مباحثی در حسابرسی اثر کاکانژادی فرد

پیش‌گفتار
سپاس بی‌کران یگانه پروردگاری را سزاست که ما را به خلقت بیاراست و توفیق خدمت‌گذاری را بر بندگانش ارزانی داشت.
امروزه اهمیت و کاربرد حرفۀ حسابرسی بر همۀ صاحب‌نظران و دست‌اندرکاران حرفۀ حسابرسی آشکار است، اما اهمیت و کاربرد این حرفه در جامعه ما هنوز ناشناخته است. از این رو، در راستای شناخت و اهمیت جایگاه حرفۀ حسابرسی، انتشار کتاب‌های مبتنی بر پژوهش‌های علمی برای علاقه‌مندان و آموزش حسابداری و حسابرسی در سطوح مختلف دانشگاهی ضروری است. در تدوین این کتاب از آخرین منابع علمی منتشر شده در زمینۀ حسابرسی و مطابق سرفصل‌های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی تهیه و تنظیم شده است.
بی‌شک هر اثری عاری از خطا و کمبود نیست، لذا از تمامی اساتید محترم، صاحب‌نظران، دست‌اندرکاران حرفۀ حسابرسی و دانشجویان انتظار می‌رود تا با یادآوری اشکال‌ها و ارائۀ پیشنهادات و نظرات اصلاحی ما را در بارور کردن مطالب این کتاب در چاپ‌های آتی یاری نمایند.

