تمام تفکرات و تصمیمات حوزهی بازاریابی و فروش زمانی ارزش پیدا میکنند که قابلیت پیادهسازی و اجرا در دنیای واقعی را داشته باشند. توزیع، یکی از ارکان اساسی تاکتیکهای بازاریابی است. توزیع، رساندن محصول مناسب در زمان مناسب و مکان مناسب به مشتریان هدف است. توزیع به همراه عوامل دیگری نظیر محصول، قیمت، و ارتباطات شایسته برای متقاعد ساختن مشتریان به کار گرفته میشود.
توزیع مؤثر میتواند مزیت رقابتی یک بنگاه اقتصادی (شرکتها) نسبت به رقبای خویش باشد.
یک سیستم توزیع باید پنج دستهی اصلی از وظایف را به انجام برساند که عبارتند از:
- ذخیرهسازی و انبار کالا برای توزیع
- دریافت سفارش از مشتریان
- تحویل کالا به مشتریان
- وصول مطالبات
- کنترل و دریافت اطلاعات از بازار
"توزیع مویرگی"، رساندن محصولات تا آخرین فروشنده است. مویرگها، رگهای کوچکی هستند که وظیفهی رساندن خون به سلولها را به عهده دارند و با این استعاره، توزیع مویرگی شکل گرفته است. در توزیع مویرگی شرکتها تلاش میکنند تا محصولاتشان را به نحو بهتر و سریعتر از رقبا به مغازهداران که مشتریان آنها هستند برسانند و به آنها کمک میکنند تا در چیدمان صحیح اقدام کنند. و چون شرکتها با یکدیگر در جذب مغازهداران رقابت میکنند، روزبهروز بر قدرت مغازهداران اضافه میشود اما توزیع مویرگی آنقدر مزایای فراوانی برای شرکتها دارد که ناگزیرند به آن اهمیت بیشتری بدهند. در آیندهی نظام توزیع بازار ایران روی آوردن به سه عامل زیر مشهود است:
- گسترش نظام توزیع مویرگی تا سطح مغازهداران
- گسترش فروشگاههای خردهفروشی بزرگ
- فروش خانه به خانه و بازاریابی تک به تک با بهرهگیری از اینترنت، تلفن، و مراجعهی حضوری
این یک روی سکه است که مغازهداران کوچک و بزرگ بهعنوان مشتریان شرکتها هر روزه برای آنها مهمتر میشوند و لذا شرکتها با ارائه تخفیفات نقدی بیشتر، تخفیفات کالایی، هدایا، سفر، و... سعی در جذب آنان دارند.
اما روی دیگر سکه این است که مغازهداران کوچک و فروشگاههای زنجیرهای بزرگ نیز در مقابل مصرفکنندگان همان نقش فروشندگی را به عهده دارند و باید تلاش کنند در دنیای رقابتی رو به گسترش چنان تجربه و خاطراتی را از یکبار خرید مصرفکنندگان در دل و جان آنان ایجاد کنند که آنها تمایل داشته باشند برای خریدهای مکرر به همان فروشگاه مراجعه کنند. در حقیقت رقابت بین فروشگاهها عامل مؤثر تلاش برای جذب، نگهداری، و رشد دادن مشتریان است.
حال تمام عوامل جذاب برای مشتریان نظیر رفتار عوامل انسانی شاغل در مغازهها، تمیزی و زیبایی، سهولت خرید، مکان خرید، چیدمان اجناس، و... همگی در فعالیتهای مشتریمداری و مشترینوازی مؤثر هستند.