فهرست مطالب
مقدمه : 10
بخش یک: قدرت درون شما
فصل 1 : ذهن اعجازانگیز شما 19
فصل 2 : چگونه مغز را رشد دهید 36
فصل 3 : تهیة برنامة 12هفتهایتان 55
بخش دو: تقویتکنندههای مغز
فصل 4 : تمرین تناسب مغز 82
فصل 5 : نسخة شما برای مغزی بزرگتر 96
فصل 6 : مسیر به سوی مغزی آرامتر و تیزتر 121
فصل 7 : ساختن عضلات مغز 142
بخش سه: طرح شما در عمل
فصل 8 : آماده شوید، تنظیم شوید و حرکت کنید 173
بخش چهار: منقبضکنندههای مغز که باید بدون آنها زندگی کنید
فصل 9 : انقباض مغز یکشبه و یکباره 207
فصل 10 : چگونه استرس و افسردگی میتوانند مغزتان را کوچک کنند 222
فصل 11 : شکم بزرگتر، مغز کوچک تر 240
فصل 12 : حملات قلبی، بزرگ و کوچی 255
فصل 13 : مغز داغان شده 268
فصل 14 : پاکسازی همسایهها و بزرگراهها 285
بخش پنج: در افق
فصل 15 : آیا این آلزایمر است؟ 293
فصل 16 : بازگشت به آینده 268
این کتاب فقط به عنوان یک منبع اطلاعات نوشته شده است. اطلاعات شامل در این کتاب به هیچ عنوان نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشک ذیصلاح تلقی شود، که همیشه باید قبل از شروع هر برنامه سلامتی جدیدی مورد مشاوره قرار گیرد.
پیشگفتار
این کتاب ممکن است مهمترین کتابی باشد که تاکنون خواندهاید. قطعاً آنچه دکتر فتوحی در این کتاب یاد میدهد زندگی مرا تغییر داده است. تعجب کردید؟ من کردم.
آموزههای دکتر فتوحی اشتیاق جدیدی برای زندگی به من دادهاند: اکنون نسبت به حافظه و عملکرد مغزم احساس اعتماد میکنم. یادگیری نحوة به یاد سپردن لیستی از بیست چیز، و سپس چهل تا ــ به طور مستقیم و معکوس ــ فقط در حدوداً یک ساعت، باعث شد درک کنم که «میتوانم»، چیزی که تا همین چند هفته قبل قویاً در آن تردید داشتم. به زودی راهبرد جدیداً کشفشدهام را برای به خاطر سپردن اسامی در یک میهمانی به کار گرفتم و با کمال شعف دیدم که اکنون در حفظ اسامی عملاً به خوبی عمل میکنم، چیزی که همیشه نقطه ضعف خود تلقی میکردم. یادگیری در مورد پیشرفتهترین تحقیقات پیرامون این که چگونه تغییرات ساده در سبک زندگی میتواند اندازة مغز را بزرگ کند انگیزة جدیدی به من داد که نسبت به گزینههای هر روزم هشیارتر باشم. اطلاعات این کتاب انرژی و نگرش من نسبت به پیر شدن مغز را بسیار شارژ کردند.
اگر کتابهای RealAge یا YOU را خوانده باشید یا مرا در حال صحبت در تلویزیون دیده باشید که در مورد پیری حرف میزنم، میدانید که هنگامی که صحبت از طول عمر و زندگی خوب است، قویاً معتقدم که عمر واقعی شما کمتر به تقویم و بیشتر به این که چه نوع زندگیای را انتخاب میکنید، بستگی دارد. علم هم از این موضع دفاع میکند: شواهد آشکاری وجود دارند مبنی بر این که گزینههای خاصی به سلامت بیشتر شما منجر میشوند، که میتوانند شما را از سن تقویمیتان سالها و حتا دههها جوانتر نشان دهند. من علم را برای خودم به کار گرفتهام: سن واقعی من مرا 46 سال نشان میدهد، بسیار جوانتر از سن تقویمی 67 سالگیام. ولی قبل از آن که شروع به خواندن این کتاب کنم، اذعان میکنم که داشتم نگران میشدم که نکند به نقطة عطف کارکردهای مغز رسیده باشم. بله، من کلکهایی ــ مانند مصرف یک دوز روزانة DHAی جلبکی ــ برای خیلی جوانتر نگه داشتن «بستری» که در آن زندگی میکنم نسبت به سن تقویمیاش میدانستم، ولی میترسیدم که سیستم الکتریکیام، مغزم، از سیمهای مسی نخنمایی تشکیل شده باشد که نمیتوانند بهروز شوند تا با نیازهای دنیای کامپیوتری مدرن همخوانی داشته باشند. دکتر فتوحی نگرش و فهم مرا تغییر داد. او به من کلکهای جدیدی یاد داد، مانند این که چطور ورزشهایی را که قبلاً انجام میدادم انجام دهم ولی به صورتی که اندازة مغز و حافظهام را افزایش دهم. و دکتر فتوحی مرا متقاعد کرد که بعضی از مراحلی را که از آنها رد میشدم مورد تجدید نظر قرار دهم.