حسین کاکانژادی‌فرد
آبان 1395
 
فهرست

پیشگفتار    1
فصل اول: کلیات حسابرسی    1
رابطۀ بین حسابداری و حسابرسی    1
ضرورت وجود حسابرسی    2
تعاریف    2
انواع حسابرسی    2
حسابرسی صورت‌های مالی    3
انواع حسابرسی از لحاظ زمان انجام کار    3
انواع حسابرسی براساس نوع ارجاع    3
شیوه‌های انجام رسیدگی‌های حسابرسی    4
استانداردهای حسابرسی    4
استانداردهای عمومی    4
استانداردهای اجرای عملیات    4
استانداردهای گزارشگری    4
اصول بنیادی    5
پیوست: اجزای خطر حسابرسی    6
خطرهای مربوط به واحد مورد رسیدگی    6
خطر مربوط به ماهیت، زمان‌بندی اجرا و میزان روش‌های حسابرسی    6
ادعاهای مدیریت    6
فصل دوم: آیین رفتار حرفه‌ای    7
اصول بنیادی    8
احکام    8
بخش اول: احکام قابل اجرا دربارۀ تمام حسابداران حرفه‌ای    8
بخش دوم: قابل اجرا دربارۀ حسابداران حرفه‌ای مستقل    10
بخش سوم: احکام قابل اجرا دربارۀ حسابداران حرفه‌ای تحت استخدام    16
فصل سوم: حرفۀ حسابرسی و کنترل کیفیت در مؤسسات حسابرسی    19
کنترل کیفیت در خدمات حسابرسی    20
مسئولیت‌های مدیریت دربارۀ کیفیت در درون مؤسسه    21
الزامات اخلاقی    21
استقلال    22
پذیرش یا ادامه کار    23
منابع انسانی    24
اجرای کار    25
سرپرستی    26
مشاوره    26
اختلاف نظر    27
بررسی کنترل کیفیت کار    27
ماهیت، زمان‌بندی اجرا و میزان بررسی کنترل کیفیت کار    28
معیارهای تعیین صلاحیت بررسی‌کنندگان کنترل کیفیت کار    29
نظارت    29
شکایات و اتهامات    30
فصل چهارم: مسئولیت حسابرسان    31
تحریف    32
مسئولیت‌ مدیریت‌    32
مسئولیت‌ حسابرس‌    33
محدودیتهای ذاتی حسابرسی    33
تردید حرفه‌ای    34
اطلاع‌رسانی به مدیریت    34
عدم امکان تکمیل کار    34
اطلاع‌رسانی به حسابرس جانشین    35
ارزیابی رعایت‌ قوانین‌ و مقررات‌ در حسابرسی صورت‌های مالی    35
مسئولیت‌ مدیریت‌ در رعایت‌ قوانین‌ و مقررات‌    36
ارزیابی حسابرس‌ از رعایت‌ قوانین‌ و مقررات‌ توسط‌ واحد مورد رسیدگی    36
فصل پنجم: برنامه‌ریزی در حسابرسی    39
پذیرش صاحب‌کار جدید    40
راه‌های کسب شناخت از فعالیت صاحب‌کار پیش از شروع کار حسابرسی    40
پی‌جویی اقلام‌ غیرعادی    42
طـرح‌ کلی حسابرسـی    42
حسابرس‌ در تدوین‌ طرح‌ کلی حسابرسی باید نکات‌ زیر را در نظر بگیرد    42
برنامه‌ حسابرسـی    43
تغییرات‌ در طرح‌ کلی حسابرسی و برنامه‌ حسابرسی    44
فصل ششم: کنترل‌های داخلی    45
ضرورت وجود کنترلهای داخلی    45
انواع کنترل‌های داخلی    45
انواع کنترل‌های داخلی مالی    46
الف. محیط کنترلی    47
ب. فرایند ارزیابی خطر توسط واحد تجاری    49
ج) سیستم اطلاعاتی، شامل فرایندهای تجاری مرتبط با گزارشگری مالی و اطلاع‌ رسانی    50
د) فعالیت‌های کنترلی    52
هـ) نظارت بر کنترل‌ها    53
کنترل‌های مرتبط با حسابرسی    55
میزان شناخت از کنترل‌های داخلی    56
ویژگی‌های اجزای دستی و خودکار کنترل‌های داخلی مربوط به برآورد خطر توسط حسابرس    56
محدودیت‌های کنترل‌های داخلی    59
برآورد خطرهای تحریف بااهمیت    59
خطرهای عمده مستلزم توجه خاص حسابرس    61
اطلاع‌رسانی    62
تبانی در دستکاری کنترل داخلی    62
چارچوب مفهومی کوزو (COSO)    64
شیوههای دسترسی به CSA    65
حسابرسی داخلی    65
فصل هفتم: شواهد حسابرسی    69
ویژگی شواهد حسابرسی    69
ادعاهای مدیریت    70
استفاده مدیریت در کسب شواهد حسابرسی    71
روش‌های کسب شواهد حسابرسی    71
انواع شواهد حسابرسی    72
ارزیابی نتایج حسابرس    80
اشاره‌ به‌ استفاده‌ از خدمات‌ کارشناس‌ در گزارش‌ حسابرس‌    81
طبقه‌بندی شواهد حسابرسی بر اساس میزان متقاعدکنندگی    81
میزان قابلیت اتکای شواهد حسابرسی    82
مخارج تأمین شواهد    82
جمع‌آوری شواهد در ارتباط با موضوعات خاص    83
فصل هشتم: قراردادهای حسابرسی    91
نکات‌ اساسی قرارداد حسابرسی    91
حسابرسی اجزای واحد مورد رسیدگی    92
حسابرسی‌های بعدی    92
تغییر در نوع‌ خدمت‌ حسابرس‌    93
پیوست: نمونه‌ قرارداد حسابرسی    94
فصل نهم: مستندسازی    99
کلیات و تعاریف    99
ماهیت مستندات حسابرسی    100
شکل، محتوا و میزان مستندات حسابرسی    100
مستندسازی مشخصات اقلام خاص یا موضوعات مورد آزمون    101
نکات عمده    101
مستندسازی موارد انحراف از اصول بنیادی یا روش‌های اساسی    102
مشخص کردن تهیه‌کننده و بررسی‌کننده    102
تنظیم پرونده‌های نهایی حسابرسی    103
نمونه‌گیری در حسابرسی و سایر روش‌های انتخاب‌ اقلام‌ برای آزمون‌    103
کلیـات‌ و تعاریف    103
ملاحظات‌ مربوط‌ به‌ خطر هنگام‌ کسب‌ شواهد    105
انتخاب‌ اقلام‌ برای آزمون‌ به‌منظور گردآوری شواهد حسابرسی    105
انتخاب‌ همه‌ اقلام‌    106
انتخاب‌ اقلام‌ خاص‌    106
طراحی نمونـه‌    107
جامعـه‌    107
طبقه‌بندی    108
انتخاب‌ اقلام‌ براساس‌ ارزش‌    108
اندازۀ نمونه‌    109
انتخاب‌ نمونه‌    109
اجرای روش‌های حسابرسی    110
تعمیم‌ اشتباهات‌    110
ارزیابی نتایج‌ نمونه‌    111
عوامل‌ مؤثر بر اندازۀ نمونه‌ در آزمون‌ کنترل‌ها    111
فصل دهم: کاربرگ‌های حسابرسی    115
کاربرگ حسابرسی    115
شکل و محتوای کاربرگ‌های حسابرسی (وظیفه حسابرس)    116
محرمانه بودن، مراقبت و نگهداری و مالکیت کاربرگ‌های حسابرسی    116
کاربرگ‌‌های حسابرسی و مسئولیت حسابرسان    116
انواع کاربرگ‌ها    117
سازماندهی کاربرگ‌های حسابرسی    119
چگونگی تهیه و تنظیم کاربرگ‌های حسابرسی    120