کتاب مهندسی استخر ، سونا و جکوزی (اطلاعات کاربردی جهت طراحی و اجرا ) اثر مهندس بهمن جلیلیان‌ اختیاری ناشر فدک ایساتیس

پیشگفتار

 چنان‌که می‌دانیم انسان همواره در جستجوی آسایش و آرامش جسم و روح خود بوده است. و از زمانی که توانست زندگی جمعی را آغاز نماید و روستاها و شهرها را بنیان نهد، این جستجو را ادامه داده است.
 آنچه‌که از آغاز پیدایش تمدن بشری جزء لاینفک زندگی انسان‌ها بوده و بیشترین سهم را در ایفای سعادت بشری داشته همانا آب، این مایه حیاتی و نعمت بزرگ الهی بوده است.
 با شکل‌گیری اجتماعات و زندگی جمعی و پیشرفت تمدن و ایجاد سکونت‌گاه‌های ثابت، به‌تدریج حمام‌ها و استخرهای مختلفی پا به عرصه وجود گذاشتند. بگونه‌ای که با انجام کاوش‌های تاریخی، باستان‌شناسان قدمت بعضی از آنها را به گذشته‌های بسیار دور نسبت داده‌اند. به‌طور مثال، می‌توان به حمام‌های پیشرفته‌ای در مصر و یونان قدیم و ایران باستان اشاره کرد.
 به‌صراحت می‌توان گفت که زندگی فعلی انسان‌ها با توجه به پیچیدگی شهرها و گسترش روز افزون آنها در یکدیگر و ازدحام جمعیت و ماشینی شدن آنها، بدون کسب آرامش از آب بسیار سخت بوده و در غفلت از این مقوله ممکن است به انواع‌ بیماری‌های جسمی و روحی دچار شوند.
 بنابراین، وجود اماکنی که بتوان به‌وسیله‌ی آب این عنصر حیاتی، آرامش روح و جسم را تأمین کرد، ضروری است. از این رو وجود استخرهای مختلف و سونا و جکوزی‌ها می‌توانند محل‌هایی مفید برای تنش‌زدایی و تفریح و آسایش انسان‌ها باشند.
 لذا در این کتاب سعی شده است تا امور فنی این مجموعه‌ها به‌دقت بررسی و موارد طراحی و اجرا و نگهداری آنها به تفصیل بیان شود.
 لازم به ذکر است، جهت تسهیل در امر آموزش سعی شده است که CD همراه کتاب تهیه گردد تا به عنوان مکمل مطالب بیان شده در کتاب یاری برساند. بنابراین در CD مربوطه کلیه‌ی اطلاعات و عکس‌های مربوطه آورده شده است تا علاقمندان به این رشته بتوانند از آنها استفاده نمایند.
 با امید به‌یاری خداوند متعال و با تشکر از آقای دکتر شیرازپور و آقای مهندس خسروی‌فر استاتید آموزشی شورای مرکزی وزارت مسکن و شهرسازی و دوستان و همکاران و دانش‌پژوهانی که بنده را در انتقال دانش این مجموعه فنی و تخصصی یاری داده‌اند، خصوصاً کسانی‌که توسط تجربیات ارزشمندشان به بنده کمک شایانی نموده‌اند که اسامی آنها در بخش منابع ذکر شده است و همچنین با قدردانی از جناب آقای مجیدرضا زروئی مدیریت محترم انتشارات فدک ایساتیس و دیگر همکاران گرامی ایشان که در گردآوری این کتاب مرا یاری داده‌اند.
 آرزومندم که محتویات این کتاب، راه‌گشایی هرچند کوچک برای علاقمندان و متخصصان این حرفه باشد. در ضمن جهت هرگونه مشاوره، طراحی و اجرای استخرها و سونا و جکوزی و مجموعه‌های ورزشی و تفریحی می‌توانید از طریق ایمیل با ما تماس حاصل فرمایید.

 مهندس بهمن جلیلیان اختیاری

  فهرست مطالب

 فصل 1 انواع استخرهای شنا و نوع کاربری 1
 مقدمه 3
 1.1 استخرهای مصنوعی 3
 1.1.1 استخرهای گردش مجدد 3
 2.1.1 استخرهای پُر و خالی 3
 2.1 استخرهای قسمتی مصنوعی 4
 3.1 انواع استخر از نظر استقرار 4
 4.1 استخرهای شنا برحسب شیوه تصفیه آب 4

 فصل 2 مبانی طراحی استخرها 9
 مقدمه 11
 1.2 اصول کلی طرح‌ریزی 13
 2.2 مبانی طراحی و ساخت یک مجموعه استخر 16