این مراحل واقعاً چقدر میتوانند اهمیت داشته باشند؟ خیلی. در واقع، طول عمر شما به محض این که سن سی سالگی را گذراندید (ژنها در اوایل زندگی نقش مهمی ایفا میکنند) و این که در طول عمرتان چقدر سلامتی دارید عمدتاً با انتخابهای شما تعیین میشوند. تا سن پنجاه سالگیتان، فاکتورهای سبک زندگیتان باعث یک فاکتور عظیم 70% در طول عمر و سلامتیتان هستند، در حالی که ژنتیک فقط مسئول 30% آن است. این ممکن است کاملاً با تصور همیشگی شما از پیر شدن در تضاد باشد. بسیاری از افراد، حتا دکترها، فکر میکنند که در نیمه تا اواخر دهة بیستتان به کیفیت اوج زندگیتان رسیدهاید و سپس به طور گریزناپذیری شروع به افت آهستة طولانیای میکنید که در بقیة عمرتان ادامه مییابد. دلیلی وجود دارد که این درک این همه مدت برقرار بوده است: این حرف درست است. یا حداقل، عمدتاً درست است. به شرطی که هیچ کاری در رابطه با آن نکنید، میتوانید انتظار داشته باشید که هر کارکرد بدنتان ــ کارکرد ریوی، قلبی، جرم عضلانی، جرم استخوان و حتا ضریب هوشیتان ــ در هر دهه به اندازة 5% افت کند، که درست در حدوداً سیامین سالروز تولدتان شروع میشود.
گاهی اوقات این را در سخنرانیهای عمومیام با یک اسلاید نسبتاً گویا نشان میدهم که نتایج یک مطالعة پزشکان هاروارد را نشان میدهد. این مطالعه، که در 1952 شروع شد، ضریب هوشی پزشکان را در طول عمرشان تعقیب کرد و منحنی نزولی حاصل نشان میدهد که به طور متوسط کارکرد مغزی آنها هر ده سال 5% افت میکند. اگر بیش از سی سال سن دارید، ممکن است از این موضوع ناراحت شوید. ولی احتمالاً تأیید میکنید که چندان هم غیر منتظره نیست. در نهایت، آیا اکثر افراد ضمن آن که سنشان میگذرد احساس نمیکنند فراموشکارتر و از نظر ذهنی گیجتر شدهاند؟
با این حال اگر به دادههای این مطالعة پزشکان هاروارد دقت کنید، خواهید دید که منحنی حاوی نکات امیدوارکنندهای نیز هست. با نگاه به فراتر از متوسط، گروهی از افراد را خواهید یافت که ظاهراً با طبیعت به مقابله برخاستهاند: 25% پزشکان با افزایش سنشان هیچ کاهشی در کارکردهای مغزیشان نشان نمیدهند. بله درست است، آنها در سن 80 به همان دقت چهل سالگیشان هستند.
سؤالی که به ذهن هر کسی میرسد هنگامی که این اسلاید را میبیند به طور قابل فهمی این است: «چطور به این گروه ملحق شوم؟»
خوشحال خواهید شد که بشنوید که اگرچه این گروه کوچک است، ولی واقعاً اینقدر انحصاری نیست. برای ورود به آن لازم نیست شانس ژنتیکی را داشته باشید. لازم نیست پزشک هاروارد باشید یا ثروتمند باشید یا ارتباطات خوبی داشته باشید. پذیرشتان در حد زیادی به سبک زندگی و انتخابهایتان بستگی دارد.
