این کتاب برای دانشجویان رشته علوم سیاسی و فقه سیاسی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به عنوان منبع اصلی درس «نظام سیاسی و دولت در اسلام» به ارزش 3 واحد تدوین شده است.
دولت در جامعه اسلامی، همانند دیگر جوامع بشری، نه تنها بیانگر وجود مجموعهای از نهادهاست، بلکه حاکی از وجود نگرشها و شیوههای خاصی از اعمال و رفتار است که منحصراً مدنیت اسلامی خوانده شده، در واقع جزیی از تمدن اسلامی محسوب میشود. هدف اساسی نوشته حاضر، بررسی چهارچوب منطقی و نظاموار هر یک از نظریههای نظام سیاسی در اسلام از یک سو، و شیوه استناد این نظریهها به ادلهای از قرآن و سنت، و نیز اجماع و عقل از سوی دیگر است. در این کتاب سه گونه کلان از نطریههای نظام سیاسی شیعه، اهل سنت و خوارج طرح شده و کوشش شده است هر یک از سه گونه نظریهها به دوران قدیم و جدید تقسیم شود. بدینسان، ضمن توضیح ویژگیهای عمومی مهمترین نظریههای ششگانه در تفکر اسلامی، تلاش شده است مناسبات درونی این نظریهها، تأثیر آنها بر یکدیگر و تأثر آنها از یکدیگر در درون تفکر اسلامی، و نیز تأثیرات برخی جریانهای بزرگ فکری و خارج از تمدن اسلامی، از جمله تجدد غربی، در سیمای عمومی نظریههای نظام سیاسی در اسلام ارزیابی شود. بخش مستقلی نیز به نظریههای نظام سیاسی در جمهوری اسلامی ایران اختصاص یافته است. بخش پایانی کتاب شامل منابع فارسی و لاتین است.
فهرست مطالب
مقدمه: درآمدی بر نظریههای نظام سیاسی در اسلام
پینوشتهای مقدمه
بخش اول: چهارچوب نظری
فصل اول: مفهوم نظام سیاسی و دولت؛ قلمرو مطالعه
فصل دوم: سیمای عمومی نظام سیاسی و دولت در اسلام
فصل سوم: تحولات نظریههای نظام سیاسی در اسلام
بخش دوم: نظریههای نظام سیاسی اهل سنّت
فصل چهارم:مختصات عمومی خلافت اسلامی
فصل پنجم: نظام سیاسی قدیم اهل سنّت
فصل ششم: نظریههای خلافت جدید
بخش سوم: نظریههای نظام سیاسی شیعه
فصل هفتم: مختصات عمومی امامت شیعه
فصل هشتم: شیعه و نظام سیاسی مشروطه
فصل نهم: شیعه و نظام جمهوری اسلامی
منابع و مآخذ