مقدمه
کتاب حاضر یکی از معدود کتاب‌هایی است که به صورت تخصصی در زمینه تجهیزات آزمایشگاهی آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی منتشر شده است. این کتاب، شامل دو فصل است که فصل اول به درآمدی کلی بر آزمایشگاه تشخیص پزشکی می‌پردازد و فصل دوم شامل تجهیزات آزمایشگاهی پرکاربرد در آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی است. فصل اول این کتاب، به صورت خلاصه به تعریف یک سری مفاهیم پایه مرتبط با آزمایشگاه و همچنین ویژگی‌های آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی با اقتباس از آیین نامه وزارت بهداشت پرداخته است. در این کتاب کوشیده شده است که اکثر تجهیزات آزمایشگاهی رایج و پرکاربرد در آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی مطرح شوند و ترتیب ارائه مطالب تجهیزات مذکور براساس دیدگاه مهندسی مبتنی بر مکانیسم‌های مربوط به هر تجهیز صورت پذیرفته است. شایان ذکر است که به صورت جداگانه برای هر تجهیز، به مسایل زیر پرداخته‌ایم:
- تعریف و توضیح کاربرد وسیله آزمایشگاهی
- بررسی اصول عملکرد و بلوک دیاگرام وسیله
- اصول نگهداری پیشگیرانه از وسیله آزمایشگاهی
- عیب یابی و بررسی نقص‌های عملکردی متداول وسیله
دلیل اصلی نگارش این کتاب، کمبود منابع منسجم و کاربردی در حوزه تجهیزات آزمایشگاه تشخیص پزشکی بود. بی‌شک تلاش ما بدون نقص نیست و امیدواریم استادان، متخصصان، همکاران، مهندسان پزشک، پزشکان، دکترین آزمایشگاهی، سایر دکترین و مهندسین با رشتهها و حوزه کاری مرتبط و ...، ما را از راهنمایی‌ها و نقدهای منصفانه خود بی‌نصیب نگذارند. بی‌صبرانه منتظر پیشنهادات و انتقادات سازنده شما عزیزان در ارتقای هر چه بیشتر ویرایش‌های بعدی این کتاب هستیم و دست شما را صمیمانه می‌فشاریم.
فهرست مطالب
فصل 1 درآمدی کلی بر آزمایشگاه پزشکی 1
1-1 مقدمه‌ای بر آزمایشگاه پزشکی و بخش‌های اساسی آن 2
1-2 الزامات ایمنی و بهداشت در آزمایشگاه 17
1-3 مقدمه‌ای بر تجهیزات آزمایشگاهی پزشکی 20
فصل 2 بررسی ترازوها، سانتریفیوژها، میکسرها، شیکرها، برش دهنده‌ها و تیغ تیزکن‌های آزمایشگاهی 27
2-1 ترازوها 28
2-2 سانتریفیوژها، میکسرها، شیکرها، برشدهنده‌ها و تیغتیزکنها 39
فصل 3 انواع پمپ‌های آزمایشگاهی، پپیتورها و سمپلرها 65
3-1 پمپ پریستالیک 66
3-2 پیپت 69
3-3 سمپلرها 73
3-۴ رقیقکنندهها و توزیعکنندهها 78
فصل 4 سیستم‌های حرارتی، برودتی و سیستم‌های تهویه آزمایشگاهی 81
4-1 دستگاه تیشوپروسسور 82
4-2 هود آزمایشگاهی 88
4-3 دستگاه بن ماری 92
4-4 دستگاه انکوباتور آزمایشگاهی 100
4-5 دستگاه هات پلیت 110
4-6 دستگاه کلد پلیت 114
4-7 یخچال/فریزر آزمایشگاهی 117
4-8 دستگاه کرایوستات 125
فصل 5 تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی استریلیزاسیون 133
5-1 فور آزمایشگاهی 134
5-2 اتوکلاو آزمایشگاهی 140
5-3 لامپ فرابنفش UVC 151
5-4 حمام اولتراسونیک 154
فصل 6 دستگاه‌های تخلیص آب 163
6-1 دستگاه تقطیر آزمایشگاهی 164
6-2 دستگاه دیونایزر 171
فصل 7 سیستم‌های نوری و میکروسکوپ‌های آزمایشگاهی 179
7-1 میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ نوری دیجیتال 180
7-2 میکروسکوپ اشعه ایکس 186
7-3 میکروسکوپ فلورسانت 187
7-4 میکروسکوپ اختلاف فاز 187
7-5 میكروسكوپ ماوراء بنفش 188
7-6 میكروسكوپ زمینه سیاه 188
7-7 میکروسکوپ الکترونی 188
فصل 8 تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی مبتنی بر اسپکتوفتومتری 207
8-1 دستگاه رفراکتومتر 208
8-2 دستگاه دانسیتومتر 212
8-3 دستگاه رنگ‌سنج 219
8-4 دستگاه اسپکتروسکوپ یا طیف نما (Spectroscop) 226
8-5 دستگاه اسپکتروفتومتر (Spectrophotometer) 232
8-6 دستگاه کدورت‌سنج یا توربیدومتر 245
8-7 دستگاه طیف‌سنج جذب اتمی 250
8-8 دستگاه فلوسیتومتر یا فلوسایتومتر 259
8-9 دستگاه فلوئورومتر 266
فصل 9 آنالیزکننده‌های شیمیایی تمام اتوماتیک بیوشیمی و ایمنی‌شناسی 271
9-1 دستگاه اتوآنالایزر 272
9-2 دستگاه الایزا ریدر یا میکروپلیت ریدر 287
فصل 10 تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی مبتنی بر کروماتولوژی 297
10-1 کروماتوگرافهای گاز-مایع 298
10-2 دستگاه کروماتوگرافی مایع 301
10-3 دستگاه کروماتوگرافی گاز 303
فصل 11 مفاهیم و تجهیزات کاربردی PCR 307
11-1 تکنیک PCR 308
11-2 هود PCR یا ورک استیشن PCR 312
11-3 دستگاه PCR یا ترموسایکلر 313
فصل 12 الکتروفورزیس و دستگاه الکتروفورز 317
12-1 دستگاه الکتروفورز 318
فصل 13 تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی مبتنیبر الکتروشیمی 323
13-1 دستگاه الکترولیت آنالایزر ISE 324
13-2 دستگاه اندازهگیری PH 329
13-3 دستگاه بلاد گاز 335
فصل 14 تجهیزات مورد استفاده در بخش هماتولوژی 341
14-1 دستگاه سل کانتر 342
14-2 دستگاه کواگولومتر 361
فصل 15 دستگاه‌های سنجش رادیواکتیو در نمونه‌های آزمایشگاهی 365
15-1 دستگاه گاماکانتر 366
15-2 دستگاه بتاکانتر 367
ضمیمه 375
فهرست منابع 383
