحلیل کسب و کار
تحلیل امور مالی
 بازده اجتماعی سرمایه گذاری
 مدل سازی و شبیه سازی
 چابکی کسب و کار  
 انعطاف پذیری قابلیت اختیاری
 تاب آوری
 محرک بازار و اقتصاد
 تأثیر اقتصادی محلی بومی
 مزایای غیر مستقیم
افشای راهبری زیست محیطی اجتماعی و شرکتی و گزارش پایداری

فصل ششم : افشای راهبری زیست محیطی، اجتماعی
 (افشای راهبری زیست محیطی اجتماعی و شرکتی (راهبری سه گانه
گزارشهای پایداری
 اهمیت
 تفاوت میان افشای راهبری زیست محیطی اجتماعی و شرکتی» و «گزارش های پایداری»
بهره گیری از P5 در افشای راهبری زیست محیطی اجتماعی و شرکتی و گزارش پایداری
 به استانداردهای گزارش دهیPS نگاشت مؤلفه های

 فصل هفتم : سایر کاربردهای P5
  تحلیل تأثیر مرتبط با P5
 ساختارP5IA
 تخصیص آیتم ها به مؤلفه ها
ساختار
برنامه مدیریت پایداری
گزارش وضعیت پروژه
تکمیل پروژه
پیوست ها
پیوست ۱ : مطالعات تکمیلی
پیوست ۲ : معیارهای تحلیل امکان سنجی
 مزایای مالی مستقیم
نسبت سود به هزینه
ارزش فعلی
 بازده سرمایه گذاری
 نرخ بازده داخلی
پیوست ۳ : واژه نامه اصطلاحات کلیدی
پیوست ۴ : نگاشت P5 به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد