مقدمه
یکی از عوامل اصلی پیشرفت هر کشور، توسعه علمی مبتنی بر دانش محوری و دانش پژوهی است که باید براساس یک نقشه علمی مشخص و موزون انجام گیرد. از طرف دیگر در روند توسعه علمی، چاپ و نشر کتب و منابع علمی جایگاه ویژهای دارد که میتواند باعث ترویج و توسعه فناوریهای مختلف شود.
در کشور ما ایران، زمینههای مرتبط با رشته مهندسی عمران از قدیمیترین شاخههای علمی است که ضمن نیاز وسیع جامعه به متخصصان مربوطه، یکی از عوامل اصلی تحول و پیشرفت زندگی مردم محسوب میشوند. با توجه به توسعه استفاده از بتن در پروژههای عمرانی گوناگون مانند ساختمانها، پلها، راهها، فرودگاهها، منابع آب و سوخت، سیلوها و تونلها تدوین یک کتاب مرجع که مشخصات و ویژگیهای مصالح مصرفی، روش ساخت و همچنین فناوریهای نوین مربوط به آن را بهطور جامع ارائه نماید از اولویت خاصی برخوردار است. در همین رابطه، چاپ کتاب «اجرای ساختمانهای بتن آرمه» که مشتمل بر ده فصل؛ ارکان کارگاه و پروژه، مصالح مصرفی در بتن، آرماتوربندی، قالببندی، طرح اختلاط بتن، ساخت، حمل و ریختن بتن، پیشساختگی، ایمنی در کارگاه، بتنهای ویژه و کاربرد مهندسی ارزش در دوره اجرا میباشد، قابل توجه و بررسی است.
مطالب مذکور بهگونهای تنظیم شدهاند که بهعنوان یک مرجع برای استفاده مهندسان در کارگاههای ساختمانی، دانشجویان دورههای کارشناسی عمران و کارشناسی ارشد سازه، مهندسی و مدیریت ساخت و مدیریت پروژه قابل استفاده باشد. بهعلاوه یک سری فیلم آموزشی در زمینههای مختلف مهندسی عمران در قالب یک به کتاب حاضر ضمیمه شده که موضوعیت آنها با علامت لوح فشرده در بخشهای مختلف کتاب مشخص شده است.
امید است با توجه به مطالب مفید ارائه شده، این کتاب بهطور گسترده مورد استفاده دانشجویان عزیز و مهندسان فعال و زحمتکش کشورمان قرار گرفته و آنان نقطه نظرات ارزشمند خود را در جهت رفع ابهامات و تکمیل مطالب در چاپهای بعدی به مولفان ارائه نمایند.
مولفان
فهرست مطالب
فصل اول: ارکان کارگاه و پروژه
1.1 مقدمه 8
2.1 اسناد پیمان 8
3.1 کارفرما 8
4.1 پیمانکار 8
5.1 مهندسین مشاور 9
6.1 مهندس ناظر 9
7.1 رئیس کارگاه 9
8.1 مدیر پروژه 9
9.1 دفتر فنی 9
10.1 انبار 9
11.1 حسابداری 10
12.1 واحد نقشهبرداری 10
13.1 واحد ماشینآلات 10
14.1 امور اداری 12
15.1 آزمایشگاه 12
16.1 واحد تأمین مصالح 12
17.1 تجهیز کارگاه 12
18.1 زمانبندی پروژه 26
19.1 نکات ویژه در مدیریت کارگاه 28
20.1 انواع نقشهها 30
21.1 نظارت و بازرسی 30
22.1 پیشرفت کلی کار 31
23.1 آزمایش بارگذاری 32
فصل دوم: مصالح مصرفی در بتن
1.2 سیمان 34
2.2 آب 41
1.2.2 شرایط استفاده از آب غیرآشامیدنى در ساختن بتن 41
2.2.2 مقدار آب 41
3.2 سنگدانه 42
4.2 مواد افزودنی 47