در کلینیک کلیولند، با تهیة برنامههایی که به افراد کمک میکنند تناسبشان را بهتر کنند، تغذیة سالمتری داشته باشند، استرسشان را مدیریت کنند و سیگار را ترک کنند، هزاران نفر را وارد این باشگاه کردهایم. این برنامهها فوقالعاده موفق بودهاند، و به افراد ما کمک میکنند نسبت به سن خود سالها، یا حتی ده ها، جوانتر باشند. من شخصاً تأثیر باورنکردنی را که تغییرات ملایم در سبک زندگی میتوانند ایجاد کنند دیده ام، حتی هنگامی که در مقاطع بعدی زندگی شروع میشوند. این تا حدی به این علت است که هنگامی که اولین بار شنیدم که یک دکتر بالتیموری با رویکردی تازه برای کمک به افراد در بهبود حافظه و تفکرشان پیدا شده است، جلب آن شدم.
در این مرکز مغز، دکتر فتوحی ابداعگر یک رویکرد کل بدنی به سلامت مغز است که راهبردهای عصبشناسی بسیار پیشرفتهای را وارد عمل میکند که اختصاصاً برای ماکزیمم سازی کارکرد ذهنی طراحی شدهاند. او با استفاده از برنامة تناسب مغز دوازده هفته ایش ــ نوعی کمپ آموزشی برای مغز ــ به بیماراناش کمک میکند مغزشان را رشد دهند (بله، درست است) و حافظه و تفکرشان را بهبود بخشند. (به عنوان جایزه، آنها تقریباً همیشه از سلامت کل بیشتری هم برخوردار میشوند).
دکتر فتوحی در این کتاب این برنامة دوازدههفتهای را به خواننده ارائه میکند: تحلیل، تفصیل و ترجمه به زبان انگلیسی سادة کشفیات پیشتازی که به شما امکان میدهند مغزتان را سالها یا دهه ها جوانتر نگه دارید و به واقع از پتانسیل حیرتآورش استفاده کنید. دکتر فتوحی با شروع از یک مقدمة قابل فهم از مبانی علم مغز، با ظرافت ایدهای را توضیح میدهد که حتا بعضی از دکترها هم هنوز به خوبی درک نکردهاند: مغز افراد بالغ بر اساس رفتارها و انتخابهای شما، به طور قابل ملاحظهای شکل پذیر، در حال رشد (و انقباض) است. همانگونه که دکتر فتوحی به شما خواهد گفت، این نکتة بسیار مهمی است که مغز تنها اندامی است که در آن اندازه مهم است. اتخاذ گامهایی برای کمک به رشد مغز، چه سی ساله باشید چه شصتساله یا نودساله، نه فقط کمک میکند کارکرد مغزتان را بهتر کنید، بلکه آن را مدتها جوانتر نیز نگه دارید.
مغزتان را ارتقا دهید به تفصیل به توضیح علم مربوط به چهار ارتقادهندة کلیدی مغز میپردازد و شما را هدایت میکند که برنامة تناسب سفارشی دوازده هفته ای خود را تهیه کنید. دکتر فتوحی همراه با نسخة گام به گاماش برای رشد مغز، توصیه های واقعگرایانهتری ارائه میدهد تا از بسیاری از منقبض کنندههای مغز در زندگیتان پرهیز کنید ــ از استرس زیادی گرفته تا فشار خون، فراموشی مزمن، و سایر موارد. برنامة او و کتاب او در زمانی ارائه میشوند که شرایط خطرساز مزمن برای سلامتی، مانند دیابت، استرس کنترلنشده، و چاقی ــ مسائلی که ما را خارج از این باشگاه 25%ی نگه میدارند ــ به شکلهای بیسابقه ای متداولند. همچنین در زمانی ارائه میشود که موج پیشتازی از کشفیات علمی صورت گرفته اند که به متخصصینی چون دکتر فتوحی امکان میدهند کارکردهای مغز را به صورتی بیسابقه بفهمند.
اگر دوست دارید به مغزی برگردید که زمانی داشتید یا در شصت سالگی مغزی چهل ساله داشته باشید، این کتاب انتخابتان است. مجبور نیستید مغزی داشته باشید که تاریخ تولدتان اعمال میکند. با این کتاب، مغزی بزرگتر و سالمتر در انتظار شما است. من چنین کرده ام، و شما هم میتوانید چنین کنید!
دکتر مایکل روزن
2- اسرار سلولهای شما
اسرار سلولهای شما
کشف هوش درونی بدنتان