کتاب ابزارهای مالی اسلامی (رویکرد کاربردی) اثر داریوش فرید پویا صادقی ناشر دانش بنیاد

پیشگفتار

     تأمین سرمایه برای راه‌اندازی یک کسب و کار جدید یا اجرای طرح‌های توسعه‌ای، از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی محسوب می‌شود. انتخاب گزینه درست از میان راه‌های تأمین سرمایه، می‌تواند باعث موفقیت یک طرح یا کسب‌وکار شود؛ همانطور که انتخاب اشتباه می‌تواند مانع پیشرفت شده و حتی یک کسب‌وکار را با شکست مواجه کند. راه‌های مختلف و متنوعی برای تأمین سرمایه وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب مخصوص خود را دارند و بعضاً انتخاب، از بین گزینه‌های گوناگون را به مسئله‌ای دشوار تبدیل می‌کند. علاوه‌بر این، در جوامع اسلامی، برخی از روش‌های تأمین مالی به دلیل ممنوعیت ربا در دین اسلام قابل استفاده نمی‌باشند. از این رو، ابزار تأمین مالی دیگری توسط متخصیص این حوزه و متناسب با قوانین اسلام به منظور دستیابی به نیازهای تجارت و پروژه‌ها طراحی شده است.

     کتاب حاضر، با هدف آشنایی دانشجویان، مدیران مالی، فعالین بازار سرمایه و صاحبین کسب‌وکار با روش‌های تأمین مالی اسلامی به نگارش درآمده و به گونه‌ای تدوین شده است که پاسخگوی نیازهای فعالین این حوزه به صورت کاربردی باشد.

دکتر داریوش فرید

پویا صادقی

فهرست

فصل 1         اسناد خزانه اسلامی (اخزا)     1

اوراق خزانه (اسناد خزانه)     2

اسناد خزانه اسلامی     2

فصل 2       اوراق مالی اسلامی (صُکوک)‌     11

مقدمه     12

 بازار پول     12

 بازار سرمایه     12

 سیر تاریخی ابزارهای مالی اسلامی (صُکوک)     13

 آمارهای جهانی انشار صکوک     16

 کارکد ابزارهای تأمین مالی اسلامی در بخشهای مختاف اقتصادی     17

 ارکان و الزامات انتشار اوراق بهادار اسلامی (صُکوک)     18

 ساختار اجمالی اوراق بهادار اسلامی (صُکوک)     22

 بررسی اقتصادی صُکوک اجاره     31

 ساختار طرح تأمین مالی     32

 مشخصات اوراق اجاره     33

 اوراق مرابحه     36

 ساختار طرح تأمین مالی     42

 بررسی اقتصادی اوراق مرابحه     43

 اوراق منفعت     44

 اوراق رهنی     62

 اوراق خرید دین     69

 مشخصات مطالبات مدت‌دار موضوع انتشار اوراق     73

 ابزارهای انتفاعی با بازده متغیر (انتظاری)     76

 تبدیل و تعویض اوراق مشارکت به سهام     81

 آثار اقتصادی انتشار اوراق مشارکت     81

فصل 3       صندوق‌های تأمین مالی   83

مقدمه     84

صندوق‌های سرمایه‌گذاری     84

 ارکان صندوق سرمایه‌گذاری     85

 انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری     87

 انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس ترکیب دارایی‌ها     88

 کارکرد صندوق‌های تأمین مالی     89

 مزایای صندوق‌های تأمین مالی     90

 صندوق پروژهای     90

 ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق پروژه     96

 صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان     98

 ارکان صندوق زمین و ساختمان     100

 صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه     106

 سرمایه‌گذاری جسورانه و تأمین مالی استارتآپها در ایران     106

صندوق‌های جسورانه در ایران     111

 صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی     116

 سازوکار خروج از سرمایه‌گذاریها     121

فصل 4         رتبه‌بندی اعتباری    123

مقدمه     124

 تعریف رتبه‌بندی اعتباری     124

 سیر تاریخی مؤسسههای رتبه‌بندی اعتباری     125

 مؤسسههای رتبه‌بندی در سطح جهانی     126

 منافع رتبه‌بندی اعتباری     127

 زیرساختهای حقوقی و قانونی برای تشکیل مؤسسه رتبهبندی اعتباری     127

 متدولوژی رتبه‌بندی اعتباری     129

 فرآیند رتبه‌بندی اعتباری     131

 نقش و اهداف مؤسسههای رتبه‌بندی اعتباری     134

منابع و مآخذ     137