1.4.2 افزودنیهای مربوط به افزایش دوام بتن 48
2.4.2 افزودنیهای مربوط به روانسازی بتن 49
3.4.2 ضد یخهای بتن 50
4.4.2 دیرگیر کنندههای بتن 50
5.4.2 زودگیر کنندههای بتن و شاتکریت 51
6.4.2 افزودنیهای آببند کننده بتن 52
7.4.2 افزودنیهای هوازا 55
8.4.2 افزودنیهای منبسط کننده 55
5.2 نکات اجرایی در رابطه با مصالح بتن و انبار کردن آنها 56
6.2 مصالح بازیافتی 64
فصل سوم: آرماتوربندی
1.3 کلیاتی در مورد میلگردهای مسلح کننده بتن 68
2.3 شکل ظاهری مقطع فولادی 71
3.3 مشخصات فولاد بتن مسلح 73
4.3 آزمایشهای کنترل کیفیت 77
5.3 خرید، حمل و انبارداری آرماتورها 79
6.3 برش زدن 81
7.3 خم کردن 86
8.3 وصله آرماتورها 91
9.3 تمیز کردن آرماتورها 95
10.3 حمل و استقرار آرماتورها 95
11.3 آرماتورهای پلیمری 104
فصل چهارم: قالببندی
1.4 مفاهیم قالببندی 110
2.4 مصالح قالب 110
3.4 قالببندی موقعیتهای مختلف در ساختمانهای بتنی 117
1.3.4 قالببندىهاى روى زمین و پىها 117
2.3.4 قالببندى دیوار 124
3.3.4 قالببندى ستونها 134
4.3.4 قالببندى تیرها و دالها 143
5.3.4 روش نوین اجرای گنبدهای بتنی 155
4.4 نکات اقتصادی 156
5.4 قالببرداری 156
6.4 طراحی قالب 157
7.4 جکها و داربستها 160
8.4 قالببندی عناصر بتنی نمادار 167
9.4 قالبهای لغزان (لغزنده) 174
10.4 قالببندی دیوارهای حائل به روش برش مستقیم خاک 179
11.4 تعبیه کانال سیستمهای مکانیکی و برقی در زمان قالببندی دالها 182
12.4 نکات حقوقی مربوط به قالببندی 184
فصل پنجم: طرح اختلاط بتن
1.5 مقدمه 186
2.5 طرح اختلاط بتنهای معمولی 186
1.2.5 روش ارائه شده در 4 توسط
مؤسسات انگلیسى ، و 187
2.2.5 روش آئیننامه بتن آمریکا 195
3.2.5 روش تجربى 199
3.5 طرح اختلاط بتن با محدودیت حداکثر نسبت آب به سیمان 200
1.3.5 روش ارائه شده در 4 200
4.5 طرح اختلاط بتن با محدودیت حداقل و حداکثر مقدار سیمان 201
1.4.5 روش ارائه شده در 4 201
5.5 طرح اختلاط بتن با مواد هوازا 202
6.5 تعیین نسبتهای اختلاط براساس تجربه کارگاهی و مخلوطهای آزمایشی 204
1.6.5 ردهبندی بتن 204
2.6.5 روشهای تعیین نسبتهای اختلاط 204
3.6.5 انحراف استاندارد 204
4.6.5 مقاومت فشاری متوسط لازم 205
5.6.5 تدوین مدارک مربوط به مقاومت فشاری متوسط 206
6.6.5 تقلیل یا افزایش مقاومت فشاری متوسط 207
فصل ششم: ساخت، حمل و ریختن بتن
1.6 مقدمه 210
2.6 ساخت بتن 210
3.6 کارایی بتن 216
4.6 حمل و نقل و ریختن بتن 218
1.4.6 تراک میکسر (یا کامیون مخلوط کن) 218
2.4.6 پمپ بتن 222
3.4.6 تسمه نقاله 241
4.4.6 قیف (باکت یا جام) و جرثقیل 244
5.4.6 فرغان و دامپر 253
6.4.6 شوت 254
7.4.6 بتن پاشى 255
8.4.6 پخشکن مارپیچ 262
9.4.6 وسایل بتنریزى در زیر سطح آب 262
5.6 روشهای بتنریزی در زیر آب 262
