کتاب ایمنی و بهداشت در ساختمان سازی اثر مهندس محمدرضا حسن بیگی ناشر فدک ایساتیس

مقدمه
 یکی از راه‌ها و شاخصه‌های پیشرفت جوامع بشری، ساختمان‌سازی است، و به‌همین‌دلیل، کشورها برای استفاده از این موقعیت و نشان‌دادن حرکت خود در مسیر توسعه، همیشه به‌دنبال مبحث ساختمان و ساختمان‌سازی بوده و خواهند بود. صنعت ساختمان یکی از صنایعی است که بسیاری از اقشار جامعه را درگیر می‌نماید، به‌همین‌علت است که رونق اقتصادی بالایی به‌همراه دارد. بخش‌هایی نظیر کارگران‌ ساختمانی، فروشندگان مصالح، مهندسین، سازمان‌های دولتی و غیر‌دولتی، حمل‌و‌نقل، کارخانه‌ها و کارگاه‌های سازنده وسایل و مواد، جوشکاران، برق‌کاران، تأسیساتی‌ها، نقاشان و ... تنها بخش کوچکی از قشرهای درگیر در بحث ساختمان‌سازی هستند.
 آمار رو‌به‌رشد ساخت‌و‌ساز نشان می‌دهد که کشور عزیزمان ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. در حال حاضر کمتر کوچه و یا خیابانی را می‌بینیم که حداقل در آن یک پروژه ساختمانی در حال اجرا نباشد.
 تعدد پروژه‌های ساختمانی، درگیر بودن افراد زیاد در اجرای این پروژه‌ها، خطرناک بودن بسیاری از مشاغل درگیر در این صنعت و... از عواملی هستند که باعث شده‌اند متأسفانه اجرای بسیاری از پروژه‌های ساختمانی به‌قیمت جان افراد بی‌گناه و زحمتکش تمام شوند. با توجه به اینکه فرهنگ بالای ملی و آموزه‌های‌دینی ما، همیشه به کرامت انسانی تأکید داشته‌اند، هیچ کارفرما و پیمانکاری حاضر نیست تا خون کارگران ملات آجرهای ساختمان‌‌هایشان شده و استخوان‌هایشان ستون ابنیه را تشکیل دهند.
 بررسی‌ها نشان می‌دهند که بسیاری از حوادث و بیماری‌های ناشی از کار در صنعت ساختمان به‌علت عدم آگاهی کارگران شاغل در این صنعت است.
 مجموعه‌ی پیش‌رو با دیدگاهی متفاوت به مشاغل و خطرات صنعت ساختمان پرداخته و سعی بر این دارد تا با زبانی ساده راه‌های کنترل این خطرات را بررسی و ارائه کند. این مجموعه قابل استفاده برای مهندسین، ناظرین، کارگران، کارفرمایان و پیمانکاران صنعت ساختمان بوده و می‌تواند توسط مربیان مباحث ایمنی و بهداشت در ساختمان‌سازی به افراد شاغل در این بخش منتقل شود.
 امید است این مجموعه در کاهش حوادث و بیماری‌های شغلی ناشی از اجرای پروژه‌های ساختمانی موثر واقع شود. در پایان از کارشناسان و همکاران فعال در این زمینه تقاضا می‌شود تا ما را از توصیه‌های سازنده خود محروم ننمایند.

 محمدرضا حسن‌بیگی
 میرداوود سیدی

فهرست مطالب

بخش اول: مسئولیت‌های قانونی

بخش دوم: خطرات

عدم نظم و ترتیب 7
تجهیزات متحرک 8
حفر ترانشه 10
الزامات شیب بندی 10
افتادن از ارتفاع (سقوط) 12
آسیب‌های اسکلتی عضلانی 16
برق 19
ابزار 21
مواد شیمیایی 22
استرس گرمایی 29
استرس سرمایی 29

بخش سوم: وسایل حفاظت فردی
حفاظت از سر 35
حفاظت از پا 36
حفاظت از چشم 37
حفاظت از شنوایی 37
حفاظت در برابر سقوط 39
طناب نجات عمودی 49
خطر افتادن نوسانی 51
طناب نجات افقی 52
حفاظت از سیستم تنفسی 53

بخش چهارم: تجهیزات
سیم‌های رابط (سیم سیار) 57
نردبان قابل حمل 59
وسایل‌گرمایشی 61
سیلندرهای‌گاز 63
ژنراتورها 65
سکوهای کاری بالاروندة غیردستی 67

بخش پنجم: فوندانسیون و بتن‌ریزی
فونداسیون – کلیات 73
اجرای فوندانسیون 79
بتن ریزی 82
جداسازی قالب‌ها 86
پر‌کردن محل حفاری و تسطیح ناصافی 88
بتن‌ریزی گاراژ، پی و دالان 90
قالب بندی- کلیات 94
قالب بندی – قراردادن تیرها 99
قالب‌بندی- تیرک‌ها، پل‌ها، غلاف‌ها (پوشش‌ها) 101

بخش ششم: مشاغل
کارکردن به تنهایی 105
ضبط‌و‌ربط کارگاهی 106
لوله‌کشی- نصب خدمات شهری 108
لوله‌کشی- اندود نمودن 110
لوله‌کشی- حمل مواد 115
برق- نصب خدمات شهری 117
برق- منابع موقتی تأمین برق 119
برق- اجرا و کشیدن کابل‌ها 121
برق- عملیات تکمیلی 123
سیستم‌های گرمایش، تهویه و تهویه‌ی مطبوع 125
بنایی-کلیات 128

بخش هفتم: ارگونومی برای کارگران ساختمانی
مقدمه 163
ارگونومی 164
اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار 165
راه حل‌های ساده برای کار روی کف و سطح زمین 167
ابزار قابل بسته‌شدن که دولا‌شدن را کاهش می‌دهند 171
ماله‌های موتوری بتن 173
ابزار الماتور بندی 175
راه‌حل‌های ساده جهت برداشتن، نگه‌داشتن و حمل مواد 177
بلوک‌های بتنی سبک 182
سیستم‌های تحویل دوغاب و ملاط از‌پیش ترکیب‌شده 184
پایه‌ی حائل برای جابه‌جایی شیلنگ‌های حاوی بتن 186
بالابرنده‌های خلئی برای پنجره‌ها و مواد صفحه‌ای 188
راه حل‌های ساده برای کارهای شدید دستی 190
ابزار ارگونومیکی 195
کاهش ارتعاش ابزار غیر دستی 199
قیچی برش صفحات فلزی 201

پیوست‌ها 205
واژه‌نامه‌ی فارسی به انگلیسی 248