این کتاب برای دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «معانی و بیان 1 و 2» به ارزش 4 واحد تدوین شده است.
معانی و بیان از جمله علومی هستند که در آغاز برای فهم و درک رموز اعجاز قرآن کریم و اسرار فصاحت و بلاغت آن، و بعدها بیشتر در شناخت کلام عالی از پست و جلوگیری از فساد ذوق و انحراف طبع شاعران و نویسندگان به کار گرفته شدند. مؤلفان کتاب «معانی و بیان»، دکتر محمد علوی مقدم و دکتر رضا اشرف‌زاده، کوشیده‌اند مباحث این دو علم بلاغی را به گونه‌ای مختصر و مفید عرضه کنند. از آنجا که این کتاب، درسنامه دانشگاهی است کوشیده شده هر مبحث بلاغی با شواهد و مثالهای گوناگون همراه گردد و با این حال جانب اختصار رعایت گردد. کتاب حاضر، گذشته از دو بخش «علم معانی» و «علم بیان»، بخشهایی در باب مقدمات علوم بلاغی و پیدایش بلاغت در فارسی و عربی و نیز فصاحت و بلاغت دارد.
فهرست مطالب
بخش اول: در مقدمات علوم بلاغی
1. علوم بلاغی و فایده آنها
2. پیدایش بلاغت در زبان عربی
3. کتب بلاغت عربی پیش از آثار بلاغت فارسی
4. پیدایش بلاغت در زبان فارسی و کتب بلاغی فارسی تا قرن هفتم هجری
بخش دوم: فصاحت و بلاغت
1. فصاحت
2. بلاغت
بخش سوم: علم معانی
1. اسناد خبری
2. احوال مسندالیه
3. احوال مسند
4. انشاء
5. قصر یا حصر
6. فصل و وصل
7. ایجاز، اطناب، مساوات
بخش چهارم: علم بیان
1. تشبیه
2. استعاره
3. مجاز
4. کنایه
منابع و مآخذ