6.6 متراکم کردن بتن 270
7.6 مراقبت، محافظت و عمل آوردن بتن 273
8.6 بتنریزی در آب و هوای غیرمتعارف 277
1.8.6 توصیههایى براى بتنریزى در هواى گرم 277
2.8.6 توصیههایى براى بتنریزى در هواى سرد 279
3.8.6 توصیههایى براى بتنریزى در شرایط بارندگى، وزش بادهاى سریع، رطوبت کم یا زیاد 282
9.6 نظر مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران در خصوص بتنریزی در شرایط ویژه 282
1.9.6 بتنریزی در هوای گرم 282
2.9.6 بتنریزی در مناطق ساحلی خلیجفارس و دریای عمان 284
3.9.6 بتنریزی در هوای سرد 285
10.6 پرداخت سطح بتن 288
11.6 ضوابط پذیرش بتن براساس مبحث نهم مقررات ملّی ساختمان ایران 290
12.6 دستورالعمل وزارت راه و ترابری در خصوص ارزیابی مقاومت و پذیرش بتن 295
1.12.6 تعاریف 295
2.12.6 نحوه نمونهبرداری 295
3.12.6 الزامات کنترل سیمان و طرح اختلاط بتن 297
4.12.6 وظایف دستگاه نظارت و آزمایشگاه 297
5.12.6 ضوابط ارزیابی مقاومت بتن 298
6.12.6 بتنهای غیرقابل قبول (موضوع بند 6. 11. 5. و) 300
فصل هفتم: پیش ساختگی
1.7 مقدمه 302
2.7 اصول حاکم بر پیش ساختگی 302
3.7 معایب و مزایای اجرای درجا و پیش ساختگی نسبت به هم 304
1.3.7 مزایاى اجراى درجا 304
2.3.7 معایب اجراى درجا 306
3.3.7 مزایاى پیش ساختگى 306
4.3.7 معایب پیش ساختگى 306
4.7 تقسیمبندی سازههای پیشساخته بتنی 313
1.4.7 سیستمهای متشکل از قطعات بزرگ 313
2.4.7 سیستم قاب 315
2.4.7.الف اتصال صلب تیر به ستون 316
2.4.7.ب اتصال مفصلی تیر به ستون 317
3.4.7.ج کفها 318
4.4.7 سیستم دال ـ ستون با دیوار برشی 318
5.4.7 سیستم متشکل از دال بتن مسلح و دیوار برشی 318
6.4.7 سیستم دال ـ ستون که با پیشتنیدگی یکپارچه میشود 319
5.7 مبانی طراحی قطعات پیشساخته 319
6.7 اتصالات سازههای پیشساخته 321
7.7 نکات ویژه 323
8.7 رواداریها 348
فصل هشتم: ایمنی در کارگاه
1.8 مقدمه 376
2.8 نکات ویژه مربوط به مقررات ملی ساختمان ایران 376
3.8 لیستهای کنترلی 380
فصل نهم: بتنهای ویژه
1.9 بتن خودتراکم 408
2.9 بتن غلتکی 412
3.9 بتن الیافی 415
4.9 بتنهای با کیفیت بالا ( یا ) 419
1.4.9 کلیات 419
2.4.9 تقسیمبندی بتنهای توانمند 420
3.4.9 کاربردها و معایب و مزایای بتنهای توانمند 420
4.4.9 نفوذپذیری، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و مقاومت سایشی 421
5.4.9 طرح اختلاط بتنهای توانمند 421
6.4.9 نمونههایی از طرح اختلاط بتنهای توانمند 424
5.9 بتن سبک 425
6.9 بتن گوگردی 427
فصل دهم: کاربرد مهندسی ارزش در دوره اجرا
1.10 مقدمه 434
2.10 دستورالعمل تهیه، ارائه و بررسی پیشنهادهای تغییر، با نگاه مهندسی ارزش 434
پیوستها 447
مراجع 475
واژه نامه 477
فهرست الفبایی 487