 فصل 3 استخرهای شنا و سونا و جکوزی از نظر ساختمان، ابعاد، ظرفیت، شکل هندسی و ملزومات جنبی 65
 1.3 ابعاد استخرهای سرپوشیده‌ی شنا 23
 2.3 متعلقات جنبی استخرها 25
 1.2.3 حمام‌های بخار 25
 2.2.3 حمام تن‌شوئی 26
 3.2.3 تخته پرش یا شیرجه (انواع و ابعاد) 27
 4.2.3 سکوهای شیرجه 31
 5.2.3 امکانات شیرجه 32
 6.2.3 رختکن 33
 7.2.3 قفسه‌ها 37
 3.3 اشکال و ابعاد و اندازه‌ها و دیتیل‌های مختلف استخرها 38
 1.3.3 استخر موج‌دار 43
 2.3.3 انواع آبروها 45
 4.3 ابعاد استخرها و جزئیات مخطوط ورزش واترپولو 45
 5.3 استخرهای روباز 47
 1.5.3 استخرهای روباز شنا 48
 6.3 استخرهای روباز / سرپوشیده 56
 1.6.3 استخرهای شنای خصوصی 59
 2.6.3 ساختار استخرهای سرپوشیده 60
 3.6.3 استخرهای شنای ویلایی 65
 7.3 سونا و جکوزی 74
 1.7.3 نحوه‌ی استحمام 75
 2.7.3 ساختار 75
 3.7.3 سونای بخار کوره‌ای 75
 4.7.3 شکل‌های مختلف انواع سونا 75
 5.7.3 سونا: مراحل استفاده 78

 فصل 4 خصوصیات آب 81
 مقدمه 89
 1.4 خواص آب 90
 1.1.4 دمای آب 90
 2.1.4 رنگ 90
 3.1.4 طعم 90
 4.1.4 بو 90
 5.1.4 سختی آب 90
 6.1.4 مجموع املاح جامد محلول TDS (total dissolved solids) 91
 7.1.4 BOD (Biological oxygen demand) 92
 8.1.4 COD 92
 9.1.4 سایر موارد 92
 10.1.4 آفت‌کش‌ها 93
 11.1.4 فلوئور 93
 12.1.4 نیترات‌ها 93
 13.1.4 نیتریت‌ها 93
 14.1.4 ترکیبات حلقوی چندهسته‌ای 93
 15.1.4 سایر ترکیبات شیمیایی 93
 2.4 ناخالصی‌های موجود در آب 94
 1.2.4 مواد معلق 94
 3.4 سیستم اسمز معکوس Reverse Osmosis (R.O) 96
 1.3.4 اسمز معکوس (REVERSE OSMOSIS) 96
 2.3.4 تئوری اسمز معکوس 96
 3.3.4 قطعات اصلی واحد اسمز معکوس 97
 4.3.4 پیش تصفیه R.O 98
 5.3.4 طراحی اسمز معکوس 99
 4.4 میکروارگانیسم‌ها 99
 1.4.4 اشعه U.V 99
 2.4.4 ازن‌دهی 99
 3.4.4 کلرزنی 100
 4.4.4 جوشاندن آب 100
 5.4.4 تصفیه آب 100
 6.4.4 شبکه‌های آشغال‌گیر 101
 7.4.4 ته‌نشین کردن مواد خارجی 101
 8.4.4 صافی‌ها 101
 9.4.4 هوادهی 102
 10.4.4 گنده‌زدایی آب 102
 11.4.4 گرفتن سختی 102
 5.4 روش تعوض یونی با استفاده از رزین‌ها (زئولیت‌ها) 105
 1.5.4 سختی‌گیر (Softener) 107
 2.5.4 تبادل‌کننده‌های با بستر مختلط (Mixe Bed) 107
 3.5.4 محاسبات و انتخاب سختی‌گیر 107
 4.5.4 انتخاب سختی‌گیرهای 108

 فصل 5 تأسیسات مکانیکی استخرها و سونا و جکوزی 109
 مقدمه 111
 1.5 شرایط طراحی برای استخرها از نظر ASHRAE 112
 2.5 طراحی و محاسبه بار نهان استخرها 113
 3.5 انواع رطوبت‌گیری 114
 4.5 گرمایش هوای استخر 117
 1.4.5 کیفیت هوای داخل استخر 117
 5.5 تهویه استخر با هوای خارج 117
 1.5.5 تخلیه‌ی هوا 117
 6.5 نرخ تعویض هوا 118
 7.5 هوارسان 118
 1.7.5 جلوگیری از تقطیر روی سطوح سرد مانند پنجره‌ها 119
 8.5 توزیع هوا در استخر 119
 9.5 طراحی کانال 120
 1.9.5 طراحی کانال رفت 121
 2.9.5 کانال برگشت 121
 3.9.5 انرژی مصرفی 122
 10.5 تعمیر و نگهداری سیستم‌های تهویه مطبوع استخر 122
 1.10.5 عیب‌یابی سیستم تهویه‌ی مطبوع استخرها 122
 11.5 جمع‌بندی کلی 123

 فصل 6 توضیحات کاربردی 125
 مقدمه 127
 1.6 روش‌های سالم‌سازی آب و نگهداری و اداره‌ی استخرهای شنا 127
 1.1.6 انتقال بیماری‌ها توسط استخرهای شنا 128
 2.1.6 تنظیم PH آب استخر 128
 3.1.6 کنترل جلبک‌ها در استخرهای شنا 128
 4.1.6 کیفیت بهداشتی آب استخر 129
 5.1.6 گندزدایی آب استخر 130
 6.1.6 نمونه‌برداری از آب استخر 130
 7.1.6 سیستم‌های پیشرفته تصفیه و گندزدایی آب در استخرهای شنا 131
 8.1.6 مزایای استفاده از ازن در استخرهای شنا 131
 2.6 تصفیه آب صنعتی 132
 1.2.6 سیستم اسمز معکوس (آب شیرین‌کن) 132
 2.2.6 اساس کار اسمز معکوس 133
 3.6 تزریق ازن 134
 1.3.6 ازن (Ozon) 134
 6.4 سختی‌گیر 135
 1.6.4 سختی‌گیر رزینی 135
 5.6 فیلترها 136
 1.5.6 صافی شنی تحت فشار FILTERSAND 136
 6.6 تصفیه آب و فاضلاب 137
 6.7 توضیحات استخر 137
 1.6.7 سیستم روکش‌های جمع‌شوی استخر 139
 2.6.7 مزایای سیستم پوشش‌های جمع‌شوی استخر 139
 3.6.7 مشخصات سیستم پوشش‌های جمع‌شوی استخر 140

 فصل 7 تأسیسات برقی استخرها، سونا و جکوزی 141
 مقدمه 143
 1.7 حداقل فواصل مورد نیاز برای استخرهای سرباز 143
 1.1.7 استخرهای سرباز 145
 2.1.7 استخرهای سرپوشیده 145
 2.7 تأسیسات روشنایی داخل کاسه استخر 145
 1.2.7 تأسیسات روشنایی با کاسه مرطوب 145
 3.7 توزیع برق در استخرها 146
 1.3.7 تابلو برق 146
 2.3.7 روش‌های سیم‌کشی تابلو برق استخرها 146
 3.3.7 اتصال زمین تجهیزات 147
 4.7 اتصال زمین، همبند کردن و محافظ عیب اتصال زمین 147
 1.4.7 همبند کردن 148
 2.4.7 شبکه همبندی مشترک 148
 3.4.7 شکل‌های همبندی کردن‌های مختلف 1495 استخرهای پرتابل و موقت 152
 6.7 دیگر تجهیزات الکتریکی استخرها 152
 7.7 تأسیسات الکتریکی جکوزی‌ها 153
 1.7.7 کلید اضطراری 153
 2.7.7 روش سیم‌کشی 154
 3.7.7 پریزهای برق 154
 4.7.7 حداقل فواصل مجاز 154
 5.7.7 اتصال زمین و همبند کردن اجزا 154
 8.7 استخرها: درجه حفاظت استخرها 154
 9.7 تأمین روشنایی استخرها 155
 1.9.7 مبانی مرتبط با محاسبات روشنایی 155
 2.9.7 روشنایی در استخرهای سرپوشیده‌ی خانگی 156
 10.7 حجم و گردش آب استخر 157
 1.10.7 محاسبه حجم آب استخر 157

 فصل 8 اطلاعات کلی جهت مفاهیم و کاربرد سیستم‌های طراحی استخرها از نظر ASHRAE 159
 1.8 تهویه در ورزشگاه‌ها 161
 2.8 تهویه در مراکز نمایشی و رسمی 161
 3.8 کاربردی بودن سیستم 161
 4.8 کاربردی بودن سیستم‌های توزیع هوای مناسب و تهویه آن 161
 5.8 محل‌های شنا 162
 1.5.8 کنترل زیست محیطی 162
 2.5.8 کنترل رطوبت 162
 3.5.8 بخار شدن 162
 4.5.8 شرایط تهویه 163
 5.5.8 نسبتهای تحویل هوا 163
 6.8 طراحی استخرهای شنا 164
 1.6.8 مفاهیم طرح 164
 2.6.8 کاربردی بودن سیستم 165
 3.6.8 مِلاک طراحی 165
 4.6.8 نوع سیستم توزیع هوا 166
 7.8 تجهیزات لازم در استخر شامل 168
 8.8 سیستم گردش آب 168
 1.8.8 پمپ‌ها 170
 9.8 ملاحظات ساختاری 170
 10.8 شرایط هوای محیط استخر 170

 فصل 9 نقشه‌ها، دیتیل‌ها، نمودارها، جداول، عکس‌ها و مشخصات تجهیزات استخرها، سونا و جکوزی 173
 1.9 ظرفیت لوله‌ها 181
 2.9 مثالی برای مشخصات تجهیزات یک استخر و سونا و جکوزی خانگی 182

 فهرست منابع 193
 مجموعه عکس‌های رنگی 195
 واژه‌نامه 211
 فهرست الفبایی 227